Δέντρα, θάμνοι και όλη η βλάστηση γύρω από την Βίλα Γκέτι στο Λος Άντζελες έχουν καεί αλλά «το προσωπικό και η συλλογή παραμένουν ασφαλή». Ανακουφιστική η δήλωση της προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του J. Paul Getty Trust, Κάθριν Φλέμινγκ σχετικά με την πυρκαγιά, που μαίνεται τις τελευταίες ώρες στο Λος Άντζελες, αφού όπως διαβεβαιώνει η ίδια, επί του παρόντος τουλάχιστον, το μουσείο δεν κινδυνεύει από την φωτιά. Κάτι που σημαίνει, ότι το σπουδαίο απόθεμά του σε ελληνικές αρχαιότητες αλλά και ρωμαϊκές δεν διατρέχει κίνδυνο. Το μουσείο, όπως είναι γνωστό στεγάζεται σε μια ανακαινισμένη, ρωμαϊκού τύπου, εξοχική βίλα στη δυτική πλευρά του Pacific Palisades, μία από τις γειτονιές, που βρίσκονται στην ακτίνα της ταχέως επεκτεινόμενης πυρκαγιάς, η οποία συνεχίζει να μαίνεται εκτός ελέγχου με ενίσχυση από τους ισχυρούς ανέμους.
Σύμφωνα με την πρόεδρο του μουσείου, το Γκέτι έχει κάνει εκτεταμένους καθαρισμούς σε όλη την γύρω περιοχή και σε όλη την διάρκεια της χρονιάς, ακριβώς ως πρόληψη ενδεχόμενης πυρκαγιάς, η οποία πράγματι συνέβη. «Τα πρόσθετα μέτρα πυροπροστασίας που εφαρμόζονται στη βίλα περιλαμβάνουν αποθήκευση νερού στον χώρο της, ενώ σε όλη την έκταση άρχισε αμέσως πότισμα από το πρωί της Τρίτης», είπε η ίδια. Επιπλέον πρόσθεσε, ότι «Οι γκαλερί και τα αρχεία των βιβλιοθηκών του μουσείου σφραγίστηκαν με υπερσύγχρονα συστήματα διαχείρισης αέρα ώστε να αποκλειστεί η είσοδος καπνού. Η κατασκευή των γκαλερί με διπλά τοιχώματα παρέχει επίσης σημαντική προστασία για τις συλλογές».
Λόγω της πυρκαγιάς η Βίλα Γκέτι θα παραμείνει κλειστή τουλάχιστον ως την Δευτέρα 13 Ιανουαρίου, όπως αναφέρει η κυρία Φλέμινγκ, όπως και κύρια πανεπιστημιούπολη του Γκέτι στους λόφους του Brentwood.
Το αρχαίο ελληνικό απόθεμα
Περί τις 44.00 αρχαιότητες κατέχει το μουσείο Γκέτι, ελληνικές, ρωμαϊκές και ετρουσκικές, από τις οποίες πάντως, εκτίθενται μόνον 1.400. Από την αρχαία Ελλάδα εξαιρετικά σημαντικό είναι το άγαλμα του «Νικηφόρου νέου», όπως έχει ονομασθεί, ένα χάλκινο γλυπτό, που παριστά έναν νέο αθλητή σε φυσικό μέγεθος. Το έργο θεωρείται δημιουργία του Λυσίππου και είναι από τα ελάχιστα φυσικού μεγέθους που έχουν διασωθεί ως σήμερα. Είχε βρεθεί το καλοκαίρι του 1964 στη θάλασσα στα ανοιχτά του Φάνο στις ακτές της Αδριατικής, πιασμένο στα δίχτυα μιας ψαρότρατας. Προφανέστατα ήταν φορτωμένο σε κάποιο αρχαίο πλοίο στην Ρωμαϊκή εποχή, που το μετέφερε από την Ελλάδα στην Ιταλία –πιθανόν να προερχόταν από την Ολυμπία ή τους Δελφούς- αλλά ναυάγησε πριν φθάσει στον προορισμό του. Στο Μουσείο Γκέτι βρέθηκε κατόπιν αγοράς, υποτίθεται νόμιμα, κάτι που η Ιταλία αμφισβητεί προσφεύγοντας εδώ και χρόνια στα διεθνή δικαστήρια για την διεκδίκησή του.
Αμφισβητούμενης γνησιότητας είναι όμως, ο «Κούρος του Γκέτι», παρ΄ότι το μουσείο διατείνεται το αντίθετο. Κι αυτό γιατί οι επιστημονικές αναλύσεις δεν συμφωνούν με την χρονολόγησή του στην Αρχαϊκή εποχή. Μεγάλος αριθμός ωστόσο, εξαιρετικών αγγείων, γλυπτών, κοσμημάτων , νομισμάτων και άλλων αντικειμένων από την αρχαία Ελλάδα, αποδεδειγμένα γνήσια, περιλαμβάνονται στις συλλογές του, οι οποίες καλύπτουν χρονικά μία μακρά περίοδο από το 6.500 π.Χ. ως το 400 μ.Χ.
Η αρχαιοκαπηλία
Πριν από δύο δεκαετίες εξάλλου, το Μουσείο Γκέτι βρέθηκε στο επίκεντρο διεθνούς σκανδάλου αρχαιοκαπηλίας, καθώς αποδείχθηκε, ότι μεγάλος αριθμός έργων του είχαν αγοραστεί παράνομα, κυρίως μέσω ενός ιταλού εμπόρου αρχαιοτήτων του Τζιανφράνκο Μπεκίνα. Κάποια από τα έργα είχαν προέλευση και την Ελλάδα με αποτέλεσμα, ύστερα από συντονισμένες ενέργειες του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού να επιστραφούν στην χώρα μας το 2007. Πρόκειται για ένα χρυσό στεφάνι από την Μακεδονία, που αποδείχθηκε, ότι είχε κατασκευαστεί στο ίδιο στο ίδιο εργαστήριο με το στεφάνι του Φιλίππου Β΄, το οποίο βρέθηκε στη Βεργίνα και μία Κόρη της Αρχαϊκής εποχής, που είχε ανακαλυφθεί στην Πάρο, είχε πωληθεί σε έμπορο αρχαιοτήτων στην Ελβετία και είχε αγοραστεί από το Γκέτι για 3,3 εκατ. δολάρια.
Εξ αιτίας όλων αυτών μάλιστα η τότε επιμελήτρια ελληνορωμαϊκής τέχνης του μουσείου Μάριον Τρου -τακτική επισκέπτρια της Ελλάδας και με πολλούς έλληνες φίλους- κατηγορήθηκε, ότι ασκούσε πολιτική παράνομης απόκτησης κλεμμένων αρχαιοτήτων και προσήχθη σε δίκη στην Ιταλία, από όπου επίσης είχαν αγοραστεί εκτός νόμου αρχαία έργα.
Έκτοτε πάντως, το μουσείο προσπαθεί να αποτινάξει τον χαρακτηρισμό του «αρχαιοκαπηλικού« ιδρύματος ενώ οι σχέσεις με την Ελλάδα βρίσκονται σε αποκατάσταση. Αυτήν την περίοδο στην Βίλα Γκέτι πραγματοποιείται μεγάλη έκθεση με θέμα τους «Θράκες» και με τον δανεισμό έργων και από την χώρα μας.
Ιδρύματα σε κίνδυνο
Όσον αφορά τέλος, την καταστροφική πυρκαγιά στην περιοχή σήμερα, οι αναφορές από το Λος Άντζελες λένε, ότι σε κίνδυνο βρίσκονται το Πολιτιστικό Κέντρο Skirball, το Eames House -σχεδιασμένο από τους Charles και Ray Eames-, η Villa Aurora για την οποία επισημαίνεται ότι η κατάσταση γύρω της είναι ιδιαίτερα τραγική, με ανησυχία να συμβεί το χειρότερο, και το Thomas Mann House.
Επίσης, η Βιβλιοθήκη, το Μουσείο Τέχνης και οι Βοτανικοί Κήποι Huntington στον Άγιο Μαρίνο, στην ανατολική πλευρά του Λος Άντζελες, ανακοίνωσαν ότι τμήματα τους παραμένουν κλειστά, λόγω των συνεχιζόμενων ισχυρών ανέμων. Το Huntington βρίσκεται σε μια γειτονιά δίπλα στην Pasadena, όπου μια άλλη πυρκαγιά καίει επίσης ανεξέλεγκτα, καταστρέφοντας κτίρια και αναγκάζοντας τους κατοίκους σε εκκένωση. Το φθινόπωρο του 2019, μια πυρκαγιά στα βουνά Santa Monica ήρθε σε απόσταση μισού μιλίου από το Getty Center.
Διαβάστε επίσης
Ευχή στα ελληνικά σε βυζαντινό μοναστήρι στο Ισραήλ