Από τη φοβερή κακοκαιρία «Daniel», τον Σεπτέμβριο του 2023, έχουν περάσει ένας χρόνος και τρεις μήνες. Ένα διάστημα επώδυνο, στη διάρκεια του οποίου, με ανοιχτές ακόμη τις πληγές, το «Ποτέ ξανά τέτοια καταστροφή» είναι ένας στόχος κοινός για όλους: από τον πρωθυπουργό και τις αυτοδιοικητικές αρχές της Θεσσαλίας μέχρι το σύνολο των πολιτικών κομμάτων και των πολιτών.

 

1

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας βρέθηκε στο επίκεντρο της καταστροφής εξαιτίας σωρείας λανθασμένων χειρισμών στη διάρκεια του «Daniel», αλλά και πριν απ’ αυτόν, με συνέπεια την καταστροφή όχι μόνο των καλλιεργειών και των περιουσιών πολλών πολιτών, αλλά και τον εκμηδενισμό της εμπιστοσύνης τους προς την Περιφέρεια και το κράτος. Με αυτή την πληγή βρίσκεται αντιμέτωπη η νέα περιφερειακή αρχή, υπό τον Δημήτρη Κουρέτα, η οποία αναδείχθηκε από τις αυτοδιοικητικές εκλογές αμέσως μετά τη θεομηνία.

 

Ο νέος περιφερειάρχης, επιχειρώντας να θωρακίσει την Περιφέρεια Θεσσαλίας από παρόμοια ακραία φαινόμενα, εστίασε κατ’ αρχάς στην ενίσχυση της πρόληψης δημιουργώντας ένα περιφερειακό Κέντρο Πολιτικής Προστασίας, το πρώτο που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα, το οποίο εγκαινίασε τη λειτουργία του κατά την τελευταία αντιπυρική περίοδο. Οι πυρκαγιές το 2024 ήταν συνολικά πολύ λιγότερες συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια, ωστόσο η μεγάλη πρόκληση αφορά τους κινδύνους πλημμυρών.

 

Πλημμυρικά φαινόμενα στη Θεσσαλία φέτος δεν είδαμε – τουλάχιστον όχι ακόμη. Όμως η Περιφέρεια, ύστερα από το σκληρό μάθημα του 2023, δεν έχει περιθώριο εφησυχασμού. Γι’ αυτό, πριν από λίγες μέρες, διεξήγαγε την άσκηση «Κιβωτός», η οποία αποσκοπούσε στην αποκάλυψη αδυναμιών και στην πρόληψη λαθών στην περίπτωση ενός φαινομένου ακόμη και πολύ μικρότερης έντασης από αυτήν του «Daniel». Η άσκηση, με επικεφαλής τον υπεύθυνο του Συντονιστικού Κέντρου Ηλία Λεοντάρη, σχεδιάστηκε από τρεις στρατηγούς εν αποστρατεία και συντονίστηκε στο Κέντρο Πολιτικής Προστασίας.

 

Το σενάριο προέβλεπε έντονα πλημμυρικά φαινόμενα στους δήμους Λαρισαίων, Φαρκαδόνας και Παλαμά, οι οποίοι είχαν πληγεί σκληρά από τον «Daniel». Η περιφέρεια, οι δήμοι, η αστυνομία, η Πυροσβεστική, το ΕΚΑΒ, ο στρατός, οι εθελοντές και κάθε άλλος που θα μπορούσε να εμπλακεί στη διαχείριση της αντιμετώπισης ενός μείζονος φαινομένου συνεργάστηκαν ώστε να προστατεύσουν αποτελεσματικά ανθρώπινες ζωές και περιουσίες.

Τα ερωτήματα που στα οποία εκλήθησαν να απαντήσουν όλοι οι παραπάνω εμπλεκόμενοι φορείς αφορούσαν τον ρόλο του καθενός, τις αρμοδιότητες εκκένωσης πόλεων σε κίνδυνο, τα σημεία αποκλεισμού δρόμων (και ποιων), τη διάταξη των δυνάμεων της αστυνομίας, της Πυροσβεστικής και του ΕΚΑΒ, τον ρόλο και τον τρόπο δράσης των εθελοντών, τα σημεία μεταφοράς πολιτών.

 

Πέραν αυτών, των αυτονόητων, εξετάστηκαν και άλλα σενάρια, τα οποία αφορούσαν τη διακοπή των επικοινωνιών ενός δήμου λόγω κεραυνών ή άλλης αιτίας. Η προσομοίωση έγινε με τη βοήθεια ηθοποιών, που πήραν τη θέση των τοπικών αρχόντων, και δημοσιογράφων, οι οποίοι έκαναν τη δουλειά τους, σαν να εξελισσόταν ήδη μια κρίση.

 

Τα αναγκαία συμπεράσματα βγήκαν, οι αποφάσεις των αρμοδίων αξιολογήθηκαν και το αμέσως επόμενο βήμα είναι η σύνταξη ενός εγχειριδίου το οποίο θα περιγράφει λεπτομερώς τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι εμπλεκόμενοι φορείς για να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους κρίσεις.

 

Οι πληροφορίες από την Περιφέρεια Θεσσαλίας λένε ότι παρόμοιες ασκήσεις θα διεξαχθούν και στο μέλλον και θα αφορούν σενάρια πυρκαγιάς, σεισμού και άλλων φυσικών κινδύνων και ενδεχόμενων καταστροφών, ώστε οι τοπικές και κρατικές αρχές να γνωρίζουν επακριβώς τον ρόλο και τη διάταξη των δυνάμεών τους.

 

Με δεδομένο το μέγεθος των συνεπειών μιας σειράς ακραίων φαινομένων – ειδικά τα τελευταία χρόνια – και τη μεγέθυνση των απειλών ενόψει της κλιματικής κρίσης, η δημιουργία περισσότερων περιφερειακών Κέντρων Πολιτικής Προστασίας, διαμορφωμένων με βάση τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε Περιφέρειας, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μοντέλο πρόληψης και αντιμετώπισης, εφόσον φυσικά το θεσσαλικό παράδειγμα παραγάγει αξιοποιήσιμα αποτελέσματα.

 

Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας θεωρούν ότι το μέχρι τώρα έργο τους, το οποίο περιλαμβάνει προεργασία για την εγκατάσταση εξελιγμένων συστημάτων πρόληψης, οργάνωση δικτύου εθελοντών, μεγάλη αύξηση του προϋπολογισμού των αντιπλημμυρικών έργων του Πηνειού, δημιουργία αναχωμάτων, αντιπλημμυρικών έργων και φραγμάτων στα βουνά για τη συγκράτηση των υδάτων, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το καλοκαίρι του 2026, αποτελεί μια ισχυρή βάση.

 

Το κριτήριο της επιτυχίας, προφανώς, θα είναι το εάν η συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματική επί του πεδίου και αν η συνέργεια κυβέρνησης και Περιφέρειας μπορεί να είναι άμεση, λειτουργική και ικανή να δημιουργήσει ένα μοντέλο πρόληψης ικανό να μειώσει τις συνέπειες των ακραίων φαινομένων.

Διαβάστε επίσης:

Εφευρίσκοντας τον τροχό το 1900!

Πρωτογενές πλεόνασμα 12 δισ. στο 11μηνο του 2024 – Πάνω από 60 δισ. οι εισπράξεις φόρων

Χανιά: Οι αρχές εξετάζουν θάνατο βρέφους