Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) αποτελούν τον κεντρικό κορμό της ελληνικής οικονομίας, αντιπροσωπεύοντας το 99,9% των επιχειρήσεων του μη χρηματοπιστωτικού τομέα (εξαιρούνται η γεωργία-αλιεία-δασοκομία και ορισμένοι κλάδοι των υπηρεσιών, όπως η εκπαίδευση και η υγεία), το 84,6% της απασχόλησης και το 67% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ).
Στην Ελλάδα το 2022 οι ΜμΕ ήταν 731.829 και αποτελούσαν το 99,9% των επιχειρήσεων στον μη χρηματοπιστωτικό τομέα, απασχολούσαν το 83,5% των εργαζομένων ή 2,2 εκατομμύρια άτομα και παρήγαγαν το 57% της προστιθέμενης αξίας ή 34,8 δισεκ.
Παρά το γεγονός ότι οι μικρομεσαίες είναι όντως η «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας, τα προβλήματα είναι πολλά και οι προκλήσεις ακόμη περισσότερες.
Σε πρόσφατη έρευνα του ΕΒΕΑ, σε συνεργασία με την Deloitte, αναδείχθηκαν μια σειρά από βασικά ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν προκειμένου οι ΜμΕ να μπορέσουν να αναπτυχθούν, να εξελιχθούν, να αποκτήσουν ισχυρές βάσεις και διατηρήσιμη οικονομική ευρωστία και εξωστρέφεια.
Στην έρευνα αυτή ερωτήθηκαν οι εταιρείες ποια είναι τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν αλλά και τις δικές τους προσδοκίες.
Σχετικά με την επενδυτική δραστηριότητα των επιχειρήσεων, είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι το 51% των επιχειρήσεων του δείγματος δηλώνουν ότι διαθέτουν ή πρόκειται να αναπτύξουν επενδυτικό πλάνο και περισσότερες από 1 στις 2 εξ αυτών χαρακτηρίζουν το επενδυτικό τους πλάνο ως «σημαντικού» ή/και «πολύ μεγάλου συνολικού ύψους» σε σχέση με τον ετήσιο κύκλο εργασιών τους.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι περίπου 1 στις 2 επιχειρήσεις με λιγότερο από 10 άτομα προσωπικό δηλώνουν ότι διαθέτουν ή πρόκειται να αναπτύξουν επενδυτικό πλάνο. Το εν λόγω ποσοστό αγγίζει περίπου το 60% για τις επιχειρήσεις με προσωπικό 11-50 άτομα και περίπου το 80% για τις επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 50 ατόμων. Σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, είναι θετικό ότι περισσότερες επιχειρήσεις εξ όσων διαθέτουν ή πρόκειται να αναπτύξουν επενδυτικό πλάνο, πλέον κάνουν ή πρόκειται να κάνουν επενδύσεις σημαντικού ή πολύ σημαντικού συνολικού ύψους σε σχέση με τον κύκλο εργασιών τους.
Ως προς την πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία, περισσότερες από 3 στις 5 επιχειρήσεις με 11-50 και 51-250 άτομα έχουν λάβει την τελευταία 5ετία χρηματοδότηση/κρατική ενίσχυση για την υλοποίηση επενδύσεων, ενώ η πλειονότητα των υπόλοιπων επιχειρήσεων εξακολουθούν να χρειάζονται περισσότερη ενεργό υποστήριξη ως προς αυτό. Είναι θετικό, ωστόσο, ότι, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, πλέον λίγο περισσότερες επιχειρήσεις δηλώνουν ότι έχουν λάβει χρηματοδότηση/κρατική ενίσχυση με τη μεγαλύτερη πρόοδο ως προς αυτό να εντοπίζεται στις επιχειρήσεις με 11-50 άτομα προσωπικό.
Ψηφιακή και πράσινη μετάβαση
Αναφορικά με την ψηφιακή μετάβαση, χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα θετικό ότι για περισσότερες από 4 στις 5 επιχειρήσεις η ψηφιακή μετάβαση παραμένει μείζονος σημασίας για την εξασφάλιση του ανταγωνιστικού τους πλεονεκτήματος ενώ εξακολουθούν να δηλώνουν ότι διαθέτουν -σε ικανοποιητικό βαθμό- την απαραίτητη τεχνογνωσία για συναφή θέματα.
Σχετικά με την πράσινη μετάβαση, είναι θετικό ότι, παρά το γεγονός ότι η πράσινη μετάβαση εξακολουθεί να μην είναι το ίδιο σημαντική με την ψηφιακή για τις περισσότερες επιχειρήσεις (θεωρείται μείζονος σημασίας για περίπου 3 στις 5 επιχειρήσεις), σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο το ποσοστό των επιχειρήσεων που θεωρούν την πράσινη μετάβαση σημαντική είναι ελαφρώς υψηλότερο.
Όσον αφορά την επάρκεια των υφιστάμενων κινήτρων για ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις, η πλειονότητα των επιχειρήσεων και ιδίως των μικρότερων, παραμένουν όχι πολύ ικανοποιημένες. Πιο συγκεκριμένα, 8 στις 10 επιχειρήσεις με έως 3 και 4-10 εργαζομένους, δεν θεωρούν επαρκή τα κίνητρα και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που σχετίζονται με τις πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις. Συνεπώς, και με δεδομένο ότι υπάρχει διαθέσιμη πληθώρα τέτοιων κινήτρων, παραμένει σαφής η ανάγκη για περαιτέρω ενίσχυση των σχετικών δράσεων διάχυσης και επικοινωνίας.
Στο πλαίσιο της έρευνας, οι εταιρείες κλήθηκαν να παραθέσουν τις προτάσεις τους για την ενίσχυση της ελληνικής επιχειρηματικότητας, από τις οποίες προέκυψε, ως κύρια ανάγκη των ερωτηθέντων, η μείωση της γραφειοκρατίας, η σταθεροποίηση του φορολογικού πλαισίου, καθώς και η μείωση των εργοδοτικών/ασφαλιστικών εισφορών και του κόστους χρηματοδότησης.
Επίσης, η θέσπιση επιπλέον εργαλείων χρηματοδότησης, η διευκόλυνση της πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό με χαμηλό επιτόκιο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), καθώς και σε προγράμματα ανάπτυξης ΕΣΠΑ, η βελτίωση της διαδικασίας εκταμίευσης των διαφόρων κρατικών προγραμμάτων και ενισχύσεων, και η δημιουργία σχημάτων και παροχή κινήτρων για κεφάλαια (όχι δανειοδότηση) υψηλού ρίσκου, αναδεικνύονται σε εξίσου καθοριστικούς παράγοντες για την απρόσκοπτη ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Στο πλαίσιο αυτό οι ελληνικές τράπεζες επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις μέσω της ενίσχυσης της χρηματοδότησης των μικρομεσαίων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα προγράμματα που κατά καιρούς εφαρμόζει η Eurobank σε συνεργασία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.
Πρόκειται για χρηματοδοτικά εργαλεία που μπορούν να εκμεταλλευτούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Ένα πρώτο εργαλείο αποτελεί το χρηματοδοτικό πρόγραμμα Ταμείο ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ).
Πρόκειται για νέα δάνεια για επενδυτικά σχέδια ή/και κεφάλαιο κίνησης με την εγγύηση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ), με ποσοστό εγγύησης 70% για τις υφιστάμενες και 80% για τις νεοσύστατες (μέχρι 5 έτη λειτουργίας) εταιρείες, χωρίς περαιτέρω εμπράγματες εξασφαλίσεις.
Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι δικαιούχοι είναι οι νέες και υφιστάμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) που:
– Διατηρούν εγκατάσταση και λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα.
– Πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας του προγράμματος.
Για τα 2 πρώτα έτη, παρέχεται επιδότηση επιτοκίου ύψους έως 3% από πόρους του Ταμείου, υπό προϋποθέσεις, συγκεκριμένα:
– Η επιδότηση παρέχεται στα δάνεια επενδυτικού σκοπού χωρίς προϋποθέσεις.
– Η επιδότηση επιτοκίου στα κεφάλαια κίνησης παρέχεται σε:
- Νεοσύστατες επιχειρήσεις με έως και 5 έτη λειτουργίας.
- Υφιστάμενες επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται πρώτη φορά από την ΕΑΤ.
– Η επιδότηση δεν παρέχεται στα δάνεια ανακυκλούμενης πίστωσης (Revolving Loan).
Ένα δεύτερο εργαλείο είναι το: Χρηματοδοτικό πρόγραμμα Ταμείου Δανείων ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ της ΕΑΤ στη δεύτερη φάση του που ενεργοποιήθηκε στις αρχές του έτους.
Αφορά σε νέα δάνεια για επενδυτικά σχέδια ή/και κεφάλαιο κίνησης, όπου το Ταμείο Δανείων ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ χρηματοδοτεί το 40% του δανείου άτοκα.
Δικαιούχοι: Νέες και υφιστάμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) που:
– Διατηρούν εγκατάσταση και λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα.
– Πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας του προγράμματος.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, παρέχεται διετής επιδότηση επιτοκίου ύψους έως 3% από το Ταμείο, για το ποσό του δανείου που χρηματοδοτεί η Τράπεζα (60%), για τις επιχειρήσεις που υλοποιούν ένα επενδυτικό σχέδιο ή – σε περίπτωση κεφαλαίου κίνησης– για τις επιχειρήσεις που συμμετέχουν πρώτη φορά στα προγράμματα της ΕΑΤ.
Επιπλέον η Eurobank συμμετέχοντας ενεργά σε προγράμματα που ενισχύουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μετά την επιτυχημένη διάθεση του προγράμματος, «InvestEU SME Competitiveness», εξασφάλισε επιπλέον κεφάλαια 250 εκατ. ευρώ, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων.
Οι χρηματοδοτήσεις απευθύνονται σε νέες και υφιστάμενες ΜμΕ, για την κάλυψη των αναγκών τους σε κεφάλαιο κίνησης ή/και για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων, με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους. Με την εγγύηση ποσοστού 50% που παρέχεται από το ΕΤαΕ, οι επιλέξιμες επιχειρήσεις μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ρευστότητα με μειωμένες απαιτήσεις εμπραγμάτων εξασφαλίσεων και ανταγωνιστικό επιτόκιο. Οι χρηματοδοτήσεις παρέχονται με μακροπρόθεσμο ορίζοντα αποπληρωμής, δυνατότητα για σταδιακές εκταμιεύσεις καθώς και περίοδο χάριτος πληρωμής κεφαλαίου.
