Τη σημασία των ανοικτών δεδομένων για την ελληνική οικονομία, ανέλυσε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, σε εκδήλωση του ΙΟΒΕ, με την ευκαιρία της νέας διαδικτυακής του πύλης δεδομένων.

Ο κ. Στουρνάρας, χαιρέτισε θερμά τη νέα διαδικτυακή πύλη δεδομένων, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι θα δημιουργήσει προστιθέμενη αξία για την ελληνική οικονομία και κοινωνία.

1

Χαρακτηρίζοντας με τρεις λέξεις την εποχή μας ως “εποχή των δεδομένων”, ο κ. Στουρνάρας σημείωσε ότι “Ο παγκόσμιος όγκος δεδομένων τα οποία δημιουργήθηκαν, καταγράφηκαν, αντιγράφηκαν και καταναλώθηκαν ήταν περίπου 150 zettabytes το 2024, ενώ εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 180 zettabytes μέχρι το τέλος του 2025”.

Συνέχισε τονίζοντας ότι “Για να αντιληφθούμε την κλίμακα μεγέθους, 1 zettabyte ισοδυναμεί με τον αποθηκευτικό χώρο 250 δισεκατομμυρίων DVD”.

Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, η επιτακτική ανάγκη για νέες υποδομές αποθήκευσης και επεξεργασίας όλων αυτών των δεδομένων, όπως τα γιγάντια κέντρα δεδομένων (data centres) και οι υπερυπολογιστές (supercomputers) έχουν οδηγήσει κυβερνήσεις και ιδιωτικές εταιρίες σε έναν αγώνα δρόμου επενδύσεων παγκοσμίως, αλλά και στην Ευρώπη.

Σχετικά με την Ελλάδα, ανέφερε ότι  ξένες εταιρίες, ή κοινοπραξίες με ελληνικές, έχουν ξεκινήσει ήδη την υλοποίηση μεγάλων κέντρων δεδομένων με στόχο να καταστεί η χώρα μας κέντρο επεξεργασίας και μεταφοράς δεδομένων, υποστηρίζοντας περαιτέρω την οικονομική ανάπτυξη και την καινοτομία.

Μάλιστα, υπογράμμισε ότι η επιτυχής αξιοποίηση αυτού του απίστευτου όγκου δεδομένων με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών αιχμής, όπως αυτή της τεχνητής νοημοσύνης, θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και την ευημερία των οικονομιών μας.

“Βέβαια δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι όσο αυξάνεται ο όγκος δεδομένων, τόσο αυξάνεται και η ανάγκη για ενεργειακά αποδοτικές λύσεις αποθήκευσης, ισχυρά πλαίσια διακυβέρνησης και ασφάλειας των πληροφοριών και προηγμένα εργαλεία ανάλυσης”, δήλωσε.

Τα οφέλη των ανοικτών δεδομένων

Όπως ανέφερε ο διοικητής της ΤτΕ, οι διαδικτυακές πύλες ανοικτών δεδομένων αποτελούν παραδείγματα ψηφιακών εργαλείων που συγκεντρώνουν και οργανώνουν με αποτελεσματικό τρόπο ποικίλες πληροφορίες, συχνά από διάφορες πηγές, προσφέροντας ελεύθερη, εύκολη πρόσβαση του κοινού σε επεξεργάσιμα και, συνήθως, μηχαναγνώσιμα δεδομένα, δηλαδή σε μορφή που επιτρέπει την άμεση ανάγνωση και επεξεργασία τους από ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

Τα οφέλη όπως είπε των ανοικτών δεδομένων για τους χρήστες και γενικά την οικονομία είναι πολυδιάστατα και πολλαπλασιαστικά. Σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, την καλύτερη παρακολούθηση των τάσεων και των προοπτικών για την άσκηση πολιτικής, την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, καθώς και την αναβάθμιση της εκπαίδευσης και της επιστημονικής έρευνας.

Όσον αφορά τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις μικρομεσαίες, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, η άμεση και εύκολη πρόσβαση σε επεξεργάσιμα δεδομένα από διάφορες πρωτογενείς πηγές, συγκεντρωμένα σε ένα διαδικτυακό χώρο, είναι κρίσιμος παράγοντας για την επιβίωση και την ανάπτυξή τους σε ένα απαιτητικό και ευμετάβλητο διεθνές περιβάλλον, καθώς συχνά οι επιχειρήσεις αυτές δεν έχουν τα χρηματοοικονομικά μέσα, την τεχνογνωσία ή το χρόνο να συλλέξουν και να επεξεργαστούν στατιστικά στοιχεία, με επιπτώσεις στην παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητά τους.

Ο κ. Στουρνάρας, τόνισε ότι η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με την παροχή ανοικτών δεδομένων θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση των επιχειρηματικών κινδύνων, να διευκολύνει τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων και να ενισχύσει την εξαγωγική τους δραστηριότητα.

Αφορμή για σημαντικές μεταρρυθμίσεις η οικονομική κρίση

Ο διοικητής της ΤτΕ εξήγησε ότι:

“Η οικονομική κρίση κατέδειξε τις αδυναμίες του ελληνικού στατιστικού συστήματος, αλλά και την ανάγκη για σημαντικές βελτιώσεις και ανασυγκρότηση.

Ως εκ τούτου, αποτέλεσε για όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις την αφορμή για σημαντικές μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της ποιότητας και της ελεύθερης παροχής στατιστικών δεδομένων, σύμφωνα με τα αυστηρότερα διεθνή πρότυπα για τη συλλογή, παραγωγή και δημοσίευση αξιόπιστων στοιχείων.
Θα ήθελα να αναφερθώ επιγραμματικά στις κυριότερες εξελίξεις και μεταρρυθμίσεις που οδήγησαν στη βελτίωση της ποιότητας των στατιστικών και κυρίως των δημοσιονομικών στοιχείων στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Πρώτον, η ανεξαρτητοποίηση της ΕΛΣΤΑΤ μέσα από την ψήφιση σειράς νόμων που κατοχύρωσαν την πλήρη ανεξαρτησία της από πολιτικές παρεμβάσεις και θέσπισαν την υιοθέτηση των μεθοδολογικών κανόνων του ευρωπαϊκού στατιστικού συστήματος για τη διασφάλιση της αντικειμενικότητας και της διαφάνειας των δεδομένων.

Δεύτερον, η ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας για τα παρεχόμενα στατιστικά στοιχεία μέσω της καθιέρωσης αυστηρότερων διαδικασιών συλλογής και ελέγχου των δημοσιονομικών στοιχείων από ανεξάρτητους φορείς σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές.

Τρίτον, η εφαρμογή αυστηρότερων ελέγχων στη δημοσιονομική διαχείριση μέσα από την εισαγωγή αυστηρών κανόνων δημοσιονομικής εποπτείας και προγραμματισμού για όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ενισχύοντας την ποιότητα των δημοσιονομικών στοιχείων και τη διαφάνεια στην εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού και επιτρέποντας την παρακολούθηση και τον έλεγχο σε πραγματικό χρόνο. Σημαντική υπήρξε και η εισαγωγή του Μητρώου Δεσμεύσεων με σκοπό την παρακολούθηση των κρατικών δαπανών και υποχρεώσεων.

Τέταρτον, η παροχή δημόσιας πρόσβασης στη στατιστική πληροφόρηση μέσα από την καθιέρωση τακτικών δημοσιεύσεων στατιστικών στοιχείων, τα οποία με τη σειρά τους προσφέρονται με τη μορφή ανοικτών δεδομένων με σκοπό την ευκολότερη πρόσβαση σε στοιχεία με μεγαλύτερη ανάλυση.

Και, τέλος, η ενίσχυση της διαλειτουργικότητας ανάμεσα σε επιμέρους πλατφόρμες του Δημοσίου με τη δημιουργία ενιαίου πληροφοριακού συστήματος δημοσιονομικής διαχείρισης, που διασφαλίζει την έγκαιρη και ακριβέστερη συλλογή δημοσιονομικών δεδομένων σε πραγματικό χρόνο”.

“Παρά τη δυσχερή κατάσταση στην οποία βρέθηκε η Ελλάδα τις παραμονές της κρίσης χρέους λόγω των αδυναμιών που προαναφέρθηκαν, με αποτέλεσμα η Eurostat συνεχώς να εκφράζει επιφυλάξεις για τα ελληνικά δημοσιονομικά στοιχεία, βρισκόμαστε σήμερα στην ευχάριστη θέση να έχουμε ένα μεγάλο πλήθος δημοσιευμένων στοιχείων (δημοσιονομικών και μη), μηνιαίων αλλά και τριμηνιαίων, από το Υπουργείο Οικονομικών, την ΕΛΣΤΑΤ, την Τράπεζα της Ελλάδος και το ΙΟΒΕ τα οποία παράγονται μέσα από ένα ευρύ φάσμα ποιοτικών ελέγχων”, συμπλήρωσε.

Συνεχίζονται οι προσπάθειες

“Η παραγωγή και διάχυση στατιστικής πληροφόρησης αναμένεται να συνεχιστεί δυναμικά, αφού οι προσπάθειες περαιτέρω ψηφιακού μετασχηματισμού του δημόσιου τομέα λειτουργούν πολλαπλασιαστικά για την αποτελεσματικότερη και πληρέστερη συλλογή ποιοτικών στοιχείων. Θέλω δε να τονίσω ότι η παροχή στοιχείων με υψηλή συχνότητα, π.χ. μηνιαία, είναι κρίσιμη για την αμεσότερη ενημέρωση και την έγκαιρη λήψη μέτρων πολιτικής σε ένα υποθετικό σενάριο μιας μελλοντικής κρίσης”, δήλωσε ο κ. Στουρνάρας.

Μοιράστηκε επίσης την εμπειρία της Τράπεζας της Ελλάδος από την Πύλη Ανοικτών Δεδομένων (Open Data Portal) που αισίως συμπλήρωσε έξι χρόνια λειτουργίας τον Ιούλιο του 2024.

Υπογράμμισε ότι η ΤτΕ ήταν πρωτοπόρος ανάμεσα στις εθνικές κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος, αλλά και ανάμεσα στους οικονομικούς φορείς στην Ελλάδα όσον αφορά τον τομέα των ανοικτών δεδομένων.

“Στην παρούσα φάση”, πρόσθεσε, “διατίθενται 53 πιστοποιημένα σύνολα δεδομένων για την ελληνική οικονομία σχετικά με μια πληθώρα θεμάτων, όπως τα νομισματικά μεγέθη, η αγορά ακινήτων, το ισοζύγιο πληρωμών, οι τράπεζες, οι τιμές του χρυσού κ.ά”.

Συμπλήρωσε, δε, ότι  στο άμεσο μέλλον σχεδιάζουμε να προσθέσουμε στοιχεία που αφορούν τα μη νομισματικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αναλυτικότερα στοιχεία για το δανεισμό των επιχειρήσεων (AnaCredit), καθώς και στοιχεία για τη διακράτηση και την έκδοση τίτλων, συμπεριλαμβανομένων και των τίτλων βιώσιμης χρηματοδότησης.

“Η ανταπόκριση των χρηστών ήταν εντυπωσιακή όλα αυτά τα χρόνια, με τον αριθμό των επισκεπτών, εκ των οποίων περίπου το 40% προέρχεται από το εξωτερικό, και των λήψεων αρχείων να αυξάνονται διαρκώς”, είπε.

Αναγνωρίζοντας ότι η προστιθέμενη αξία των δεδομένων προκύπτει κυρίως από την επαναχρησιμοποίησή τους και από τις λύσεις που αυτά προσφέρουν στην οικονομία, τους πολίτες, τους ιθύνοντες πολιτικής και τις επιχειρήσεις, η Τράπεζα της Ελλάδος, σύμφωνα με τον διοικητή, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ), διοργάνωσε τον 1ο Εθνικό Διαγωνισμό Εφαρμογών Ανοικτών Δεδομένων Datathon το 2023, ενώ προγραμματίζει ένα δεύτερο Datathon το Δεκέμβριο του 2025.

“Πρόκειται για μια τεχνολογική δράση ανοικτής καινοτομίας με στόχο την ενεργοποίηση ενός “οικοσυστήματος καινοτομίας”, στο οποίο θα μετέχουν φορείς από τη δημόσια διοίκηση, τις επιχειρήσεις, την κοινωνία των πολιτών και τον ακαδημαϊκό χώρο για την ανάπτυξη πρωτότυπων εφαρμογών με θετικό αποτύπωμα στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον”, σημείωσε ο κ. Στουρνάρας.

Διαβάστε επίσης: 

ΤτΕ: Ξεκινούν οι συναντήσεις με το «εποπτικό δίδυμο» των SSM και SRB – Η ατζέντα Μπουχ-Λαμπουρέ

Πρωτογενές πλεόνασμα 1,98 δις – ΦΠΑ και φόροι εισοδήματος έφεραν αύξηση 5,6% στα έσοδα

Ευρωζώνη: Επιβράδυνση στις αυξήσεις μισθών το δ’ τρίμηνο – Σήμα για νέα μείωση των επιτοκίων