Ο Τζέι Ντι Βανς έχει μετατραπεί σε ένα σημαντικό χαρτί για την κυβέρνηση Τραμπ, έχοντας ηγετικό σχεδόν ρόλο στον νέο συντηρητισμό που αναγεννιέται στην άλλη πλευρά του πλανήτη, με το BBC να προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει τις κινήσεις του Αντιπροέδρου και την σημασία τους. 

Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίστηκε άκρως επιθετικός στην αντιπαράθεσή του με τον Ζελένσκι, κάτι που ανησύχησε τους Ευρωπαίους ηγέτες και ανέδειξε τον κεντρικό του ρόλο στην εκφορά της εξωτερικής πολιτικής του Ντόναλντ Τραμπ, προκαλώντας ερωτήματα

1

Η πρώτη σημαντική διεθνής ομιλία του Βανς, στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου στα μέσα Φεβρουαρίου, προκάλεσε αίσθηση.

Όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το BBC, ο Βανς αντί να επικεντρωθεί στον πόλεμο στην Ουκρανία -τη μεγαλύτερη σύγκρουση στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο- ο αντιπρόεδρος αναφέρθηκε ελάχιστα στη ρωσική εισβολή.

Αντ’ αυτού, επιτέθηκε στους συμμάχους των ΗΠΑ για ζητήματα μετανάστευσης και ελευθερίας του λόγου, κατηγορώντας τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι παρακάμπτουν τη λαϊκή βούληση και θέτοντας υπό αμφισβήτηση τις «κοινές αξίες» που, υποτίθεται, υπερασπίζονται από κοινού με την Ουάσινγκτον.

«Αν φοβάστε τους ίδιους τους ψηφοφόρους σας, τότε δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να κάνει η Αμερική για εσάς -ούτε, για την ακρίβεια. Δεν υπάρχει τίποτα που μπορείτε να κάνετε εσείς για τον αμερικανικό λαό» δήλωσε χαρακτηριστικά.

Η ομιλία αυτή, που προκάλεσε ενόχληση στους Ευρωπαίους συμμάχους, ήταν μόνο η αρχή. Λίγες μέρες αργότερα, ο Βανς βρέθηκε στο επίκεντρο μιας σφοδρής διένεξης με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον οποίο κατηγόρησε ότι δεν δείχνει επαρκή ευγνωμοσύνη για τη βοήθεια των ΗΠΑ.

Για όσους παρακολουθούν την πολιτική πορεία του Τζιν Ντέι Βανς, αυτά τα περιστατικά δεν αποτέλεσαν έκπληξη.

Ο αντιπρόεδρος έχει εξελιχθεί σε κύριο εκφραστή της ιδεολογικής πτέρυγας του συντηρητικού κινήματος που επιδιώκει να διαμορφώσει τον «τραμπισμό» σε ένα συνεκτικό δόγμα εξωτερικής πολιτικής.

Μέσα από τις δημόσιες τοποθετήσεις του, ο Βανς επιχειρεί να συνδέσει τις δυσκολίες της αμερικανικής εργατικής τάξης με τις επιλογές της διεθνούς ελίτ και να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο των ΗΠΑ στον κόσμο.

Από το «Never Trumper» στον ηγέτη του America First

Ο Τζέι Ντι Βανς, πρώην αντίπαλος του Τραμπ το 2016 -όταν τον είχε χαρακτηρίσει «αποτρόπαιο» και «ηλίθιο»- διανύει μια μακρά πολιτική και ιδεολογική διαδρομή.

Τραμπ και Βανς

Ο συγγραφέας του μπεστ σέλερ Hillbilly Elegy, που αρχικά απέδιδε την οικονομική και κοινωνική κρίση των αγροτικών περιοχών στις προσωπικές επιλογές των κατοίκων τους, έχει πλέον στραφεί σε μια αφήγηση που ρίχνει το βάρος της ευθύνης στις παγκόσμιες ελίτ.

Το αφήγημά του στηρίζεται στη βασική αρχή ότι «η Αμερική δεν είναι απλώς μια ιδέα, αλλά ένα έθνος».

Σε ομιλίες του συχνά μοιράζεται μια προσωπική ιστορία για το οικογενειακό κοιμητήριο του Κεντάκι, όπου, όπως λέει, σκοπεύει να ταφεί με τη σύζυγό του και τα παιδιά του -ένα σύμβολο, κατά τον ίδιο, του ότι η οικογένεια και η πατρίδα έχουν μεγαλύτερη σημασία από τις παραδοσιακές αμερικανικές αξίες περί ελευθερίας και δημοκρατίας.

Αυτή η θεώρηση αντικατοπτρίζεται και στην εξωτερική πολιτική του. Ως γερουσιαστής, ο Βανς ήταν επικριτικός απέναντι στη στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στην Ουκρανία και στη διάθεση δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον πόλεμο.

Στην προεκλογική του εκστρατεία το 2022, είχε δηλώσει: «Δεν πρόκειται να δώσω προτεραιότητα στα σύνορα της Ουκρανίας όταν τα δικά μας σύνορα κατακλύζονται από ένα τσουνάμι παράνομων μεταναστών».

Η σύγκρουσή του με τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο ήρθε ως συνέχεια αυτής της θέσης. Ο Βανς κατηγόρησε τον Ουκρανό ηγέτη ότι αντιμετωπίζει τις ΗΠΑ ως δεδομένες και ότι οι επισκέψεις Αμερικανών πολιτικών στο Κίεβο λειτουργούν ως «προπαγανδιστικές περιηγήσεις».

«Δείξε λίγη ευγνωμοσύνη προς τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και τον πρόεδρο που προσπαθεί να σώσει τη χώρα σου», του είπε κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους.

Οι δηλώσεις του προκάλεσαν αναταραχή στην Ευρώπη, με τους ηγέτες να σπεύδουν να υποστηρίξουν τον Ζελένσκι, ενώ οι διαπραγματεύσεις για μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία περιπλέκονταν.

Επιπλέον, η περιφρόνησή του προς τις ευρωπαϊκές στρατιωτικές δυνάμεις – όταν χαρακτήρισε «τυχαίες χώρες» τις ευρωπαϊκές δυνάμεις που εξετάζουν την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία – προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις.

Η ιδεολογία του Βανς και γιατί είναι σημαντική για τον υπόλοιπο κόσμο

Ο Τζέι Ντι Βανς δεν είναι απλώς ένας αντιπρόεδρος που εκτελεί εντολές. Οι παρεμβάσεις του στη διεθνή πολιτική αποκαλύπτουν τη δική του διαμορφωμένη κοσμοθεωρία.

Στη δική του αντίληψη, η Αμερική δεν έχει υποχρέωση να ασκεί πολιτική βάσει ηθικών αρχών, αλλά να υπηρετεί τα εθνικά της συμφέροντα.

«Δεν χρειάζεται να συμφωνούμε με τον Πούτιν. Μπορούμε να τον αμφισβητήσουμε και θα το κάνουμε», είχε δηλώσει το 2024 στη Διάσκεψη του Μονάχου.

«Αλλά το γεγονός ότι είναι κακός δεν σημαίνει πως δεν μπορούμε να ασκήσουμε βασική διπλωματία και να δώσουμε προτεραιότητα στα συμφέροντα της Αμερικής».

Η προσέγγισή του έχει προκαλέσει ανησυχίες στους παραδοσιακούς συμμάχους των ΗΠΑ. Στη Δύση, αρκετοί ανησυχούν ότι η απομάκρυνση των ΗΠΑ από την Ουκρανία και η ψυχρότητα απέναντι στην Ευρώπη μπορεί να αλλάξει τις παγκόσμιες ισορροπίες.

Ωστόσο, για τον Βανς, η Ουκρανία δεν αποτελεί προτεραιότητα. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι η Ουάσινγκτον πρέπει να εστιάσει στην «πραγματική απειλή» της Κίνας, την οποία θεωρεί τον κύριο ανταγωνιστή των ΗΠΑ για τις επόμενες δεκαετίες.

Τι δείχνει η αλλαγή πλεύσης του Βανς για τις ΗΠΑ

Η πορεία του Βανς, από συγγραφέας με επικριτική στάση απέναντι στον Τραμπ σε πρωταγωνιστή της διακυβέρνησής του, δείχνει πώς ο νέος αμερικανικός συντηρητισμός αποκτά τη δική του, πιο δομημένη εξωτερική πολιτική.

Και αν η διαμάχη του με την Ουκρανία ήταν μόνο η αρχή, το ερώτημα είναι ποιο θα είναι το επόμενο βήμα της διοίκησης Τραμπ-Βανς στη διεθνή σκηνή.

 

Διαβάστε επίσης 

Υπουργός Άμυνα Γαλλίας: 15 χώρες θα έδιναν εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία

Προειδοποίηση Τραμπ σε Πούτιν: Μπορώ να κάνω πράγματα που δεν είναι ευχάριστα

Συνάντηση Ερντογάν – Τουσκ: Ο Πολωνός πρωθυπουργός καλεί την Τουρκία να αναλάβει ευθύνες για την ειρήνευση στην Ουκρανία