Για την επαγγελματική της πορεία, τα χαρακτηριστικά ενός καλού ηγέτη, τον ρόλο της γυναίκας στον χώρο εργασίας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει, μίλησε στο mononews.gr, η Δήμητρα Δασκαλάκη, Γενική Διευθύντρια Οργανωσιακής Ανάπτυξης & Επικοινωνίας METRO AEBE.
Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, η Δήμητρα Δασκαλάκη μοιράστηκε τη δική της ιστορία προς τον δρόμο ανάληψης ηγεσίας, ενώ αναφέρθηκε και στους μελλοντικούς στόχους της.
Πώς ξεκίνησε η καριέρα σας και τι σας ώθησε να ακολουθήσετε αυτόν τον επαγγελματικό δρόμο;
Όταν ξεκινάς να δουλεύεις η έννοια της καριέρας δεν είναι τόσο πολύ συγκεκριμένη, τουλάχιστον όχι στα χρόνια που ξεκίνησα εγώ να εργάζομαι. Το μόνο που μπορώ να θυμηθώ είναι ότι δε φοβήθηκα ποτέ τη δουλειά & ήμουν πάντα δεκτική σε νέες προκλήσεις και ευκαιρίες.
Τα πιο σημαντικά στοιχήματα μέσα στο χρόνο, τα έχω βάλει με τον εαυτό μου.
Από νεαρή ηλικία με γοήτευε η δύναμη της επικοινωνίας, το πώς μπορεί να επηρεάσει, να εμπνεύσει και να αλλάξει τη γνώμη και την καρδιά των ανθρώπων, αλλά ταυτόχρονα να επηρεάσει συμπεριφορές, να χτίσει τη φήμη και την εικόνα για το κάθε τι. Η επικοινωνία αποτελεί τη γέφυρα μηνυμάτων που ενημερώνουν, επηρεάζουν, αλλάζουν τον κόσμο.
Ήθελα να είμαι κομμάτι αυτής της διαδικασίας και να προσφέρω αξία σε κάθε πλαίσιο στο οποίο θα εργαζόμουν.
Ποια ήταν τα πιο σημαντικά βήματα ή στιγμές στην καριέρα σας που σας οδήγησαν σε θέση ηγεσίας;
Η πιο σημαντική στιγμή στην καριέρα μου ήταν όταν το Μάιο του 2020 ανέλαβα να ηγηθώ μίας ομάδας που είχε στην ευθύνη της όχι μόνο την Επικοινωνία & την Εταιρική Υπευθυνότητα, αλλά και το Ανθρώπινο Δυναμικό στη METRO. Μέσα στην καρδιά της πανδημίας, σε πολύ δύσκολες συνθήκες και με χιλιάδες ανθρώπους στην πρώτη γραμμή σε όλη την Ελλάδα. Αυτό ήταν για μένα μεγάλη τιμή κι ακόμη μεγαλύτερη ευθύνη. Κι ακόμα είναι. Η επικοινωνία συνδυάζεται αρμονικά με το HR γιατί αποτελεί τη βάση κάθε ανθρώπινης σχέσης και, κατ’ επέκταση, κάθε οργανισμού. Η ικανότητα να επηρεάζεις, να εμπνέεις και να κατανοείς τις ανάγκες των ανθρώπων είναι κεντρική και στα δύο πεδία και είναι μία ύψιστης βαρύτητας, διαδικασία.
Αντιμετωπίσατε ποτέ προκλήσεις ή εμπόδια λόγω του φύλου σας στον επαγγελματικό σας βίο; Πώς τα διαχειριστήκατε;
Προσωπικά, ανήκω στην τυχερή κατηγορία των γυναικών που δεν ένιωσα εμπόδια στην καριέρα μου, εξαιτίας του φύλου μου. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει βαθμός δυσκολίας για τις γυναίκες στην ηγεσία σήμερα. Η ισότητα των φύλων στον εργασιακό χώρο έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν προκαταλήψεις και στερεότυπα. Οι γυναίκες δυστυχώς πρέπει να καταβάλουν σήμερα πολλαπλάσια προσπάθεια για να ακουστεί η φωνή τους και να αποδείξουν την αξία τους. Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και αποφασιστικότητα. Η αλληλεγγύη και η ενθάρρυνση μπορούν να βοηθήσουν στην υπέρβαση των εμποδίων και στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης.
Πώς αντιμετωπίζετε τις απαιτήσεις μιας θέσης ηγεσίας;
Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να μπορέσεις να ισορροπήσεις ανάμεσα στις απαιτήσεις της θέσης και στη διατήρηση της προσωπικής σου αρμονίας & ισορροπίας. Να μη χάσεις τον εαυτό σου, τα δομικά στοιχεία του χαρακτήρα σου. Δεν είναι εύκολο και ποτέ δεν έχεις αρκετό χρόνο και ηρεμία.
Ειδικά όταν έχεις να κάνεις με ανθρώπους η πίεση είναι πολύ μεγάλη, δεν υπάρχουν περιθώρια λάθους. Χρειάζεται να αναπτύξεις δεξιότητες που σχετίζονται με την ηγεσία, τη στρατηγική σκέψη και τη διαχείριση ανθρώπινων αναγκών, σχέσεων & συναισθημάτων σε βάθος. Οφείλεις να μπορείς να δείχνεις ενσυναίσθηση, να εμπνέεις εμπιστοσύνη, να έχεις ευθυκρισία και σεβασμό για όλους, ενώ ταυτόχρονα να λαμβάνεις δύσκολες αποφάσεις και να παραμένεις σταθερός στο στόχο, στις αρχές και στις αξίες σου.
Και φυσικά να αναγνωρίζεις τις προσπάθειες της ομάδας σου, των ανθρώπων που δουλεύουν μαζί σου. Αν κάτι έχω μάθει πολύ καλά τα τελευταία χρόνια, είναι ότι χωρίς την ομάδα και την απίστευτη δύναμή της, δε μπορεί κανείς να φτάσει πολύ μακριά.
Ποια πιστεύετε ότι είναι τα βασικά χαρακτηριστικά ενός καλού ηγέτη;
Δυσκολεύομαι να δώσω μία ακόμη «κλισέ» περιγραφή με ωραίες λέξεις. Θα πω αυτό που νιώθω: Να είναι αυθεντικός, να είναι αυτά που λέει και αυτά που ζητάει από τους άλλους. Να εμπνέει με την αλήθεια του, να διακρίνει τις ευκαιρίες ακόμη και μέσα στο χάος, να μη φοβάται να τσαλακωθεί, να μπορεί να μπαίνει στα παπούτσια των άλλων.
Να μη φοβάται να αναγνωρίσει τα λάθη του και να τα μετατρέψει σε μαθήματα, ενθαρρύνοντας και τους άλλους να κάνουν το ίδιο.
Να γίνεται γέφυρα για να αναπτύσσει τους ανθρώπους του και να τους δείχνει το δρόμο να γίνουν καλύτεροι και τότε να μη φοβάται να τους αποχωριστεί. Να λέει ΜΠΡΑΒΟ και να λέει ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ. Να εμπνέει για αυτό που είναι ως άνθρωπος ηγέτης και όχι ως διοικητική θέση.
Διαφέρει ο τρόπος γυναικείας από την αντρική ηγεσία;
Αυτή είναι μία ερώτηση παγίδα. Πιστεύω ότι ο τρόπος διοίκησης δεν μπορεί να περιοριστεί σε στερεότυπα που σχετίζονται με το φύλο και η ηγεσία δεν είναι αποκλειστική ιδιότητα ούτε των αντρών, ούτε των γυναικών. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι γυναίκες επιδεικνύουν μεγαλύτερη ευελιξία και ενσυναίσθηση, χτίζουν σχέσεις εμπιστοσύνης και προσδίδουν στο περιβάλλον εργασίας μια πιο συμμετοχική και συμπεριληπτική προσέγγιση. Οι άνδρες από την άλλη, είναι πιθανόν να επιδεικνύουν περισσότερη αποφασιστικότητα, στρατηγική σκέψη, πιο άμεση λήψη αποφάσεων, μεγαλύτερη εμμονή στα αποτελέσματα. Δεν συμμερίζομαι αυτές τις απόψεις. Οι καλύτεροι ηγέτες ανεξαρτήτως φύλου, τα συνδυάζουν όλα σε ισορροπία και αρμονία, ανταποκρίνονται στους στόχους και στις προκλήσεις του ρόλου τους και καθοδηγούν την ομάδα με σεβασμό και το δικό τους παράδειγμα.
Αποδέχονται οι άντρες υφιστάμενοί σας μια γυναίκα σε θέση υψηλότερη από αυτούς;
Δεν είναι κάτι που μας απασχολεί αυτό πλέον, σε άλλα δίνουμε σημασία και προτεραιότητα: Να σεβόμαστε και να αποδεχόμαστε ο ένας τον άλλον για αυτό που πραγματικά είναι και για αυτό που μπορεί να προσφέρει στην ομάδα. Να είμαστε ειλικρινείς, να συμμετέχουμε με την καρδιά μας, να δεσμευόμαστε στους κοινούς μας στόχους. Όταν η ηγεσία βασίζεται σε αυτές τις αξίες, το φύλο δεν παίζει ρόλο. Η δυναμική μας καθορίζεται από την ποιότητα της συνεργασίας μας, τη δέσμευση και την εμπιστοσύνη που δείχνουμε ο ένας στον άλλον. Αυτά μας κάνουν ομάδα.
Πώς βλέπετε τον ρόλο της γυναίκας στον χώρο εργασίας σήμερα σε σύγκριση με το παρελθόν;
Εργάζομαι σε μία εταιρεία που σε σύνολο 11.300 εργαζομένων πάνω από το 60% είναι γυναίκες και είμαι πολύ περήφανη για αυτό.
Γυναίκες σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας, από την πρώτη γραμμή στο πεδίο μέχρι την Διοίκηση της εταιρείας, που μέσα από το ρόλο τους συμβάλλουν για να διατηρείται ενεργή η εφοδιαστική αλυσίδα ενεργή κάτω από όλες τις συνθήκες. Αν δεν υπήρχαν αυτές, σε κάθε μεγάλη κρίση θα παρέλυε όλο το σύστημα εφοδιασμού της χώρας!
Ευτυχώς, όλο και περισσότερο, η κοινωνία αναγνωρίζει την αξία της γυναικείας συνεισφοράς και τις πολλαπλές δεξιότητες που φέρνουν στο περιβάλλον εργασίας. Σήμερα, οι γυναίκες, τουλάχιστον στον πολιτισμένο κόσμο, έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση και κατάρτιση, και καταφέρνουν να κατέχουν θέσεις υψηλής ευθύνης και εξουσίας. Ωστόσο, παρά την πρόοδο αυτή, οι γυναίκες σε ηγετικές θέσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις και στερεότυπα και πρέπει συχνά να αποδεικνύουν την αξία τους περισσότερο από τους άνδρες ομολόγους τους.
Στην Ελλάδα, παρά την αυξανόμενη παρουσία τους, ο αριθμός των γυναικών σε θέσεις ευθύνης είναι μόλις το 20% των ανώτερων διευθυντικών θέσεων και λιγότερο από το 10% των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων στις ελληνικές εταιρείες.
Τι πιστεύετε ότι μπορεί να γίνει για να ενισχυθεί η ισότητα των φύλων σε θέσεις ηγεσίας;
Όλοι μας, από κάθε πλευρά της κοινωνίας οφείλουμε να συμβάλλουμε για την προώθηση της ισότητας των φύλων σε θέσεις ηγεσίας και ευθύνης στη χώρα μας και να κατακτήσουμε έναν πιο ισότιμο και δίκαιο εργασιακό χώρο για όλους:
Με νομοθετικές μεταρρυθμίσεις όπως αυτή που ψηφίστηκε πρόσφατα υποχρεωτική παρουσία γυναικών στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών. Με προγράμματα κατάρτισης, ενδυνάμωσης και καθοδήγησης γυναικών σε θέματα ηγεσίας και επιχειρηματικότητας.
Με υποδομές και προγράμματα επαρκούς υποστήριξης για τις εργαζόμενες μητέρες.
Αλλά πάνω από όλα πρέπει εμείς οι ίδιες τις γυναίκες να πιστέψουμε περισσότερο στον εαυτό μας, να μην αμφιβάλλουμε για τις ικανότητές μας και να διεκδικήσουμε τη θέση που μας αξίζει. Να μην επιτρέπουμε στα στερεότυπα και στις προκαταλήψεις να μας αποθαρρύνουν. Να εμπιστευόμαστε τη διαίσθησή μας και να παίρνουμε ρίσκα όταν χρειάζεται. Να στηρίζουμε και να ενθαρρύνουμε άλλες γυναίκες, δημιουργώντας ένα δίκτυο αλληλοϋποστήριξης.
Υπήρξαν γυναίκες που σας ενέπνευσαν ή σας υποστήριξαν στην καριέρα σας; Αν ναι, ποιες και πώς;
Με γοήτευαν πάντα οι ιστορίες θαρραλέων γυναικών της ιστορίας που ξεπερνούσαν με θάρρος – και πολλές φορές με πολύ ακριβό τίμημα – όλα τα εμπόδια για να καταφέρουν τα όνειρά τους. Και στον αντίποδα, με θύμωναν όλες εκείνες οι περιπτώσεις ικανών και άξιων γυναικών που δεν μπόρεσαν να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα γιατί η κοινωνία δεν τους το επέτρεψε.
Για μένα πρότυπο και πηγή δύναμης ήταν η μητέρα μου. Μοναδικό κορίτσι ανάμεσα σε 5 αδέλφια, έχασε τη δική τους μητέρα της όταν ήταν 8 χρονών, σπούδασε, έμαθε ξένες γλώσσες και δούλευε μεγαλώνοντας 3 παιδιά σε δύσκολες εποχές.
Με έμαθε να πιστεύω στον εαυτό μου, να μη συμβιβάζομαι με το μέτριο και να σηκώνομαι όταν πέφτω. Ήταν ανελέητα αυστηρή μαζί μου, πολύ απαιτητική (το ίδιο και με τον εαυτό της όμως), αλλά και περήφανη για μένα. Δίπλα μου στα εύκολα και στα δύσκολα. Της οφείλω πολλά.
Ποια είναι η συμβουλή σας σε νέες γυναίκες που επιθυμούν να αναλάβουν θέσεις ηγεσίας;
Δεν είμαι σε θέση να συμβουλεύω άλλους. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να μοιραστώ όσα βοήθησαν και βοηθούν εμένα καθημερινά στην προσπάθειά μου να ανταποκριθώ στην απαιτητική καθημερινότητα:
Πρώτα από όλα να πιστεύουμε στον εαυτό μας και να μην αφήνουμε κανέναν και τίποτα να μπει εμπόδιο στους στόχους και στα όνειρά μας. Να διεκδικούμε ξανά και ξανά αυτό που μας αξίζει.
Είμαστε οι επιλογές μας και πρέπει να είμαστε περήφανες για αυτές! Να δουλεύουμε σκληρά, να μη φοβόμαστε την αποτυχία – τα λάθη μας δυναμώνουν και μας κάνουν σοφότερες – αλλά και να επιβραβεύουμε τον εαυτό μας, να πανηγυρίζουμε τις μεγάλες, αλλά και τις μικρές νίκες μας.
Να μαθαίνουμε από τους γύρω μας και να εμπιστευόμαστε την ομάδα.
Κάθε βήμα μας προς την επιτυχία είναι ένα βήμα προς τη δημιουργία του μέλλοντος που ονειρευόμαστε!
Πώς διαχειρίζεστε την ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική και την επαγγελματική σας ζωή;
Δεν τη διαχειρίζομαι πάντα. Αγαπώ τη δουλειά μου και αφιερώνω πολλές ώρες σε αυτήν, δε γίνεται διαφορετικά. Από την άλλη όμως, είναι αδύνατον να λειτουργήσω χωρίς την οικογένειά μου, τους φίλους μου και όλα όσα με ξεκουράζουν και με ευχαριστούν. Για τον καθένα και την καθεμία μας, η αυτοφροντίδα έχει διαφορετικό περιεχόμενο, αλλά την ίδια πολύτιμη αξία. Είναι σημαντικό να θέτουμε όρια και να κάνουμε διαλείμματα όταν το χρειαζόμαστε. Ένας άνθρωπος που δουλεύει συνεχώς, χωρίς να κάνει τίποτα άλλο, δεν είναι άρτιος.
Έχετε συμβουλές για γυναίκες που προσπαθούν να συνδυάσουν καριέρα και οικογένεια;
Δεν υπάρχουν συμβουλές σε αυτά. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει πολλαπλάσιες απαιτήσεις και υψηλό βαθμό δυσκολίας για να πετύχουμε αυτόν τον τόσο ευαίσθητο συνδυασμό. Γίνεται όμως. Είναι σημαντικό να μη νιώθουμε ενοχές και να μην απαιτούμε από τον εαυτό μας να είναι τέλειος σε όλα. Κάθε γυναίκα έχει τις δικές της ανάγκες και θέτει τις δικές της προτεραιότητες, χωρίς να συγκρίνεται με τα πρότυπα ή τις προσδοκίες των άλλων. Ζητά βοήθειες, εκφράζει τα συναισθήματά της, κάνει λάθη. Η ισορροπία είναι προσωπική υπόθεση και θέλει προσπάθεια και επιμονή.
Ποιοι είναι οι μελλοντικοί σας στόχοι, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο;
Νιώθω πως όσο μεγαλώνω, οι στόχοι μου εξελίσσονται και αποκτούν μεγαλύτερη συναισθηματική και ηθική βαρύτητα. Φαίνεται πώς αποκτώντας περισσότερες εμπειρίες, οι αξίες μας γίνονται ο πυρήνας που καθοδηγεί τις φιλοδοξίες μας. Αναζητούμε να δημιουργήσουμε ένα θετικό αποτύπωμα, να παλέψουμε για κάτι που θα έχει διαρκή αξία.
Μου αρέσει αυτό που κάνω και θέλω να εξελίσσομαι, να προοδεύω και να γίνομαι καλύτερη, για να μπορώ να πετυχαίνω τους στόχους μου και να γίνομαι φορέας προόδου, ανάπτυξης και αλλαγών για ένα καλύτερο μέλλον. Επιθυμώ να συνεισφέρω με όποιον τρόπο μπορώ στη διαμόρφωση ενός όσο το δυνατόν πιο δίκαιου, ασφαλούς και συμπεριληπτικού εργασιακού περιβάλλοντος για όλους.
Θέλω, όσο περνούν τα χρόνια, οι συνεργάτες, η ομάδα μου, η οικογένειά μου να είναι περήφανοι για μένα και εγώ περήφανη για τον εαυτό μου, γιατί δούλεψα σκληρά, ήμουν συνεπής στα πιστεύω μου και δεν έκανα «εκπτώσεις» για τις οποίες θα μετάνιωνα στο τέλος της ημέρας.
