Όταν σε έναν ήσυχο κήπο με αμέριμνους  κατοίκους εισβάλει ένας φωνακλάς ροπαλοφόρος, αν δεν έχεις προετοιμαστεί για το συμβάν είτε πανικοβάλλεσαι και τρέχεις να γλυτώσεις είτε τουλάχιστον επιδεικνύεις ψυχραιμία.

Φοβάμαι ότι με την εμφάνιση Τραμπ, η Ευρώπη ούτε προετοιμασμένη φαίνεται να είναι ούτε ψυχραιμία θα δείξει.  Ελπίζω να κάνω λάθος.

Το βασικό πρόβλημα είναι ότι ο ίδιος ο Τραμπ πιστεύει αυτά που λέει. Σε αντίθεση, λίγοι τον πίστευαν πραγματικά. Περισσότερο πρόσεχαν την φωνή και λιγότερο έδιναν σημασία στην ουσία. Μέσα σε λιγότερο από 15 ημέρες απέδειξε το ακριβώς αντίθετο. Τώρα, όλοι τρέχουν σαν ακέφαλα κοτόπουλα να βρουν τρόπους αντιμετώπισής του.

Στον Παναμά κέρδισε τον πρώτο γύρο, υποχρεώνοντας την κυβέρνηση να υποσχεθεί πως δεν θα ανανεώσει την σύμβαση με την Κίνα. Η Κολομβία πήγε να αρνηθεί την υποδοχή παράνομων μεταναστών.  Ο Τραμπ φοβέρισε με δασμούς. Η Κολομβία υποχώρησε άμεσα. Ίδια άρνηση πρόβαλε το Μεξικό. Μετά την επιβολή δασμών, έστειλε 10000 στρατιώτες στα σύνορα για να βοηθήσουν να περιοριστεί η διακίνηση φαιντανύλης προς τις ΗΠΑ και έπεται συνέχεια. Απομένει να αποδειχθεί αν ο Καναδάς έχει το σθένος που ισχυρίζεται. Για την Γροιλανδία βλέπουμε. Σίγουρα η εκεί βάση των ΗΠΑ θα αποκτήσει άλλη διάσταση.

Το χειρότερο; Ο Τραμπ έδειξε πόσο ευάλωτη είναι η σύγχρονη φιλελεύθερη δημοκρατία. Πόσο εύκολα διαλύεται. Ότι οι συνταγματικές επιταγές, η ανεξαρτησία των θεσμών, ο διαχωρισμός των εξουσιών είναι συμβατικές αποδοχές που εύκολα καταλύονται, όταν οι πολίτες δεν τις πιστεύουν και δεν συμμετέχουν ενεργά σ’ αυτές.

Στις ΗΠΑ ο Τραμπ έχει ήδη καταλύσει κάθε έννοια προστασίας των προσωπικών δεδομένων, κάθε θεσμό προστασίας των μόνιμων δημοσίων υπαλλήλων. Έχει εκδικητικά απολύσει ανθρώπους που έκαναν την δουλειά τους επί προεδρίας Μπάιντεν, έχει στραφεί κατά πρώην δικούς του ανθρώπους που θεώρησε πως τον πρόδωσαν. Η  Αμερική ζει το γρήγορο μάλιστα πέρασμα της σε αυταρχικό καθεστώς. Αν θέλαμε να χαρακτηρίσουμε την πολιτεία Τραμπ με αναφορά στην Αρχαία Ελλάδα, θα την προσδιορίζαμε ως τυραννία.

H παγκόσμια κοινότητα ζει ένα νέο imperium, που υπακούει σε μία αρχή: το συμφέρον της. Θα είναι λάθος να κατηγοριοποιηθεί ο Τραμπ ως εσωστρεφής. Όπου θεωρεί ότι το συμφέρον των ΗΠΑ απαιτεί παρέμβαση θα το κάνει απροκάλυπτα. Όπου το αντίθετο, θα αποχωρήσει χωρίς δεύτερη σκέψη αφήνοντας φίλους και συμμάχους στο έλεος της μοναξιάς τους.

Ο Τραμπ δεν κινείται και τόσο ασυνάρτητα όσο θεωρούν ορισμένες ελίτ. Προειδοποιεί. Στο Ισραήλ έδωσε τις βόμβες διάτρησης σε βάθος, που τις είχε απαγορεύσει ο Μπάιντεν. Αν το Ιράν το έχει αγνοήσει κακό δικό του κάνει. Την Ευρώπη την έχει ανοιχτά και επίσημα στοχεύει τουλάχιστον τρεις  φορές. Το γεγονός ότι επικεντρώνεται στο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου και αγνοεί το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών ουδόλως τον απασχολεί. Πιστεύει βαθιά στους δασμούς και οι μεγάλες πιθανότητες είναι πως θα εκραγεί εμπορικός πόλεμος. Η έκταση του είναι μόνο σε αμφιβολία.

Ας υποθέσουμε (μεγάλη υπόθεση) ότι η Ευρώπη έχει τρόπο να απαντήσει στους δασμούς που θα επιβάλει ο Τραμπ. Πως θα αντιδράσει, όμως, στην εμμονή του (δικαιολογημένη πάντως) για αύξηση των αμυντικών δαπανών της; Φοβάμαι πως η Ευρώπη όχι μόνο απόφαση δεν έχει πάρει, σχεδιασμός δεν έχει καν γίνει. Η Ευρώπη είναι σαν τον νοικάρη που ετοιμάζεται για ύπνο αλλά παθητικά περιμένει να πετάξει ο από επάνω και το δεύτερο παπούτσι στο πάτωμα πριν κοιμηθεί. Το κακό με τον Τραμπ είναι πως όταν «πέσει» ο θόρυβος θα είναι εκκωφαντικός και ύπνος πάντως δεν θα ακολουθήσει.

Θα τολμούσα να προβλέψω ότι εσωτερικά στις ΗΠΑ, το κόμμα των Δημοκρατικών δεν θα καταφέρει τίποτα, ο Τραμπ θα προχωρήσει ανενόχλητος. Καθυστερήσεις θα υπάρξουν αλλά θα τις υπερπηδήσει καταλύοντας νόμους και συμβάσεις. Συνειδητά θα οδηγήσει τις δικαστικές συγκρούσεις στις Μωρές Παρθένες (δηλαδή στο Ανώτατο Δικαστήριο) που του έχει εξασφαλίσει την πλήρη ατιμωρησία. Θα ωθήσει την ισχύ της εκτελεστικής εξουσίας στα συνταγματικά της όρια επιδιώκοντας να τα ξεπεράσει όχι με συνταγματική μεταρρύθμιση (σχεδόν αδύνατη) αλλά με …δικαστική συνδρομή.  Εκτός ΗΠΑ θα υποχρεώσει την Ουκρανία σε απώλεια εδαφών, θα πλήξει το Ιράν, θα συγκρουστεί –με προσοχή—με την Τουρκία διότι υπερισχύει η στήριξη προς το Ισραήλ και θα αποδοθεί σε έμμεσες συγκρούσεις με την Κίνα. Πόλεμο δεν θα κάνει—ούτε για χάρη της Ταϊβάν. Όσο για την Ενωμένη Ευρώπη, αυτή θα βρεθεί στην μεγαλύτερη κρίση από την ίδρυση της. Η επιβίωση της κάθε άλλο παρά δεδομένη είναι.

Διαβάστε επίσης

Κατεδαφίστε τον ΟΣΕ, διώξτε τη Hellenic Train, η εποχή των μπαλωμάτων τέλειωσε