Θα στοιχημάτιζα πως αν ρωτούσα έναν υπουργό τι αντιλαμβάνεται ως «καθημερινότητα» θα έλεγε την ακρίβεια και, ίσως,  την στέγαση.

Ένας δήμαρχος θα απαντούσε «την καθαριότητα», ένας περιφερειάρχης του δρόμους και τα έργα που αναλαμβάνει. Δεν θα είχαν άδικο. Αυτά είναι όντως επιμέρους εκφάνσεις της καθημερινότητας. Το πρόβλημα είναι ότι ο καθένας βλέπει την δική του πλευρά μόνο. Ο πολίτης βλέπει το πρόβλημα συνολικά. Και σηκώνει το βάρος της ακέραιο. Ο κατακερματισμός των ευθυνών, μάλιστα, μπορεί να βόλεψε τους ταγούς, αλλά πάντως δεν ελάφρυνε τον πολίτη. Όσο η καθημερινότητα αντιμετωπίζεται χωρίς ολοκληρωμένο σχέδιο με την συντονισμένη συνεισφορά όλων των ταγών (οπότε και αρμοδιοτήτων) ο πολίτης θα αποστρέφει το βλέμμα του από τα κόμματα «κυβερνησιμότητας» και θα στηρίζει τα άκρα και περιθωριακά. Το έπραξε το 2015. Θα ήταν λάθος η θέση ότι το σημερινό πολιτικό ρυάκι προς τα μη συστηματικά κόμματα δεν μπορεί να μετατραπεί σε χείμαρρο.

Για πρόβλημα 15 ετών μιλά ο δήμαρχος Ανδρέας Κονδύλης για την Λ. Ποσειδώνος. Για χιλιάδες παράνομες συνδέσεις που η ΕΥΔΑΠ γνωρίζει επίσης εδώ και χρόνια. Και ρωτά ο πολίτης που με αηδία και κίνδυνο της υγείας διασχίσει το βοθρολύματα: έχουμε κράτος; Αυτή είναι η καθημερινότητά μου;

Πάει η απροστάτευτη γυναίκα στο Τμήμα Αντιμετώπισης της Ενδοοικογενειακής Βίας. Βρίσκει ένα δωμάτιο με τραπέζι και πέντε καρέκλες και ψάχνει τον αρμόδιο. Αν δεν υπάρχει και ο υπεύθυνος είναι ανεύθυνος μπορεί να καταλήξει στον τάφο – όπως γνωρίζουμε. Φτιάχνουμε δομές από επάνω κ. Χρυσοχοϊδη (και πολύ σωστά) αλλά από κάτω τις…γράφουν. Και ρωτά ο πολίτης: έχουμε κράτος; Αυτή είναι η καθημερινότητα μου;

Εκατομμύρια έχουμε πληρώσει σε πρόστιμα στην Ευρώπη γιατί δεν λύνουμε το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Παράνομες χωματερές, συγκρούσεις για χωροθεσία, έργα που αναλαμβάνονται και είτε δεν γίνονται είτε καθυστερούν με τεράστιες υπερβάσεις στον προϋπολογισμό. Τόσο και τόσα κάνατε κ. Χαρδαλιά. Στο θέμα αυτό δεν μπορεί να βρεθεί δρόμος να υιοθετηθεί; Γιατί, τι διαβάζει ο πολίτης; Καυγάδες για λεφτά μεταξύ οργανισμών: ΕΔΣΝΑ, ΚΕΔΕ, ΕΟΑΝ. Και αναρωτιέται: έχουμε κράτος ή  αρκτικόλεξα;

Κοπτόμεθα για το περιβάλλον. Τρία χρόνια παρανομίας μετρά το ξενοδοχείο της γνωστής εταιρείας, στις καλένδες η προστασία της Σέριφου, ανεξέλεγκτα σκάβουν στο Σαρακήνιο της Μήλου. Χάος παρανομιών όπου ο κάθε οργανισμός λειτουργεί με τα δικά του διαφανή (συχνά αδιαφανή) κριτήρια. Άντε τώρα να βρεις ποιος, ή ποιοι διευκόλυναν την παρανομία, κρυμμένοι πίσω από πόσους οργανισμούς, σωρεία νόμων, πληθώρα υπουργικών αποφάσεων, δεκάδες ερμηνευτικές εγκυκλίους. Άσε που το ίδιο το κράτος προσπαθεί να προσπεράσει τις αποφάσεις του ΣτΕ. Θαυμάσια το απέδωσε σε γελοιογραφία του Θόδωρου Σκυλακάκη, ο Πετρουλάκης.

Η καθημερινότητα του πολίτη καλύπτεται από τον αδιαπέραστο θόλο μίας τεράστιας γραφειοκρατίας που ζει και μακροημερεύει επειδή ξέρει να προστατεύει τον εαυτό της – κυρίως μέσω του πολλαπλασιασμού της. Κι ας μην μιλήσουμε για το ψηφιακό κράτος: απήλλαξε τους δημόσιους υπαλλήλους από την ταλαιπωρία της έκδοσης χαρτιών αλλά ταυτόχρονα τους προστάτεψε πίσω από το τείχος της ανωνυμίας και της απόστασης. Πολίτης που προσπάθησε να αντλήσει από το ΕΦΚΑ πληροφορία για ένα πρόβλημα που θα οδηγούσε στη λύση του, είδε τα ηλεκτρονικά μηνύματα του να διαβιβάζονται από το ένα γραφείο στο άλλο μέχρι που, μετά από 3 μήνες, χάθηκαν στο χάος του διαδικτύου. Ποτέ δεν υπήρξε απάντηση. Αλλά, βέβαια, αυτά δεν μπορούν να απασχολήσουν τον κ. Αλέξανδρο Βαρβέρη, ούτε την Κα Νίκη Κεραμέως.  Έχουν πιο σοβαρά θέματα που τους απασχολούν. Αν οι υπηρεσίες τους γράφουν τους πολίτες στα παλαιότερα των υποδημάτων τους, και μάλιστα απροκάλυπτα, τι σημασία έχει;

Κι αν ο Έλληνας πολίτης δεν μπορεί να βρει το δίκαιο του, τι να πουν οι μετανάστες; Στην Αττική έχουν εκδοθεί 72.500 άδειας διαμονής ενώ εκκρεμούν άλλες 263.000 αιτήσεις με χρονική διάρκεια που ξεπερνά τους 18 μήνες. ΟΙ επικεφαλής των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων είναι απροσπέλαστοι γραφειοκράτες που με διάφορα μέσα ασκούν δική τους πολιτική. Ας ρωτηθούν οι ξενοδόχοι της περιφέρειας Θεσσαλονίκης που προσπαθούν να πάρουν άδεια για εποχικούς εργάτες ώστε να λειτουργήσουν τα τουριστικά καταλύματα τους.

Όσο για τον αστικό ιστό, τι να πρωτοαναφερθεί; Η Έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου που καταδικάζει την Αθήνα που για χρόνια τώρα δεν φτιάχνει χάρτες ηχορύπανσης – ίσως επειδή η παρανομία φέρνει κέρδος; Την τροχαία που δεν προσπαθεί καν να εφαρμόσει τους νόμους για την στάθμευση; Τα πεζοδρόμια που δεν είναι για τους πεζούς; Η τα φαρμακεία που χρειάστηκε να πάει ο Άδωνις Γεωργιάδης για να τα ανοίξει με λοστό; Με την ευκαιρία—κάτι είχε γραφτεί για μόνιμη λύση. Τι απέγινε;

Ας το συνειδητοποιήσουμε. Στην Ελλάδα, για το κάθε θέμα που άπτεται της καθημερινότητας του πολίτη υπάρχουν τέσσερις «πρωθυπουργοί»: ο δήμαρχος, ο περιφερειάρχης, ο υπουργός, και ο πρωθυπουργός. Χάος η επικάλυψη αρμοδιοτήτων – γι’ αυτό και η ενίοτε πρωθυπουργική παρέμβαση, ή ο…λοστός. Γύρω από τους ταγούς, δεκάδες παρατρεχάμενοι, διορισμένοι σε γερές καρέκλες, ασκούν κι αυτοί την εξουσία—κυρίως κατά το δοκούν.

Έρχονται δύσκολες, επικίνδυνες, αβέβαιες ημέρες. Ας φροντίσει η κυβέρνηση να δει την καθημερινότητα του πολίτη με ολιστικό τρόπο. Κι ας το κάνει άμεσα – ότι καταφέρει στην επόμενη διετία. Η προσπάθεια θα μετρήσει. Διαφορετικά, ας μην εκπλαγεί αν δει…χειμάρρους.

Διαβάστε επίσης

Ο Αμερικανικός νέο-ιμπεριαλισμός και η σιωπηλή άπραγη Ευρώπη μπροστά τον αφανισμό της.