Σημαντικές αλλαγές πρέπει να γίνουν στο περιεχόμενο της «συμφωνίας παραχώρησης» που κατέθεσε ο ΑΔΜΗΕ στη ΡΑΕΚ προκειμένου να δεχτεί η Κύπρος να συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector, το φορέα που θα υλοποιήσει την ηλεκτρική Διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου.

Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας της Κύπρου κ. Γιώργου Παπαναστασίου, στο mononews.gr “υπάρχουν πολλά σημεία που πρέπει να αλλάξουν προκειμένου η συμφωνία να μην είναι μονόπλευρα υπέρ του ΑΔΜΗΕ αλλά να είναι πιο ισοζυγισμένη και να αντιστοιχεί σε σχέση μετόχων” και έχει στείλει σχετική ενημέρωση στον έλληνα Υπουργό Ενέργειας.

1

Ειδικότερα ο κ. Παπαναστασίου τόνισε: “Έχουμε στείλει στον Έλληνα υπουργό Ενέργειας κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη, τα σχόλιά μας στη συμφωνία που μας έχει στείλει ο ΑΔΜΗΕ και τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν για να συμμετέχουμε στο Great Sea Interconnector. Υπάρχουν πολλά σημεία που δείχνουν ότι η προτεινόμενη συμφωνία δεν είναι ισορροπημένη και  γι αυτό δεν βρίσκει σύμφωνο το Σύμβουλο στον οποίο αναθέσαμε τον έλεγχό της και επομένως δεν μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να τη δεχτεί. Για παράδειγμα, δεν μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να επενδύει 100 εκ. ευρώ αλλά η ιδιοκτησία της υποδομής να είναι 100% του ΑΔΜΗΕ.

Είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε διαβουλεύσεις σε πνεύμα συναίνεσης για να καταλήξουμε σε μια αμοιβαία συμφέρουσα συμφωνία” σημείωσε ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου.

Υπενθυμίζεται ότι ο ΑΔΜΗΕ, έχει δημιουργήσει την 100% θυγατρική του Great Sea Interconnector (GSI) στην οποία    εκχωρεί τον ρόλο του φορέα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας. Στόχος του ΑΔΜΗΕ είναι να εισέλθει στον GSI ως μέτοχος η Κυπριακή Δημοκρατία και ακολούθως να συμμετέχουν και άλλοι επενδυτές.

Η Κυπριακή Δημοκρατία συμφώνησε να εξετάσει το ενδεχόμενο συμμετοχής της και ανέθεσε στον αμερικανικό οίκο Curtis, Mallet-Prevost, Colt and Mosle LLP τη νομική μελέτη δέουσας επιμέλειας για το προωθούμενο έργο του ΑΔΜΗΕ και τη «συμφωνία παραχώρησης» του ρόλου του φορέα υλοποίησης από τον ΑΔΜΗΕ στην Great Sea Interconnector.

Αποσπάσματα από την πολυσέλιδη μελέτη, δημοσίευσε τις προηγούμενες μέρες η εφημερίδα Φιλελεύθερος, τα οποία δείχνουν ότι η μελέτη δεν αφήνει το παραμικρό περιθώριο στην κυπριακή Κυβέρνηση να συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο της GSI, αν δεν αλλάξει δραματικά το περιεχόμενο της «συμφωνίας παραχώρησης» που κατέθεσε ο ΑΔΜΗΕ στη ΡΑΕΚ, με αξίωση να εγκριθεί τάχιστα.

Η κυπριακή Κυβέρνηση διαβίβασε στο Υπουργείο Ενέργειας της Ελλάδας,  τα σχόλιά της για την πλήρη αναδιαμόρφωση του εγγράφου (concession agreement) που κατέθεσε στη ΡΑΕΚ ο ΑΔΜΗE (ο οποίος ανήκει κατά 51%  στο ελληνικό δημόσιο) ζητώντας  ισότιμη μεταχείριση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως συμμέτοχου και συνιδιοκτήτη του έργου.

Τι λέει η μελέτη της Curtis, Mallet-Prevost, Colt and Mosle LLP

Σύμφωνα με την πολυσέλιδη μελέτη της Curtis, Mallet-Prevost, Colt and Mosle LLP,  όπως αναφέρεται στο κυπριακό δημοσίευμα, οι όροι και οι προϋποθέσεις που προτείνει ο ΑΔΜΗΕ μέσω της «συμφωνίας παραχώρησης» για επένδυση της Κύπρου στο μετοχικό κεφάλαιο της GSI «δεν είναι επαρκείς (σ.σ. και ικανοποιητικοί) για να προσελκύσουν σοβαρούς στρατηγικούς επενδυτές στην GSI». Ίσως γι’ αυτό και δεν έχουν καρποφορήσει τον τελευταίο ενάμιση χρόνο οι προσπάθειες του ΑΔΜΗΕ να εξασφαλίσει επενδυτές που θα βάλουν χρήμα στο έργο της διασύνδεσης.

Η μελέτη επισημαίνει σύμφωνα με το δημοσίευμα τα εξής σημεία:

– οι όροι που θέτει ο ΑΔΜΗΕ για την επενδυτική συμμετοχή της Κύπρου στην GSI δεν είναι ούτε οικονομικά ικανοποιητικοί, αφού προσφέρουν περιορισμένη κερδοφορία στους επενδυτές και φορτώνουν σε αυτούς την πρόκληση (ευθύνη) για την εξασφάλιση της χρηματοδότησης για την ανάπτυξη του έργου, η οποία αναμένεται να ξεπεράσει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ!

-«συμφωνία παραχώρησης» που αξιώνει ο ΑΔΜΗΕ να του εγκρίνει η ΡΑΕΚ «είναι σε μεγάλο βαθμό μονόπλευρα υπέρ του ΑΔΜΗΕ και δημιουργεί (σ.σ. για την Κύπρο και άλλους μέτοχους) ένα περιττό πρόσθετο επίπεδο κινδύνων».

 –Ενώ αρχικά είχε δοθεί η εντύπωση πως η συνεργασία του ΑΔΜΗΕ με τους επενδυτές που θα αγοράσουν μετοχές της GSI θα στηριζόταν σε ένα επενδυτικό πλάνο συνιδιοκτησίας (αναλόγως της απόκτησης μετοχικού κεφαλαίου) του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης, σε όλες τις φάσεις του (χρηματοδοτική, κατασκευαστική, λειτουργική),  τελικά η εταιρεία GSI (σ.σ. που προορίζεται από τον ΑΔΜΗΕ ως νέος φορέας υλοποίησης) αντιμετωπίζεται (σ.σ. και επομένως έτσι αντιμετωπίζονται και οι αγοραστές μετοχών της) ως εργολαβία τύπου EPCI (Engineering, Procurement, Construction and Installation)» και όχι ως συνιδιοκτησία ή κοινοπραξία εταιρειών.

-Η Κύπρος καλείται να αναλάβει όλες τις τυπικές υποχρεώσεις ενός αναδόχου έργου» (σ.σ. και μάλιστα έργου του τύπου «turn key» – «το κλειδί στο χέρι» του ιδιοκτήτη ΑΔΜΗΕ), δηλαδή τις υποχρεώσεις ενός εργολάβου, αλλά δεν θα απολαμβάνει τα δικαιώματα ενός συνιδιοκτήτη.

-Η «συμφωνία παραχώρησης», όπως ετοιμάστηκε από τον ΑΔΜΗΕ, παρέχει στον ελληνικό οργανισμό «κάθε σχετικό δικαίωμα που έχουν συνήθως οι ιδιοκτήτες έργων έναντι των εργολάβων κατασκευαστικών έργων».

-Ο ΑΔΜΗΕ θα έχει το δικαίωμα να επεμβαίνει στις κατασκευαστικές εργασίες, αλλάζοντας τους σχεδιασμούς και όρους της αρχικής συμφωνίας και αναστέλλοντας ή ακυρώνοντας προγραμματισθείσες εργασίες.

– Ο ΑΔΜΗΕ θα έχει το πάνω χέρι στην GSI, όχι (μόνο) ως μέτοχος σε κάποιο ποσοστό αυτής της εταιρείας ειδικού σκοπού, αλλά ως ιδιοκτήτης της ηλεκτρικής διασύνδεσης και ως συμβαλλόμενο μέρος στη συμφωνία παραχώρησης».

-«Ο ΑΔΜΗΕ θα έχει το δικαίωμα να εγκρίνει την επιλογή των αναδόχων έργων της GSI (σ.σ. υπεργολάβων), παρόλο ότι η GSI θα είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για τη χρηματοδότηση του έργου και τις επί μέρους κατασκευές»!

-Η Κύπρος καλείται να χρηματοδοτήσει κατά 30% τον Great Sea Interconnector, να έχει την ευθύνη να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση του έργου (με δάνεια ύψους ενός δισεκατομμυρίου ευρώ ή και παραπάνω) αλλά και την αποπληρωμή των δανείων ή την κάλυψη των εγγυήσεων που θα δοθούν, αλλά τις βασικές αποφάσεις για τους υπεργολάβους των κατασκευών θα την έχει ο ΑΔΜΗΕ. Ο οποίος θα παραμείνει ιδιοκτήτης του έργου αλλά και ο διαχειριστής του (και ο αποδέκτης των εσόδων), όταν θα λειτουργήσει.

-Ο ΑΔΜΗΕ (σ.σ. μέσω της προταθείσας συμφωνίας παραχώρησης) αναθέτει στην GSI να κατασκευάσει την ηλεκτρική διασύνδεση και να τη μεταφέρει (σ.σ. παραδώσει) στον ΑΔΜΗΕ». Δηλαδή, οι επενδυτές δεν έχουν δικαίωμα να λειτουργήσουν τη διασύνδεση, παρέχοντας μάλιστα και τριετείς εγγυήσεις για την ευστοχία των κατασκευαστικών εργασιών. Η πολυετής  λειτουργία της διασύνδεσης (με την εγγυημένη απόδοση 8,3% για 17 χρόνια, σε ό,τι αφορά τους Κύπριους καταναλωτές ρεύματος) παραμένει προνόμιο του ΑΔΜΗΕ…

-Ο ΑΔΜΗΕ και όχι η GSI θα διατηρήσει τον έλεγχο της ευρωπαϊκής χορηγίας των 658 εκατ. ευρώ (από τον μηχανισμό CINEA)» και της μεταφοράς χρημάτων από τη χορηγία (μέρος της οποίας έχει ήδη δαπανηθεί για να πληρωθεί η Nexans) στην εταιρία ειδικού σκοπού για αποπληρωμή εργολάβων.

-Αν η ΡΑΕΚ εγκρίνει τη  «συμφωνία παραχώρησης» που ζητά ο ΑΔΜΗΕ θα σήμαινε ότι ο ΑΔΜΗΕ θα φορά δύο καπέλα: ένα καπέλο ως «παραχωρητής» της ευθύνης για το έργο και ένα καπέλο ως ένας από τους μετόχους του ανάδοχου, δηλαδή της Great Sea Interconnector. Αυτό, επισημαίνει ο νομικός οίκος, θα είχε ως αποτέλεσμα μια σαφή σύγκρουση συμφερόντων, αφού τα συμφέροντα του παραχωρητή και «παραχωρησιούχου» σε μια συνεργασία προφανώς δεν είναι πάντα ευθυγραμμισμένα. Για τους επενδυτές μετοχών στο GSI, προστίθεται στη μελέτη, αυτό θα σήμαινε ότι ο παραχωρητής (ΑΔΜΗΕ) θα συμμετέχει στις συζητήσεις θεμάτων που μπορεί να οδηγήσουν σε συγκρούσεις με τον παραχωρησιούχο (οι μέτοχοι του GSI), με τον ΑΔΜΗΕ να είναι κατά 100% παραχωρητής και ενδεχομένως μόνο κατά 33% μέτοχος στον παραχωρησιούχο. Και αυτό δεν θα μπορούσε να τύχει θεραπείας με μια απόφαση, π.χ., να μην συμμετέχει ο ΑΔΜΗΕ στις αποφάσεις ή την ψηφοφορία για τέτοιες αποφάσεις για κρίσιμα ζητήματα.

-Η Great Sea Interconnector – αντί του ΑΔΜΗΕ σήμερα – θα κατέληγε να απορροφά ζημιές και υποχρεώσεις που θα προκύπτουν από υπερβάσεις κόστους στις συμβάσεις που διαπραγματεύτηκαν η EuroAsia και ο ΑΔΜΗΕ με τη Nexans και τη Siemens (ή και άλλων υπεργολάβων στο μέλλον) και θα αναλάμβανε τη δέσμευση αποζημιώνει τους εργολάβους για αυξημένα κόστη ή αυξήσεις στις τιμές της σύμβασης που θα προκύπτουν από διαφοροποιήσεις εργασίας. Θα είχε επίσης (η GSI και όχι ο ΑΔΜΗΕ) την ευθύνη για τυχόν πληρωμές – αποζημιώσεις σε περιπτώσεις τερματισμού του έργου.

-Ο ΑΔΜΗΕ θα διατηρούσε τον έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων του έργου, ενώ αυτά θα έπρεπε να ανήκουν στην εταιρεία που θα κατασκευάσει το έργο (GSI).

-Η συμφωνία παραχώρησης που κατέθεσε ο ΑΔΜΗΕ προβλέπει ότι οι κάτοχοι μετοχών στην GSI ενδέχεται να κληθούν να παράσχουν εγγυήσεις για την υλοποίηση του έργου. Το εύρος αυτών των εγγυήσεων πρέπει να καθοριστεί με ακρίβεια εκ των προτέρων, τονίζει ο εξωτερικός σύμβουλος.

-Ο νομικός οίκος κάνει σαφές ότι οποιαδήποτε επένδυση (της Κυπριακής Δημοκρατίας) στο μετοχικό κεφάλαιο στην Great Sea Interconnector θα μπορούσε να οδηγήσει σε οικονομικές ζημιές μεγαλύτερες από την προβλεπόμενη επένδυση ιδίων κεφαλαίων στο GSI (100 εκατ. ευρώ).Σε άλλο σημείο της έκθεσης, ο οίκος προβλέπει ότι οι ενδεχόμενες ζημιές για την Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούσαν να είναι πολύ μεγαλύτερες από το κεφάλαιο των 100 εκατ. που ίσως βάλει αρχικά.