Πώς βλέπει τα Γλυπτά του Παρθενώνα η αρχιτέκτονας του Βρετανικού Μουσείου

Σε εξώστη, περιμετρικά της αίθουσας του Βρετανικού Μουσείου με τις ελληνικές αρχαιότητες «τοποθετεί» η λιβανέζα αρχιτέκτονας Λίνα Γκότμε την ζωφόρο του Παρθενώνα.

Σε χειρότερη θέση καταφανώς από αυτήν, που εκτίθεται σήμερα το αριστούργημα του Φειδία, παρ΄όλα αυτά με τα σχέδιά της για την ανακαίνιση της Δυτικής Πτέρυγας του μουσείου, η Γκότμε κέρδισε τον διαγωνισμό για το μεγάλο έργο επέμβασης στις ιστορικές γκαλερί, που θα ξεκινήσει μελλοντικώς.

Άγνωστο ωστόσο αν η μουσειολογική μελέτη θα ακολουθήσει την πρόταση της Γκότμε για τον τρόπο παρουσίασης των αρχαιοτήτων ενώ σίγουρα δεν λαμβάνονται υπ΄ όψιν και ορισμένοι αστάθμητοι παράγοντες, όπως θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς την εξέλιξη των συζητήσεων για την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα…

Σε κάθε περίπτωση η ανακαίνιση έρχεται ως μέρος του masterplan του Βρετανικού Μουσείου, ενός μακροπρόθεσμου στρατηγικού πλαισίου για τον εκσυγχρονισμό των παλαιών κτηρίων του διατηρώντας όμως παράλληλα, την ιστορική αρχιτεκτονική του.

Ως «μία από τις μεγαλύτερες πολιτιστικές ανακαινίσεις που έχουν γίνει στον κόσμο», χαρακτηρίζει εξάλλου, το έργο το ίδιο το Βρετανικό Μουσείο ενώ ο πρόεδρός του Τζορτζ Όσμπορν υποδέχεται με ενθουσιασμό την νικήτρια του διαγωνισμού.

«Δείχνει βαθιά κατανόηση και ευαισθησία απέναντι στο μουσείο, την πολυπλοκότητα της έκθεσης των συλλογών και τις αλληλεπιδράσεις των αντικειμένων με διάφορες ομάδες επισκεπτών», όπως λέει επισημαίνοντας κΙ την σημασία του έργου, που καλείται να μεταμορφώσει το ένα τρίτο των γκαλερί, οι οποίες είναι γνωστό, ότι πάσχουν εδώ και πολλά χρόνια λόγω παλαιότητας και έλλειψης αποτελεσματικής συντήρησης.

Ο διαγωνισμός

Η εταιρεία Lina Ghotmeh-Architecture επιλέχθηκε μετά από έναν σκληρό διαγωνισμό εννέα μηνών στον οποίο έλαβαν μέρος περισσότερες από 60 συμμετοχές. Σε πρώτη φάση προκρίθηκαν πέντε αρχιτεκτονικά γραφεία ενώ ο τελικός νικητής προέκυψε από μία κριτική επιτροπή δέκα ατόμων, με επικεφαλής τον πρόεδρο του Δ.Σ του μουσείου Τζορτζ Όσμπορν.

Όπως είπε μάλιστα ο τελευταίος, η κριτική επιτροπή κλήθηκε να διαλέξει ανάμεσα σε πολλές εξαιρετικές συμμετοχές αλλά η Γκότμε ξεχώρισε ανάμεσά τους. «Οι σχεδιαστικές της ιδέες εντυπωσίασαν τους διαχειριστές, γιατί με την Λίνα Γκότμε έχουμε μία αρχιτέκτονα, που συνδυάζει την βαθιά ευαισθησία για την ιστορία της μεγάλης συλλογής μας ενώ είναι μια φωνή για το μέλλον», όπως είπε.

«Όταν το έργο γίνει πραγματικότητα, τα κτήρια και οι γκαλερί είναι βέβαιο, ότι θα ενθουσιάσουν τα εκατομμύρια των επισκεπτών μας».
Γενικότερα η κριτική επιτροπή επαίνεσε την ευαισθησία αλλά και την «αρχαιολογική» προσέγγιση της δημιουργού στον σχεδιασμό, με ήθος που ευθυγραμμίζεται με την αποστολή του μουσείου να διατηρήσει και να ερμηνεύσει δύο εκατομμύρια χρόνια ανθρώπινης ιστορίας.

«Η ομάδα μου και εγώ είμαστε ευτυχείς, που ξεκινάμε αυτό το ταξίδι για την ανακαίνιση της Δυτικής Πτέρυγας του Βρετανικού Μουσείου. Αυτός ο διαγωνισμός ήταν μια συναρπαστική διαδικασία στην οποία έγινε μεγάλος διάλογος και ακούστηκαν πολλές φωνές», όπως δήλωσε και η ίδια η Γκότμε.

Έχοντας σχεδιάσει, μεταξύ άλλων, το Εθνικό Μουσείο της Εσθονίας, το κτήριο των Εργαστηρίων Hermès στο Λουβιέ της Νορμανδίας, το Περίπτερο Serpentine στο Λονδίνο αλλά και τον πύργο Stone Garden στη Βηρυτό, έργο με το οποίο συμμετείχε και στην 17η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας η Γκότμε διατηρεί το γραφείο της στο Παρίσι.
Τώρα η LG-A θα συνεργαστεί με το μουσείο, προκειμένου να δημιουργήσει ένα τελικό σχέδιο, το οποίο θα παρουσιαστεί ως τα μέσα του 2026.

Η αρχαιολογία του μέλλοντος

Γεννημένη στη Βηρυτό τη δεκαετία του 1980, η Λίνα Γκότμε μεγάλωσε σε αυτήν την κοσμοπολίτικη πόλη με τα σημάδια ωστόσο, του εμφυλίου πολέμου και παρ΄ότι ήθελε να γίνει αρχαιολόγος πραγματοποίησε τις αρχιτεκτονικές της σπουδές στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού, όπου ανέπτυξε την δική της μεθοδολογία με τίτλο «Αρχαιολογία του μέλλοντος».

Συνέχισε τις σπουδές της στην École Spéciale d’Architecture στο Παρίσι, όπου και δίδαξε ως αναπληρώτρια καθηγήτρια μεταξύ 2008 και 2015 και αμέσως μετά ίδρυσε το αρχιτεκτονικό της γραφείο. Έχει τιμηθεί εξάλλου, με πολλά βραβεία ενώ τα έργα της χαρακτηρίζονται από την έμφαση στα φυσικά υλικά και την επιδίωξη χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Θυμίζουμε, ότι η Δυτική Πτέρυγα του Βρετανικού Μουσείου στεγάζει εκτός από τα Γλυπτά του Παρθενώνα αρχαιότητες από την Αίγυπτο, τη Ρώμη και την Μέση Ανατολή. Όταν στην δεκαετία του 1820 ο άγγλος αρχιτέκτονας Ρόμπερτ Σμαρκ (1780–1867) σχεδίασε το νέο κτήριο του Βρετανικού Μουσείου στο στυλ της Ελληνικής Αναγέννησης που επικρατούσε τότε, η πρόβλεψη ήταν για 100.000 επισκέπτες το χρόνο, μόνο που τώρα υποδέχεται περί τα έξι εκατομμύρια.

Επίσης οι συλλογές του, που αριθμούσαν περί τις 150.000 αντικείμενα, τώρα ξεπερνούν τα οκτώ εκατομμύρια.

Παρά το γεγονός εξάλλου, ότι εμφανίζεται ως ενιαία δομή, η Δυτική Πτέρυγα αποτελείται από δέκα ξεχωριστά κτίρια, που προστέθηκαν στο αρχικό τετράγωνο Grade I του Ρόμπερτ Σμαρκ τα τελευταία 190 χρόνια.

«Τώρα πρέπει να ξαναχτίσουμε, να σχεδιάσουμε και να αποκαταστήσουμε μερικά από αυτά τα κτήρια και ταυτόχρονα, θέλουμε να ξανασκεφτούμε πώς θα εμφανίζεται η συλλογή για να εμπνεύσουμε τις μελλοντικές γενιές», λέει ο Όσμπορν. Όσα για τα χρήματα που θα απαιτηθούν γι’ αυτό το μεγάλο εγχείρημα υπολογίζεται, ότι θα ξεπεράσουν το ένα δισεκατομμύριο λίρες.

Πάντως, μέχρι στιγμής χορηγία υπάρχει μόνον από την εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου BP, που πρόσφερε 50 εκατομμύρια, ξεσηκώνοντας ωστόσο, διαμαρτυρίες για την αποδοχή τους από οργανώσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.

Διαβάστε επίσης:

Στίβεν Φράι: Η Βρετανία να επιστρέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα

Πρόεδρος Βρετανικού Μουσείου για τα Γλυπτά του Παρθενώνα: Πρόοδος με την Ελλάδα, αλλά απέχουμε από συμφωνία

Βρετανικό Μουσείο: Ψάχνουμε συμφωνία με την Ελλάδα για τα Γλυπτά του Παρθενώνα αλλά είμαστε σε απόσταση