Καταρρέει η πόλη του Αλέξανδρου – Ανοχύρωτη στην διείσδυση θαλασσινού νερού

Η πόλη του Μεγάλου Αλεξάνδρου με την φημισμένη Βιβλιοθήκη της και τον περίφημο Φάρο, που ήταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Κέντρο πολιτισμού με έντονη πνευματική δραστηριότητα, ανάπτυξη των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών επί αιώνες.

Μία πόλη-θρύλος, που γέννησε και μία Κλεοπάτρα, απόγονο της δυναστείας των Μακεδόνων Πτολεμαίων. Και φυσικά η πόλη, όπου ετάφη, σύμφωνα με τις πλέον αξιόπιστες πηγές ο ιδρυτής της, όσο κι αν ο τάφος του ακόμη αναζητείται. Όσο κι αν πέρασαν εξάλλου, από την Αλεξάνδρεια χιλιάδες κατακτητές, όσο κι αν την ισοπέδωναν κάθε φορά, εκείνη έμενε όρθια προς δόξαν  του μεγάλου στρατηλάτη και οραματιστή. Ώσπου να έρθει όμως,  η κλιματική κρίση για να την δοκιμάσει εκ νέου.

Καταρρέει, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας η ιστορική πόλη, όπως ανακάλυψαν οι επιστήμονες, που μελέτησαν την  περίπτωσή της. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί, καθώς κατά την τελευταία δεκαετία, ο ρυθμός με τον οποίο τα κτήρια έχουν καταρρεύσει κατά μήκος του παραλιακού μετώπου έχει αυξηθεί, από ένα ετησίως που ίσχυε ως τώρα σε 40!  Και όπως αναφέρεται στην μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Earth’s Future, τα τελευταία 20 χρόνια, 280 κτίρια σε αυτήν την πόλη-λιμάνι, ηλικίας 2.300 ετών έχουν καταρρεύσει λόγω της διάβρωσης των ακτών ενώ 7.000 ακόμη, κινδυνεύουν να καταρρεύσουν προσεχώς. Εξάλλου, μόνο μεταξύ 2014 και 2020, 86 κτίρια κατέρρευσαν ολοσχερώς και 201 κατέρρευσαν μερικώς σε όλη την πόλη, με την τραγική συνέπεια  85 θανάτων.

Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας

«Το πραγματικό κόστος αυτής της απώλειας εκτείνεται πολύ πέρα ​​από τα τούβλα και το κονίαμα», όπως δηλώνει ένας εκ των ερευνητών ο Εσάμ Χέγκι, της  Σχολής Μηχανικών Viterbi του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια.  «Είμαστε μάρτυρες της σταδιακής εξαφάνισης των ιστορικών παράκτιων πόλεων, με την Αλεξάνδρεια να βρίσκεται πολύ κοντά σ’ αυτόν τον κίνδυνο. Αυτό που κάποτε φαινόταν σαν μακρινό ενδεχόμενο  είναι τώρα μια πραγματικότητα».

Όπως διευκρινίζεται στην μελέτη η κατάρρευση των παράκτιων κτηρίων είναι αποτέλεσμα της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και της επακόλουθης διείσδυσης του θαλασσινού νερού στο έδαφος κάτω από την πόλη. Καθώς το αλμυρό νερό εισχωρεί όλο και πιο βαθιά στην ενδοχώρα αυξάνει τα επίπεδα των υπόγειων υδάτων κάτω από τα κτήρια και γενικότερα τις υποδομές και διαβρώνει το έδαφος. Φαινόμενο, που με την σειρά του μπορεί να οδηγήσει το έδαφος σε βύθιση, γεγονός που καθιστά τα κτήρια ασταθή και με τον κίνδυνο κατάρρευσης. Επιπλέον, καθώς το νερό είναι αλμυρό διαβρώνει τους χαλύβδινους οπλισμούς των θεμελίων των κτηρίων, αποδυναμώνοντας περαιτέρω τις κατασκευές.

Οι αποκαλυπτικοί αριθμοί      

Να σημειωθεί, ότι η μέση παγκόσμια στάθμη της θάλασσας έχει αυξηθεί κατά 20 έως 23 εκατοστά από το 1880, από τα οποία όμως τα 10 εκατοστά αφορούν την περίοδο από το 1993,  σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA). ΄Ετσι οι  παράκτιες πόλεις αντιμετωπίζουν τον υψηλότερο κίνδυνο διάβρωσης και πλημμύρας λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, σύμφωνα με τη NASA.

«Η μελέτη μας αμφισβητεί την κοινή παρανόηση, ότι θα πρέπει να ανησυχούμε μόνο όταν η στάθμη της θάλασσας ανέβει κατά ένα μέτρο», λέει ο Χάγκι. «Ωστόσο, αυτό που δείχνουμε εδώ είναι ότι οι ακτές παγκοσμίως, ειδικά οι ακτές της Μεσογείου, που είναι παρόμοιες με της Καλιφόρνια, ήδη αλλάζουν και προκαλούν καταρρεύσεις κτηρίων με πρωτοφανή ρυθμό».

Στη μελέτη, οι ερευνητές χαρτογράφησαν κτήρια που κατέρρευσαν γύρω από την Αλεξάνδρεια μεταξύ 2001 και 2021 και συνέκριναν δορυφορικές εικόνες από το 1974 έως το 2021 με χάρτες της πόλης από το 1887, το 1959 και το 2001 για να προσδιορίσουν την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Χρησιμοποιώντας αυτά τα δεδομένα προσδιόρισαν, ότι η Αλεξάνδρεια έχει δει την ακτογραμμή της να μετακινείται προς την ενδοχώρα κατά δεκάδες μέτρα τις τελευταίες δεκαετίες, με ορισμένες περιοχές να αντιμετωπίζουν από 24 έως 36 μέτρα διάβρωση του εδάφους ετησίως.

Λίκνο του πολιτισμού

Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης χημικά ισότοπα στα εδάφη για να προσδιορίσουν τον βαθμό διάβρωσης του εδάφους. «Αυτή η ανάλυση μας αποκάλυψε, ότι τα κτήρια καταρρέουν από κάτω προς τα πάνω, καθώς η διείσδυση του θαλασσινού νερού διαβρώνει τα θεμέλια και αποδυναμώνει το έδαφος», δήλωσε ένας ακόμη εκ των ερευνητών ο Ιμπραήμ Σαλέχ, ειδικός στην ακτινοβολία εδάφους στο Πανεπιστήμιο της Αλεξάνδρειας. «Δεν είναι τα ίδια τα κτήρια, αλλά το έδαφος κάτω από αυτά που επηρεάζονται».

Κατόπιν αυτών, τι θα μπορούσε να γίνει;

Οι επιστήμονες προτείνουν διάφορους τρόπους με τους οποίους η Αλεξάνδρεια θα μπορούσε να προετοιμαστεί για την επερχόμενη επίθεση του θαλασσινού νερού. Μεταξύ αυτών είναι η δημιουργία αμμοθινών και άλλων φραγμάτων κατά μήκος της ακτής, η απομάκρυνση των κτηρίων και η μετεγκατάσταση ανθρώπων που ζουν στις περιοχές υψηλότερου κινδύνου.

«Ιστορικές πόλεις όπως η Αλεξάνδρεια, που υπήρξε λίκνο του πολιτισμού, της καινοτομίας και της δημιουργίας είναι ζωτικής σημασίας για τη διαφύλαξη της κοινής ανθρώπινης κληρονομιάς μας», καταλήγει ο Χίγκι. «Καθώς η κλιματική αλλαγή επιταχύνει την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τη διάβρωση των ακτών, η προστασία τους δεν αφορά μόνο τη διάσωση κτηρίων, αλλά και τη διατήρηση αυτού που είμαστε».

Διαβάστε επίσης:

Ο Μέγας Αλέξανδρος στον Περσικό κόλπο – Νέα ευρήματα της Ελληνιστικής εποχής στην Φαϊλάκα

Ένας αγνώριστος κόσμος – Τι θα συνέβαινε αν ο Αλέξανδρος είχε νικηθεί από τους Πέρσες

Ένας αγνώριστος κόσμος – Τι θα συνέβαινε αν ο Αλέξανδρος είχε νικηθεί από τους Πέρσες