Πρεμ Γουάτσα: Η επενδυτική «Οδύσσεια» του Mr Fairfax στην Ελλάδα και τα μεγάλα κέρδη των 1,8 δις από τη Eurobank

Μπορεί όλοι να ζούμε κάτω από τον ίδιο ουρανό, αλλά δεν έχουμε όλοι τον ίδιο ορίζοντα…

Γεννημένος στο Χιντεραμπάντ της Ινδίας τον Αύγουστο του 1950, ο Πρεμ Γουάτσα φαίνεται να ταυτίστηκε από τα νιάτα του με την άποψη που είχε εκφράσει ο πρώτος μεταπολεμικός καγκελάριος της Γερμανίας Κόνραντ Αντενάουερ.

Εκείνα τα χρόνια η ζωή στην χώρα του Μαχάτμα Γκάντι δεν ήταν καθόλου εύκολη για το τρίτο από τα τέσσερα παιδιά μιας οικογένειας δασκάλων. Αν και σπούδασε χημικός μηχανικός, ο Πρεμ Γουάτσα δεν μπορούσε να βρεί δουλειά. Εξαιρετικά περιορισμένος ο επαγγελματικός ορίζοντας, μηδαμινές οι ευκαιρίες και αποδεκατισμένες οι δυνατότητες για να κάνει κάτι αξιόλογο.

Έτσι σε ηλικία 22 ετών αποφάσισε να ανοίξει μόνος του ένα «παράθυρο» στο μέλλον. Άφησε πίσω τη γενέτειρά του, και με 8 δολάρια στην τσέπη αναζήτησε καλύτερη τύχη στον Καναδά, όπου ήδη είχε πάει ο μεγαλύτερος αδελφός του.

Ξεκίνησε να δουλεύει πουλώντας ηλεκτρικές συσκευές πόρτα-πόρτα, ενώ παράλληλα ολοκλήρωσε έναν νέο κύκλο πανεπιστημιακών σπουδών, με έμφαση στις μπίζνες. Εν συνεχεία έγινε ασφαλιστής, ώσπου κατάφερε στα 35 του να αποκτήσει μια μικρή και προβληματική εταιρεία του κλάδου. Η οποία έμελλε να αποτελέσει τον βατήρα για τη δημιουργία της Fairfax. Επωνυμία που προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων «Fair Friendly Acquisition» υποδηλώνοντας την επενδυτική του φιλοσοφία για δίκαιες και φιλικές επιχειρηματικές συμμετοχές.

Σήμερα η Fairfax είναι ένας ισχυρότατος Όμιλος, με διεθνοποιημένη παρουσία, εισηγμένος στην αγορά του Τορόντο και με την τρέχουσα χρηματιστηριακή του αξία να ισοδυναμεί με 32 δις αμερικανικά δολάρια. Έχοντας στο μετοχικό και διοικητικό τιμόνι τον  πολιτογραφημένο ώς Καναδό Πρέμ Γουάτσα, που θεωρείται πλέον ένας ‘’Μίδας’’ των επενδύσεων.

Όπως ο ίδιος έχει αναφέρει «πάντα ήθελα να είμαι αφεντικό του εαυτού μου. Να καθορίζω μόνος μου την τύχη μου. Αφού τα κατάφερα εγώ, που δεν είχα κανένα επιχειρηματικό υπόβαθρο, μπορεί να τα καταφέρει ο καθένας».

Ίσως εύκολο να το λές, αλλά σαφέστατα δύσκολο να το πράττεις. Καθώς τα οράματα χωρίς υλοποίηση, είναι απλά παραισθήσεις.

Το ξεκίνημα πριν από 12,5 χρόνια και το Placement

Κρίνοντας πλέον εκ του αποτελέσματος, ο Πρέμ Γουάτσα αποδείχθηκε ότι έβλεπε μακριά, όταν τον Αύγουστο του 2012, στα 62α γενέθλιά του, αποφάσισε να ξεκινήσει την επενδυτική του «Οδύσσεια» στην Ελλάδα. Το μεγάλο αφεντικό της Eurobank μπορεί να χρειάστηκε να περιμένει πολύ, αλλά μετά από 12,5 χρόνια η επιλογή του δικαιώθηκε περίτρανα. Αφού η Fairfax μετράει υπεραξίες 1,8 δις ευρώ, αναγόμενες σε μια μέση απόδοση που αγγίζει το 13% ετησίως, επί των καθαρών τοποθετημένων κεφαλαίων.

Χωρίς στα δεδομένα αυτά να λαμβάνεται υπόψη το placement παραχώρησης 80 εκατ. μετοχών της Eurobank (2,176%) που έγινε μεσοβδόμαδα για κανονιστικούς λόγους. Με τίμημα στα 2,33 ευρώ ανά μετοχή και με συνολικά έσοδα 186,4 εκατ. ευρώ.

Tα επισήμως δημοσιοποιημένα στοιχεία δείχνουν, ότι στο όλο πλέγμα των δεκάδων εταιρειών της Fairfax ανήκουν 1.224.002.259 μετοχές της Eurobank με δικαίωμα ψήφου, που αντιστοιχούν στο 33,29% των υφιστάμενων τίτλων της τράπεζας.

Πέραν τούτων η Fairfax κατείχε επιπλέον και περίπου 66,5 εκατ. μετοχές της τράπεζας, για τις οποίες όμως δεν ασκούσε τα δικαιώματα ψήφου, καθώς τα είχε παραχωρήσει σε επιχειρηματικά σχήματα συμφερόντων της. Και ώς εκ τούτου δεν επηρέαζαν τον υπολογισμό της συμμετοχής, ούτε γεννούσαν ζήτημα υποβολής υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης. Το οποίο κατά την ελληνική νομοθεσία ενεργοποιείται όταν μέσω νέων αγορών ξεπεραστεί το όριο του 33,33%.

Ωστόσο, η πρόσφατη τροποποίηση των ευρωπαϊκών κανονισμών εποπτείας (από την ΕΚΤ και τον SSM) όρισε την ενσωμάτωση των μετοχών με δικαιώματα και χωρίς δικαιώματα ψήφου, σε ένα ενιαίο ποσοστό που δεν πρέπει να ξεπερνά το 33%. Το οποίο αποτελεί το χαμηλότερο όριο μεταξύ των χωρών (και συγκεκριμένα τη Βουλγαρία) όπου δραστηριοποιείται η Eurobank.

Υπό αυτές τις συνθήκες το placement ήταν μια υποχρεωτική τεχνική προσαρμογή στη σημαντική συμμετοχή της Fairfax στην Eurobank, που από το 35,1% υποχώρησε λίγο κάτω από το 32,9%. Δηλώνοντας όμως με έμφαση ότι «θα συνεχίσει να παραμένει μακροπρόθεσμος και αφοσιωμένος μέτοχος» στην τράπεζα.

To ρίσκο για επενδύσεις μέσα στην κρίση

Γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, ο Πρeμ Γουάτσα ξεκίνησε το επενδυτικό του «ταξίδι» στην Ελλάδα, όταν η κρίση είχε θεριέψει και η χώρα βρισκόταν απέναντι από το εφιαλτικό ενδεχόμενο του Grexit. Πήρε όμως το μεγάλο ρίσκο, με το οποίο άλλωστε ήταν απόλυτα εξοικειωμένος.

Είναι ενδεικτικό ότι λίγο νωρίτερα, το 2011, είχε αποτολμήσει τη συμμετοχή του στην επένδυση διάσωσης της Bank of Ireland. Κίνηση που του απέδωσε μέσα σε διάστημα τριετίας κέρδη 566 εκατ. ευρώ.

Επί ελληνικού εδάφους το επενδυτικό εναρκτήριο λάκτισμα δεν έγινε από την τράπεζα που είχε ιδρύσει ο Σπύρος Λάτσης, αλλά από τη θυγατρικής της Eurobank Properties, η οποία μετονομάστηκε στη συνέχεια σε Grivalia. Σε εκείνη απέκτησε αρχικά το 14,78%, το ανέβασε γρήγορα στο 19,12% και μέσα από τη συμμετοχή του σε αύξηση κεφαλαίου έφτασε στο 41,5%.

Στην Eurobank o Πρeμ Γουάτσα μπήκε στην ανακεφαλαιοποιητική  αύξηση κεφαλαίου τον Απρίλιο του 2014. Ως επικεφαλής ενός επενδυτικού γκρούπ απαρτιζόμενου από 5 funds και με το δικό του μερίδιο εισφοράς (μέσω της Fairfax) να ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ.

Τα πράγματα όμως δεν κύλησαν ομαλά για τον ένθερμο υποστηρικτή του τότε Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά. Το… φως στο τούνελ της κρίσης δεν φάνηκε, ενώ ο ερχομός του Σύριζα στην εξουσία επέφερε ισχυρότατους και πολυεπίπεδους κραδασμούς. Πυροδοτώντας μεταξύ των άλλων και έντονες τάσεις φυγής από την πλευρά των ξένων χαρτοφυλακίων.

Ο Mr Fairfax όχι μόνο έμεινε πιστός στην επένδυσή του, αλλά τοποθέτησε και νέα κεφάλαια. Αγοράζοντας μετοχές της Eurobank στην πτωτική φάση της αγοράς και συμμετέχοντας στην νέα κεφαλαιακή αύξηση του Νοεμβρίου του 2015, έφτασε να κατέχει το 18,23% της τράπεζας. Έχοντας δαπανήσει 940 εκατ. ευρώ εν συνόλω.

Παρά ταύτα το επενδυτικό «στοίχημα» παρήγαγε μόνο ζημιές. Με τον ίδιο να δηλώνει το 2017 ότι «προκαλούν κατάθλιψη οι τιμές την ελληνική αγορά». Προσθέτοντας όμως με έμφαση πώς «θα έρθει η ώρα μας για κέρδη στην Ελλάδα».

Υπομονετικός και συνάμα επίμονος ο Πρeμ Γουάτσα φρόντισε να αυξήσει τη θέση του στη Grivalia, φτάνοντας  στα τέλη του 2018 στον πλειοψηφικό έλεγχο του 51,43% μετοχών (πάνω από το 54% εξαιρουμένων των ιδίων μετοχών).

Το συνολικό κόστος κτήσης του πλειοψηφικού «πακέτου» υπολογίζεται στα 310 εκατ. ευρώ. Αν όμως ληφθούν υπόψη τα εισπραχθέντα μερίσματα των συνολικά 60 εκατ. ευρώ, τότε το  καθαρό κόστος πέφτει στα 250 εκατ. ευρώ.

Η απορρόφηση που εξελίχθηκε σε… colpo grosso

Αναμφίβολα το… colpo grosso αποτέλεσε η δημιουργία της «νέας» Eurobank, από την οποία και απορροφήθηκε η Grivalia. Σαν να συντελέστηκε δηλαδή μια «κρυφή ανακεφαλαιοποίηση» της τράπεζας, όπου τη θέση των μετρητών την πήρε η εισφορά της μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Με τον τρόπο αυτό η Eurobank βρήκε ένα αποτελεσματικό ‘’εργαλείο’’ για να καταπολεμήσει δραστικά τα «κόκκινα» δάνεια, χωρίς να απαιτείται η εισφορά νέων κεφαλαίων.

Απόρροια των διαδικασιών απορρόφησης που ολοκληρώθηκαν τον Μάιο του 2019, ήταν να ενισχυθεί η μετοχική παρουσία της Fairfax σε επίπεδα άνω του 33% των δικαιωμάτων ψήφου.

Κρίσιμος κρίκος στην αλυσίδα των μετέπειτα εξελίξεων ήταν ο ερχομός στην εξουσία της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη. Με τον οποίο ο Πρέμ Γουάτσα έχει αναπτύξει άριστες σχέσεις τονίζοντας ότι ‘’ το μεγαλύτερο επίτευγμα του Μητσοτάκη είναι ότι έπεισε πως μια φιλοεπενδυτική κυβέρνηση μπορεί να δημιουργεί οφέλη για το λαό’’.

Η αναπτυξιακή δυναμική της χώρας σε συνδυασμό με την ολική επαναφορά στην κανονικότητα, επέδρασαν καταλυτικά στην επιχειρηματική και χρηματιστηριακή ανάταξη.

Από τη δική της πλευρά άλματα προόδου έκανε η Eurobank, έχοντας τα τελευταία 10 χρόνια στην νευραλγική θέση του CEO τον Φωκίωνα Καραβία. Προς τον οποίο ο Πρέμ Γουάτσα εκφράζει την απόλυτη εμπιστοσύνη.

 

 

 

Λαμβάνοντας ώς βάση τα 1.224.002.259 μετοχές με δικαιώματα ψήφου που είχε η Fairfax στη Eurobank προ του placement , εισέπραξε πέρσι μερίσματα περίπου 113 εκατ. ευρώ. Με συνέπεια το καθαρό κόστος κτήσης να πέφτει από τα 940 στα 827 εκατ. ευρώ. Σε αυτά προστίθενται και τα 310 εκατ. ευρώ, που ήταν το καθαρό κόστος αφαιρουμένων των μερισμάτων, των μετοχών που προέκυψαν από την απορρόφηση της Grivalia.

Σήμερα το μετοχικό αυτό «πακέτο» στη Eurobank αποτιμάται χρηματιστηριακά στα 2,968 δις ευρώ. Δηλαδή 1,831 δις πάνω από το συνολικό καθαρό κόστος κτήσης των 1,137 δις ευρώ.

Ο Πρέμ Γουάτσα χρειάστηκε να περιμένει 10 χρόνια για μπει στον «ενάρετο» κύκλο των υπεραξιών, που έκτοτε διευρύνονται. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 0,9326 ευρώ που ήταν η τιμή της μετοχής της Eurobank στο ξεκίνημα του 2022, βρίσκεται τώρα στα 2,425 ευρώ καταγράφοντας άνοδο 160%.

Η επιμονή του Mr Fairfax ανταμείβεται με παχυλά κέρδη. Που δεν είναι τα μόνο στην Ελλάδα, καθώς το ίδιο συμβαίνει με την ελεγχόμενη Eurolife, αλλά και με την επενδυτική συμμετοχή στη Metlen του Ευάγγελου Μυτιληναίου.

Διαβάστε επίσης:

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης στο My Story: Το σχολείο, το μπάσκετ, ο κινηματογράφος, Χάρβαρντ και MIT, Άρθρο 16, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, Chat GPT και Τόλκιν
Η ελληνόκτητη ναυτιλία χάνει την πρωτοκαθεδρία από τους Κινέζους – Το «ελληνικό ναυτικό δαιμόνιο» παραμένει πανίσχυρο στα δεξαμενόπλοια
Άγγελος Μιχαλόπουλος: Νέα μελέτη για την επένδυση στην Ίο μετά το μπλόκο από το ΣτΕ