Τα 8 SOS του Κ. Χατζηδάκη – Whatever it takes για να παραμείνει η οικονομία το δυνατό χαρτί της κυβέρνησης

Σπριντ έξι μηνών με επτά ορόσημα που θα διατηρήσουν την οικονομία on track, στέλνοντας σήμα πειθαρχίας και αναβάθμισης στις αγορές καλείται να κάνει το οικονομικό επιτελείο φέρνοντας εις πέρας μια δύσκολη αποστολή, σε περιβάλλον έντασης σε διεθνές, αλλά πλέον και σε εγχώριο επίπεδο.

Κορυφαίο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου μιλώντας στο Mononews περιγράφει τον οδικό χάρτη μέχρι το Σεπτέμβριο – και τις εξαγγελίες της ΔΕΘ που φέτος έχουν μια ιδιαίτερη αξία δεδομένης της κλιμακούμενης πολιτικής έντασης- με κατάληξη στην οριστικοποίηση του προϋπολογισμού του 2026. Ο προϋπολογισμός αυτός, που θα συνοδευθεί από έξτρα παρεμβάσεις και ελαφρύνσεις, θα βρεθεί στο μικροσκόπιο των αγορών αλλά και των οίκων, που σύμφωνα με εκτιμήσεις στις φθινοπωρινές τους αξιολογήσεις είναι που θα δώσουν το βάρος των πιθανών αναβαθμίσεων φέτος. Σε ένα δύσκολο πλαίσιο λόγων εξωγενών αλλά και ενδογενών παραγόντων, το οικονομικό επιτελείο καλείται να κάνει τους επόμενους μήνες whatever it takes, με βασικό γνώμονα τη μη διαταραχή του κλίματος που επικρατεί για τη χώρα στις αγορές. Αυτό γίνεται ακόμη πιο σημαντικό σε μια περίοδο που αρχίζει να μπαίνει και το μεγάλο ερώτημα περί αυξανόμενου πολιτικού ρίσκου στη χώρα, κάτι που όπως εκτιμούν έμπειροι αναλυτές οι αγορές θα ζυγίζουν τις προσεχείς εβδομάδες.

Βασικές επιδιώξεις στόχοι είναι η επίτευξη των στόχων για την ανάπτυξη, τα πλεονάσματα και το χρέος, η εξασφάλιση δημοσιονομικού χώρου που θα επιτρέψει τις μέγιστες, επιπλέον ελαφρύνσεις για το 2026 αλλά σε ένα πλαίσιο που δεν θα διαταράξει το κλίμα στις αγορές. Κρίσιμοι για όλα αυτά είναι οι μήνες μέχρι τον Ιούνιο, καθώς τότε εκτιμάται πως θα υπάρχει μια κρίσιμη μάζα στοιχείων και δεδομένων για την ανάπτυξη και τα έσοδα.  Μέχρι το Σεπτέμβριο τα σημαντικότερα ορόσημα για το οικονομικό επιτελείο είναι τα εξής:

• Το διεθνές περιβάλλον υπό το βάρος των μεγάλων προβλημάτων που προκύπτουν για την Ευρώπη μετά την έλευση του Τραμπ και την επιβολή δασμών καθώς και τη διαμόρφωση αποφάσεων για την απάντηση που θα πρέπει να δώσει η Ευρώπη, αξιοποιώντας και τις συστάσεις των εκθέσεων Ντράγκι και Λέτα.
• Η Ελλάδα παρακολουθεί στενά όλες τις εξελίξεις, καθώς με τον  α ή β τρόπο, σε μεγάλο ή σε μικρό βαθμό όλα όσα αυτή τη στιγμή εξελίσσονται στο μέτωπο της διαμάχης ΗΠΑ – ΕΕ έχουν άμεσο αντίκτυπο και στα δικά μας μεγέθη. Είναι παράλληλα μια ευκαιρία για τη χώρα να παίξει εποικοδομητικό ρόλο σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής διπλωματίας σε διεθνή for a, πιέζοντας για λύσεις που θα έχουν θετικό αντίκτυπο και για τις δικές μας οικονομικές επιδιώξεις. Μια από αυτές τις συζητήσεις είναι φυσικά και η εν εξελίξει διαπραγμάτευση για τις αμυντικές δαπάνες. Αν και το βασικό σενάριο είναι πως χώρες όπως εμείς που δαπανούν ήδη το 3% του ΑΕΠ τους για αμυντικούς εξοπλισμούς να μην εξαιρεθούν, εντούτοις η συζήτηση παραμένει ανοικτή με την Αθήνα να πιέζει όπως και άλλες χώρες να εξασφαλίσει ένα μίνιμουμ έστω δημοσιονομικό χώρο.
• Κρίσιμο μέτωπο τους επόμενους μήνες παραμένει και η μάχη κατά της φοροδιαφυγής. Στόχος είναι να διευρυνθούν στο μέγιστο βαθμό τα περιθώρια αύξησης των εσόδων από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής,  εξασφαλίζοντας πολύτιμα δημοσιονομικά περιθώρια για μεγαλύτερες ελαφρύνσεις, αλλά και στέλνοντας ένα σήμα στο εξωτερικό πως ένα από τα μεγαλύτερα, διαχρονικά, προβλήματα της χώρας ξεκινά να αντιμετωπίζεται.
• Η πορεία των εσόδων αλλά και η εξέλιξη του θέματος με τη ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες θα κρίνει και τα περιθώρια για περισσότερες φορολογικές ελαφρύνσεις. Στο επίκεντρο βρίσκονται τα μεσαία εισοδήματα, και όπως έχει γράψει το Mononews τα κλιμάκια των εργαζομένων που έχουν υψηλότερες δεξιότητες, ως εργαζόμενοι που θέλει η χώρα να διακρατήσει. Στα σενάρια που επεξεργάζεται η κυβέρνηση είναι η μείωση φορολογικών συντελεστών αλλά και η τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. Να σημειωθεί επίσης πως φέτος θα υποβληθούν οι φορολογικές δηλώσεις με τη νέα διαδικασία.

Στον προϋπολογισμό όλα τα στοιχεία

• Οι αποφάσεις θα αποτυπωθούν στον κρατικό προϋπολογισμό του 2026 που θα κλειδώσει το Σεπτέμβριο και καλείται να συνδυάσει ένα σαφές μήνυμα προς τις αγορές ότι επιτυγχάνονται, με συνέπεια οι στόχοι που έχουν τεθεί για τα πρωτογενή πλεονάσματα και το χρέος, αλλά και να διευρύνει τις ελαφρύνσεις που θέλει να δώσει η κυβέρνηση, στέλνοντας μήνυμα στους πολίτες πως η οικονομία επιστρέφει διευρυνόμενο μέρισμα ανάπτυξης.
• Τα μηνύματα από την πλευρά της οικονομικής πολιτικής είναι πολύ σημαντικά προς τις αγορές καθώς επιδιώκεται ένα σερί αναβαθμίσεων την προσεχή διετία που πέραν των υπολοίπων θα θωρακίσει και την αναπτυξιακή πορεία του τραπεζικού κλάδου και τη συνολική δυναμική χρηματοδότησης της οικονομίας.
• Προς αυτή την κατεύθυνση υποστηρικτικά θα λειτουργήσουν και οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται φέτος στο μέτωπο του χρέους, μεταξύ άλλων και με τις νέες πρόωρες αποπληρωμές που έχουν ήδη εξαγγελθεί με μεγάλο στόχο το χρέος του χρόνου ως ποσοστό του ΑΕΠ να είναι μικρότερο από εκείνο τη Ιταλίας και όχι, πια, το μεγαλύτερο στην ευρωζώνη.
• Πολύ σημαντική εκκρεμότητα είναι η αναθεώρηση των έργων του ΤΑΑ που βρίσκεται σε εξέλιξη σε τεχνικό επίπεδο με στόχο η όλη διαδικασία να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Απρίλιο.
• Η χώρα έχει σημειώσει πρόοδο, όπως αναγνωρίζουν και οι ευρωπαϊκές αρχές αλλά μένουν ακόμη πολλά να γίνουν καθώς τα χρονοδιαγράμματα είναι ασφυκτικά και τα χρήματα που παραμένουν στο τραπέζι προς αξιοποίηση πολλά. Αυτό ήταν και το πλαίσιο που περιέγραψε προ ημερών ο Ντέκλαν Κοστέλο σε παρέμβαση του στην Αθήνα ξεκαθαρίζοντας πως όλα τελειώνουν το 2026, η χώρα έχει ακόμη να αξιοποιήσει περίπου 18 δις. αλλά και να υλοποιήσει περίπου τα 2/3 των συνολικών προαπαιτούμενων. Όπως είπε χαρακτηριστικά «απαιτούνται ακόμη 240 έργα προς υλοποίηση (milestones) από τα 471 που προβλέπει συνολικά το ελληνικό πρόγραμμα, τα οποία είναι συνδεδεμένα με κονδύλια ύψους 17-18 δισ. ευρώ».
• Στο προσκήνιο θα βρίσκονται και οι προσπάθειες τακτοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου και συγκεκριμένα των ακινήτων της ΕΤΑΔ, μια διαδικασία βέβαια που έχει μεγάλο βαθμό δυσκολίας αλλά αποτελεί μια επιχειρησιακή προτεραιότητα για το υπουργείο Οικονομικών.

Στενά παρακολουθούνται και οι διαδικασίες για την καταγραφή δημοσίων ακινήτων που μπορούν να διατεθούν για να καλύψουν ανάγκες στέγασης.  Η ενίσχυση του θεσμού της κοινωνικής αντιπαροχής, με τον οποίο αξιοποιούνται ακίνητα του Δημοσίου που βρίσκονται σε αχρησία ή έχουν απαξιωθεί, για την κατασκευή κοινωνικών κατοικιών, προωθείται με νομοσχέδιο του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, που παρουσιάστηκε προ ημερών στο Υπουργικό Συμβούλιο. Με το νομοσχέδιο επιχειρείται να αυξηθεί το απόθεμα των οικονομικά προσιτών κατοικιών με την ενισχυμένη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα προσφέροντας κίνητρα και μηχανισμούς συνεργασίας.