Ο προβληματισμός είναι διάχυτος στις αγορές και η πτώση στις μετοχές είναι πιθανόν η κορυφή του παγόβουνου από τους δασμούς του Τραμπ.

Οι επενδυτικοί οίκοι προβλέπουν ότι οι δασμοί θα αλλάξουν το επενδυτικό τοπίο και τους όρους εμπορίου μεταξύ των οικονομιών, με πολλούς πιθανούς γύρους αναμετάδοσης της κρίσης με αντίμετρα από τις άλλες χώρες. Παραθέτουμε τις τελευταίες απόψεις από τους οίκους Goldman Sachs, Morgan Stanley, J.P. Morgan, Citi, UBS, ING, Berenberg, Barclays, Deutsche Bank, Capital Economics και Commerzbank.

1

H Goldman Sachs και ο Jan Hatzius εκτιμούν ότι η “αμοιβαία” δασμολογική πολιτική που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Τραμπ θα επιβάλλει έναν σταθμισμένο μέσο δασμολογικό συντελεστή 18,3%, περίπου 3 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από τις εκτιμήσεις τους. Περίπου το 1/3 των συνολικών εισαγωγών θα εξαιρείται, γεγονός που μειώνει τον αντίκτυπο σε αύξηση του πραγματικού δασμολογικού συντελεστή κατά 12,6 ποσοστιαίες μονάδες. Ο οίκος εκτιμά ότι αυτός και άλλοι δασμοί που έχουν ανακοινωθεί από το τρέχον έτος θα αυξήσουν τον πραγματικό δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ κατά 18,8 ποσοστιαίες μονάδες. Υποθέτουν, επίσης, ότι οι διαπραγματεύσεις με τους εμπορικούς εταίρους θα οδηγήσουν σε κάπως χαμηλότερους “αμοιβαίους” συντελεστές από αυτούς που ανακοινώθηκαν ενώ η προοπτική κλιμάκωσης μετά από αντίποινα και η υψηλή πιθανότητα περαιτέρω τομεακών δασμών υποδηλώνουν τον κίνδυνο ο πραγματικός δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ να αυξηθεί περισσότερο από την αύξηση κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες που υποθέτουν στις οικονομικές τους προβλέψεις.

Η Morgan Stanley και η ομάδα του Jens Eisenschmidt εκτιμούν ότι οι δασμοί Tραμπ αλλάζουν το επενδυτικό τοπίο και τονίζουν ότι ενδέχεται να υπάρξουν μεγάλοι αντίξοοι άνεμοι που προέρχονται ευρύτερα από το παγκόσμιο εμπόριο. Οι αρνητικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη της ΕΕ αυξάνονται. Μια μόνιμη καθολική αύξηση των δασμών των ΗΠΑ κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες στα προϊόντα της ΕΕ θα μείωνε το ΑΕΠ της ΕΕ κατά 0,60% έως 1,2%. Πιθανώς, όσο πιο κοντά πάμε σε “καθολικούς” δασμούς, τόσο πιο πιθανό είναι οι πραγματικές επιπτώσεις να πλησιάζουν το ανώτερο εύρος. Η καθαρή επίπτωση στον πληθωρισμό θα εξαρτηθεί από την αντίδραση της ΕΕ και την αντίδραση της ισοτιμίας ευρώ / δολαρίου, κάτι που είναι δύσκολο να εκτιμηθεί από σήμερα. Οι συνθήκες πλέον συνοδεύονται από μεγάλες αβεβαιότητες. Αν οι εν λόγω δασμοί καταργηθούν σε μερικές εβδομάδες, οι αρνητικές επιπτώσεις θα ήταν πολύ μικρότερες. Αντίθετα, το εύρος των αυξήσεων των δασμών σε όλο τον κόσμο αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ και κίνδυνο για την παγκόσμια ανάπτυξη, που μπορεί τελικά να αποδειχθούν οι σημαντικότεροι αντίξοοι άνεμοι.

H αμερικανική τράπεζα J.P. Morgan και η ομάδα του Bruce Kasman εκτιμούν ότι ο κίνδυνος ύφεσης της παγκόσμιας οικονομίας φέτος αυξάνεται στο 60%, από 40% προηγουμένως μετά τους μεγάλους δασμούς που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ με στόχο την εξάλειψη των διμερών εμπορικών ελλειμμάτων των ΗΠΑ. Η τράπεζα είναι ιδιαιτέρως επικριτική για τις πολιτικές αλλά και τους χειρισμούς Τραμπ στο θέμα των δασμών. «Αν διατηρηθούν οι δασμοί, η φετινή αύξηση των δασμών κατά 22% μονάδες θα είναι η μεγαλύτερη αύξηση φόρων στις ΗΠΑ από το 1968. Το δασμολογικό σοκ θα μεγεθυνθεί από τα αντίποινα, τις διαταραχές στις αλυσίδες προσφοράς και ένα σοκ στην ψυχολογία. Αναμένεται μεγαλύτερη δημοσιονομική και νομισματική χαλάρωση, η οποία θα αμβλύνει μόνο σε μικρό βαθμό το σοκ. Ο μεγάλος κίνδυνος είναι οι πολιτικές των ΗΠΑ να δημιουργήσουν μόνιμη ζημία, καθώς οι αποδιοργανωτικές πολιτικές των ΗΠΑ έχουν αναγνωριστεί ως ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις παγκόσμιες προοπτικές όλο το έτος. Τα τελευταία νέα ενισχύουν τους φόβους μας, καθώς η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ έχει μετατραπεί αποφασιστικά σε λιγότερο φιλική προς τις επιχειρήσεις από ότι είχαμε προβλέψει. Η ετήσια πρόβλεψή μας για το outlook του 2025 αναγνώριζε ότι η νέα κυβέρνηση θα κινηθεί επιθετικά σε πολλά μέτωπα, π.χ. στο εμπόριο, τη μετανάστευση, τη ρύθμιση και τη δημοσιονομική πολιτική, αλλά ενσωμάτωνε την υποκείμενη δέσμευσή της να στηρίξει τις επιχειρήσεις και την οικονομική επέκταση. Μέχρι τις αρχές Μαρτίου είχαμε επανεκτιμήσει, καθώς η τιμολογιακή πολιτική έγινε πιο επιθετική και η δημοσιονομική πολιτική πιο περιοριστική. Αξιολογώντας τη νέα κατάσταση, καθώς το κλίμα ανταποκρίθηκε στο πιθανό μη φιλικό προς τις επιχειρήσεις μείγμα πολιτικής, μειώσαμε την πρόβλεψη για την ανάπτυξη και αυξήσαμε την πιθανότητα οι ΗΠΑ ή και η παγκόσμια οικονομία να διολισθήσουν σε ύφεση φέτος στο 40%», επισημαίνει ο οίκος.

H Citi και η οικονομολόγος Giada Giani προβλέπουν ότι η ΕΕ αποκτά αμοιβαίο δασμό 20% στις ΗΠΑ και η ανάπτυξη θα είναι πιο αρνητική αν και οι επιδράσεις των δασμών είναι δύσκολο να υπολογιστούν γιατί η επίδραση τους δεν είναι γραμμική, ενώ υπάρχουν και δεύτεροι γύροι με έμμεσες επιπτώσεις από το σοκ της εξαγωγικής ζήτησης στις επενδύσεις, τις προσλήψεις και την κατανάλωση. Οι κίνδυνοι στο εμπόριο είναι μεγαλύτεροι τώρα, ενώ πιθανή εκτροπή της παγκόσμιας υπερπροσφοράς αγαθών στην ευρωπαϊκή αγορά θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη τώρα με πολύ υψηλότερους δασμούς στην Ασία και περίπου 65% πραγματικό δασμολογικό συντελεστή για την Κίνα.

Η ελβετική τράπεζας UBS και η ομάδα του Bhanu Baweja επισημαίνουν ότι οι δασμοί του Tραμπ αλλάζουν το επενδυτικό τοπίο, καθώς είναι μεγαλύτεροι και έρχονται σε κακή στιγμή. Ειδικά για τις μετοχές, θα μπορούσαν να “βυθίσουν” σε bear market τον δείκτη βαρόμετρο S&P 500.

Οι δασμοί είναι: i) μεγαλύτεροι από ότι αναμενόταν, ii) δεν έχουν τιμολογηθεί, iii) έρχονται σε μια χρονική συγκυρία όπου η αμερικανική οικονομία ήδη επιβραδύνεται και iv) μπορεί να στείλει τις μετοχές σε bear market και την ψυχολογία στα τάρταρα, παρότι οι αποτιμήσεις, οι προσδοκίες και οι ροές είναι αυξημένες.

H ολλανδική τράπεζα ING και ο Carsten Brzeski, Global Head of Macro, επισημαίνουν ότι μόλις έγινε πραγματικότητα ο χειρότερος οικονομικός εφιάλτης της Ευρώπης. Πολλά εξαρτώνται από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που θα προωθήσουν τα προγραμματισμένα δημοσιονομικά κίνητρα και τις μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση των εγχώριων οικονομιών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέβαλε τον αρχικό γύρο αντίμετρων για τα μέσα Απριλίου. Οι αξιωματούχοι έχουν εκφράσει σταθερά την προτίμησή τους για διαπραγμάτευση και άνοιγμα στο διάλογο. Ωστόσο, η ΕΕ έχει επίσης καταστήσει σαφές ότι θα προβεί σε αντίποινα σε είδος αν δεν βρεθεί λύση.

H γερμανική Berenberg και οι οικονομολόγοι της Atakan Bakiskan και Salomon Fiedler, δήλωσαν ότι ο αντίκτυπος της ευρωζώνης ήταν “σοβαρός”, αλλά “θα μπορούσε να είναι χειρότερος”. Αναμένουν ότι η ζημιά από την κλιμάκωση της εμπορικής σύγκρουσης θα εμφανιστεί κυρίως σε χαμηλότερο πραγματικό ΑΕΠ, ενώ η καθαρή επίδραση στον πληθωρισμό θα είναι πιθανώς μικρή”, αναφέροντας επίσης τη θετική επίδραση των γερμανικών κινήτρων. Οι εξαγωγές αγαθών προς τις ΗΠΑ αντιστοιχούσαν στο 3,2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ευρωζώνης το 2024. Οι οικονομολόγοι δήλωσαν ότι αναμένουν “σοβαρές διαπραγματεύσεις” μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ να ξεκινήσουν σύντομα, με την ΕΕ να μπορεί ενδεχομένως να αξιοποιήσει το καθεστώς της ως σημαντική αγορά για τις αμερικανικές εταιρείες υπηρεσιών και τεχνολογίας.

H Commerzbank και o Bernd Weidensteiner αναφέρουν ότι ο πραγματικός δασμός των ΗΠΑ δηλαδή τα δασμολογικά έσοδα ως ποσοστό της συνολικής αξίας των εισαγωγών, είναι πιθανό να αυξηθεί σε περίπου 20%, δηλαδή κατά 17 ποσοστιαίες μονάδες. Αν αυτό εφαρμοστεί, τότε θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη αύξηση δασμών στην παγκόσμια ιστορία. Οι δασμοί Smoot-Hawley της δεκαετίας του 1930 ήταν περίπου 6 ποσοστιαίες μονάδες. Οι νέοι δασμοί θα δυσκολέψουν σημαντικά τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Η ζημία μπορεί να μετριαστεί μέσω διαπραγματεύσεων μεταξύ της ΕΕ και της κυβέρνησης Τραμπ και οι δασμοί θα παραμείνουν σε ισχύ μόνο σε μεμονωμένους τομείς μακροπρόθεσμα. Οι δασμοί είναι πολύ αρνητικοί και για την οικονομία των ΗΠΑ.

H επίσης γερμανική τράπεζα Deutsche Bank και ο Brett Ryan προβλέπουν ότι οι δασμοί Τραμπ θα μπορούσαν να προσθέσουν από 4 ποσοστιαίες μονάδες έως 14 ποσοστιαίες μονάδες, στη χειρότερη περίπτωση, αύξηση στο συνολικό δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ σε σχέση με το επίπεδο του 2024 που ήταν 2,5%. Η κυβέρνηση Tραμπ φαίνεται να είναι πιο τιμωρητική από τους προηγούμενους υπολογισμούς της γερμανικής τράπεζας. Ο νέος δασμολογικός συντελεστής για κάθε εμπορικό εταίρο αντιστοιχεί στο ήμισυ του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου αγαθών της εν λόγω χώρας, με ελάχιστο βασικό δασμολογικό συντελεστή 10%. Ωστόσο, οι εξαιρέσεις για ορισμένους βιομηχανικούς κλάδους (τουλάχιστον προς το παρόν) θα μπορούσαν να μειώσουν τον συνολικό αντίκτυπο.

H Capital Economics και ο Thomas Mathews επισημαίνουν ότι οι αγορές αναστατώθηκαν μετά την ανακοίνωση των δασμών από τον Τραμπ, δασμοί οι οποίοι ήταν σαφώς υψηλότεροι των εκτιμήσεων της αγοράς. Τα ενδιαφέροντα στοιχεία στην αντίδραση της αγοράς μέχρι στιγμής που αξίζει να εξεταστούν είναι ότι το δολάριο δεν έχει ανατιμηθεί σε ευρεία βάση, καθώς ήταν πιο αδύναμο έναντι των περισσότερων νομισμάτων των αναπτυγμένων, πιθανώς λόγω της πτώσης των αμερικανικών αποδόσεων. Την ίδια στιγμή, ήταν μόνο ελαφρώς ισχυρότερο έναντι των ασιατικών νομισμάτων. Οι αμερικανικές μετοχές έχουν πληγεί περισσότερο από τις περισσότερες, ενώ μόνο ο ιαπωνικός TOPIX έχει υποχωρήσει περίπου όσο και τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του S&P 500 και αυτό οφείλεται στην ισχύ του γεν.

Τέλος, η βρετανική τράπεζα Barclays και η οικονομολόγος Silvia Ardagna και η ομάδα της προσθέτουν ότι οι δασμοί και η περαιτέρω αύξηση της αβεβαιότητας στην εμπορική πολιτική μειώνουν περαιτέρω τις οικονομικές προοπτικές στην Ευρώπη και αυξάνουν τον κίνδυνο ύφεσης το δεύτερο εξάμηνο του 2025. Η αύξηση της αβεβαιότητας στην εμπορική πολιτική μέσω των αλλαγών των δασμών είναι τεράστια, οδηγώντας σε μείωση της εγχώριας ζήτησης και σημαντική επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας.

Διαβάστε επίσης

J.P. Morgan: Ράπισμα σε Τραμπ και στην πολιτική των δασμών – Στο 60% οι πιθανότητες για παγκόσμια ύφεση

Jefferies: Οι ελληνικές τράπεζες είναι καλά τοποθετημένες απέναντι στους δασμούς Τραμπ

Oικονομικός εφιάλτης για το παγκόσμιο εμπόριο οι δασμοί Τραμπ – Τι προβλέπουν 10 επενδυτικοί οίκοι