ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
«Δεν μπορούμε να μιλάμε για πραγματική και βιώσιμη ανάπτυξη, εάν δεν διασφαλίσουμε την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην επιχειρηματικότητα».
Αυτό υπογράμμισε η Α’ αντιπρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ) και εκτελεστική αντιπρόεδρος Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού (ΙΜΕ) Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου μιλώντας στο 1ο Παγκρήτιο Συνέδριο Γυναικείας Επιχειρηματικότητας που πραγματοποιείται στο Ρέθυμνο.
Η κυρία Εφραίμογλου υπογράμμισε ότι, ένα πλέγμα σύνθετων, βαθιά ριζωμένων και διαχρονικών διαρθρωτικών εμποδίων, εξακολουθούν να περιορίζουν τις ίσες ευκαιρίες, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε επιμέρους τομείς και εστίασε στις στοχευμένες παρεμβάσεις που απαιτούνται για την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην επιχειρηματικότητα.
Τα εμπόδια
Τα εμπόδια, όπως τα απαρίθμησε η κυρία Εφραίμογλου είναι:
Πρώτον, τα κοινωνικά στερεότυπα και οι παγιωμένες αντιλήψεις για τον ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα τις επαγγελματικές της επιλογές. Η κοινωνία συχνά βλέπει τη γυναίκα πρωτίστως ως φροντίστρια, μητέρα, σύζυγο – και δευτερευόντως ως ηγέτιδα, επιχειρηματία, επιστήμονα. Αυτές οι αντιλήψεις επηρεάζουν όχι μόνο τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η γυναίκα από τους άλλους, αλλά και το πώς αντιλαμβάνεται η ίδια τις δυνατότητές της. Η εσωτερίκευση των στερεοτύπων, ο φόβος της αποτυχίας και η έλλειψη προτύπων λειτουργούν ανασταλτικά για πολλές γυναίκες, ακόμη και όταν έχουν τα απαραίτητα προσόντα και το όραμα.
Δεύτερον, οι οικογενειακές υποχρεώσεις παραμένουν ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τις γυναίκες που επιθυμούν να αναπτυχθούν επαγγελματικά ή να επιχειρήσουν. Σύμφωνα με στοιχεία της ICAP, το 88% των γυναικών σε θέσεις ευθύνης αναγνωρίζουν ότι το βάρος της οικογένειας – και κυρίως η ανισοκατανομή αυτού του βάρους – αποτελεί τον σημαντικότερο ανασταλτικό παράγοντα για την επαγγελματική τους εξέλιξη. Η έλλειψη δομών φροντίδας παιδιών, η ανεπαρκής γονική άδεια για τους πατέρες και η απουσία ευέλικτων ωραρίων συνθέτουν ένα περιβάλλον που λειτουργεί σε βάρος της ισότητας.
Τρίτον, η περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση αποτελεί ένα από τα πιο επίμονα και αντικειμενικά εμπόδια για τις γυναίκες επιχειρηματίες. Πάνω από το 80% των γυναικών που επιχειρούν βασίζονται σε οικογενειακούς ή ίδιους πόρους για να ξεκινήσουν ή να διατηρήσουν την επιχείρησή τους. Ακόμα και όταν τα επιχειρηματικά τους σχέδια είναι πλήρως τεκμηριωμένα και συχνά υψηλότερης ποιότητας από αντίστοιχα ανδρών, οι γυναίκες λαμβάνουν κατά 20% λιγότερη χρηματοδότηση. Το φαινόμενο αυτό δεν είναι απλώς ζήτημα αριθμών, αλλά βαθύτερης έλλειψης εμπιστοσύνης στο γυναικείο management από πλευράς επενδυτών και χρηματοδοτικών φορέων – ένα φαινόμενο που αναπαράγει την ίδια ανισότητα που υποτίθεται ότι προσπαθούμε να εξαλείψουμε.
Τέταρτον, η έλλειψη πρόσβασης σε δίκτυα και καθοδήγηση (mentoring) είναι μια παράμετρος που συχνά υποτιμάται, αλλά είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Οι γυναίκες επιχειρηματίες έχουν λιγότερες ευκαιρίες για δικτύωση, υποστήριξη, ανταλλαγή εμπειριών και ανάπτυξη στρατηγικών συνεργασιών. Η απουσία αυτών των εργαλείων δημιουργεί απομόνωση και μειώνει τη δυνατότητα να μάθουν από τις εμπειρίες άλλων ή να αποκτήσουν πρόσβαση σε πολύτιμους πόρους και γνώση.
Τέλος, η ψηφιακή ανισότητα ενισχύει τον αποκλεισμό των γυναικών από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες και πιο επικερδείς αγορές. Οι γυναίκες εξακολουθούν να υστερούν σε ψηφιακές δεξιότητες, σε εκπροσώπηση σε τεχνολογικούς κλάδους και στη χρήση εργαλείων επαγγελματικής προβολής. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του δείκτη Women in Digital της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα βρίσκεται χαμηλά στην κατάταξη, με σημαντικό ποσοστό γυναικών που δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ το διαδίκτυο. Επιπλέον, οι γυναίκες είναι λιγότερο παρούσες σε επαγγελματικά κοινωνικά δίκτυα όπως το LinkedIn, περιορίζοντας έτσι τις ευκαιρίες για προβολή, δικτύωση και εύρεση επαγγελματικών συνεργασιών.
Οι παρεμβάσεις
Οι παρεμβάσεις, τόνισε η κυρία Εφραίμογλου, πρέπει να εστιάζουν στους παρακάτω τέσσερις άξονες:
– Χρηματοδότηση και μικροπιστώσεις. Ο μηχανισμός μικροπιστώσεων της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας που προσφέρει άτοκα δάνεια με κρατική κάλυψη 75%, είναι ένα πρώτο θετικό βήμα. Χρειάζεται όμως συνδυασμός με εκπαίδευση, καθοδήγηση και υποστήριξη.
– Εκπαίδευση και Ψηφιακές Δεξιότητες. Το πρόγραμμα Empowering Women 45+ που υλοποιήσαμε στο ΕΒΕΑ σε συνεργασία με τη Microsoft είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα καλής πρακτικής. Παράλληλα, το εθνικό πρόγραμμα για την κατάρτιση γυναικών σε τεχνολογίες αιχμής – τεχνητή νοημοσύνη, πράσινη ενέργεια, χρηματοοικονομικά – ανοίγει δρόμους σε τομείς με υψηλές προοπτικές απασχόλησης.
– Εξωστρέφεια και Καινοτομία. Πρωτοβουλίες όπως η Θερμοκοιτίδα του ΕΒΕΑ και οι συνεργασίες με παγκόσμιους φορείς όπως το Prospera Women και το Plug & Play της Silicon Valley, προσφέρουν στις γυναίκες πρόσβαση σε διεθνή δίκτυα, χρηματοδοτικά εργαλεία και καινοτόμες τεχνολογίες.
– Καλλιέργεια κουλτούρας ισότητας. Η ισότητα δεν επιβάλλεται μόνο με νόμους και ποσοστώσεις. Χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας σε όλα τα επίπεδα: στα σχολεία, στους χώρους εργασίας, στα ΜΜΕ, στα διοικητικά συμβούλια. Όπως έχει πει και ο Αντόνιο Γκουτέρες: «Η ισότητα των φύλων είναι ζήτημα εξουσίας.»
Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί
«Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί», συνέχισε η ίδια και πρόσθεσε ότι, σύμφωνα με την Boston Consulting Group, η εξίσωση της συμμετοχής ανδρών και γυναικών στην αγορά εργασίας θα μπορούσε να αυξήσει το ελληνικό ΑΕΠ κατά 12 δισ. ευρώ. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες παρουσίασαν το 2023 καθαρό περιθώριο κέρδους 16,2%, σε σχέση με 9,4% του συνόλου ενώ το EBITDA για τις ίδιες επιχειρήσεις έφτασε το 18,4%, έναντι 13,8% του μέσου όρου.
«Δεν πρόκειται απλώς για ηθική ή ιδεολογική επιλογή. Η ενδυνάμωση των γυναικών είναι επένδυση. Είναι στρατηγική ανάπτυξης και για να ενισχυθεί η γυναικεία επιχειρηματικότητα, χρειάζονται στοχευμένες παρεμβάσεις – ουσίας, όχι προσχηματικές» σημείωσε η κυρία Εφραίμογλου.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία της ανέφερε ότι η νέα γενιά γυναικών στην Ελλάδα γράφει τη δική της ιστορία, απορρίπτοντας στερεότυπα και περιορισμούς και διεκδικεί θέση σε τομείς που μέχρι πρόσφατα ήταν ανδροκρατούμενοι: από την τεχνητή νοημοσύνη και τη ναυτιλιακή καινοτομία, μέχρι τις πράσινες τεχνολογίες, τις βιοεπιστήμες, τη ρομποτική και την αεροδιαστημική.
Όμως, πρόσθεσε η ίδια, δεν ζητούν απλώς «μία καρέκλα στο τραπέζι». Δημιουργούν startups, αναπτύσσουν πατέντες, συμμετέχουν σε διεθνείς συνεργασίες, προτείνουν λύσεις για ένα βιώσιμο και πιο δίκαιο μέλλον. «Και πρέπει να τους δώσουμε χώρο. Να είμαστε δίπλα τους, όχι μόνο με πολιτικές ενίσχυσης, αλλά με έμπρακτη στήριξη: με mentoring, με δικτύωση, με πρόσβαση στη γνώση και στην κεφαλαιακή ενίσχυση. Να μην τις αφήσουμε να παλέψουν μόνες. Να δημιουργήσουμε το οικοσύστημα που θα τις ενδυναμώσει, θα τις προετοιμάσει και θα τις εμπνεύσει».
Πρότυπα υπάρχουν και αξίζουν να προβάλλονται, όπως είπε, αλλά το ζητούμενο δεν είναι να μιλάμε για εξαιρέσεις.
«Η Ελλάδα έχει όλα τα εφόδια για να γίνει παράδειγμα ισότητας και ανάπτυξης. Αλλά αυτό δεν θα συμβεί από μόνο του. Δεν θα γίνει με λόγια ή ευχές. Θα γίνει με σχέδιο, με συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με επιμονή, με πολιτική βούληση και με τόλμη. Τόλμη να αλλάξουμε τα κατεστημένα, να επενδύσουμε σε αυτό που ίσως φαντάζει «εναλλακτικό», αλλά είναι στην πραγματικότητα το πιο υποσχόμενο» κατέληξε η κυρία Εφραίμογλου.
Διαβάστε επίσης
Πάνος Τσακλόγλου: Η Ελλάδα έφτασε στη χρεοκοπία και λόγω του συνταξιοδοτικού της συστήματος
Κ. Πιερρακάκης στο ECOFIN: Δεν θέλουμε εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
