Περιμένω με ενδιαφέρον τις ομιλίες του Κυριάκου Μητσοτάκη, του Νίκου Ανδρουλάκη (άντε του Σωκράτη Φάμελλου) και του Κωστή Χατζηδάκη μήπως και ακούσω κάτι το νέο για τον προϋπολογισμό.

Η θέση του ΚΚΕ είναι καταγραμμένη σε κασέτα έτσι κι αλλιώς. Ίσως του Αλέξη Χαρίτση, διότι το θέμα των αμυντικών δαπανών δεν θα όφειλε να ανήκει στην ενδοκομματική και στην αντιπολιτευτική αρένα αλλά να αποκαλύπτει την γεωπολιτική προσέγγιση.  Μέχρι στιγμής, όπως αναμενόταν, όπως γίνεται εδώ και δεκαετίες, η συζήτηση είναι ανούσια και σε μεγάλο βαθμό άσχετη.

Χωρίς διάθεση να προσβάλω τις δεκάδες βουλευτών που βρίσκουν την στιγμή της δόξας τους όταν ανεβαίνουν στο βήμα της Βουλής με την ευκαιρία του προϋπολογισμού, το γεγονός είναι ότι παρασύρονται στην έκφραση των προσωπικών, άντε και κομματικών, δοξασιών που έχουν ελάχιστη σχέση με τον προϋπολογισμό ως λογιστική έκφραση της οικονομικής πολιτικής.  Σ’ αυτό φέρει και η κυβέρνηση ευθύνη, η οποία (ακολουθώντας πάγια τακτική μερικών δεκαετιών) δεν αποσαφηνίζει σ’ ένα περιεκτικό κείμενο τις βασικές προτεραιότητες που έχει αποφασίσει να ακολουθήσει και δεν το αποδεικνύει με αναφορά στους πόρους που θα διαθέσει.

Ο μεγάλος αριθμός ομιλητών, βέβαια, δικαιολογείται διότι συνειδητά δίνεται (ιδιαίτερα από το κόμμα της πλειοψηφίας) η δυνατότητα σε δυσαρεστημένους να λάμψουν. Διασκεδάζονται έτσι, έστω και μερικώς,  προσωπικές πικρίες και ενισχύεται η κομματική ομοψυχία – μία άλλη λέξη για «πειθαρχία». Τι νόημα έχουν, όμως, ομιλίες σε κενά έδρανα; Όταν …ξέφευγε, και το κανάλι της Βουλής δεν έδειχνε τον ομιλητή, τότε αποκαλυπτόταν σε όλη της την δόξα η ουσιαστική αδιαφορία που επικρατεί για την θεωρούμενη κορυφαία στιγμή ελέγχου από την νομοθετική εξουσία της οικονομικής πολιτικής.

Οι ομιλίες χωρίζονται, φυσικά, σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Η μία εστιάζεται στην ωραιοποίηση του προϋπολογισμού, όπου οι φιλοκυβερνητικοί απλά επαναλαμβάνουν τα όσα έχουν δηλώσει τους προηγούμενους μήνες οι υπουργοί, «αποδεικνύοντας» έτσι ότι όλα είναι καλά. Η δεύτερη απλά δεν βρίσκει ούτε μία λέξη στο κείμενο της Εισηγητικής Έκθεσης με την οποία να συμφωνεί.  Το αποτέλεσμα είναι μηδέν στο πηλίκο.

Μερικές, ελάχιστες, φορές ακούγονται ορθές τεχνικά παρατηρήσεις. Αν έλειπαν οι ακραίες ιδεολογικές εκφράσεις ομιλία όπως της Πέτη Πέρκα της Νέας Αριστεράς άγγιξε με απλότητα αλλά ακρίβεια το θέμα της ανισότητας.  Κατά κανόνα, όμως, επικεντρώνονται σε μικρά, άλλοτε τοπικά, άλλοτε συντεχνιακά συμφέροντα. Σε αντίθεση ακούγονται και απίθανα πράγματα, όπως η παράθεση με μία εκπληκτική σύγχυση, ανάκατα  ποσοστών, ποσοστιαίων μονάδων και απολύτων αριθμών. Λίθοι, πλίνθοι κέραμοι ατάκτως ερριμμένοι.  Όσο για τις επαναλήψεις, σήμερα, πρώτη ημέρα σχεδόν όλοι της κυβερνητικής παράταξης θεώρησαν υποχρέωση τους να επαναλάβουν την μείωση του χρέους ως ποσοστό επί του ΑΕΠ. Και σχεδόν όλοι της αντιπολίτευσης την κατηγορία ότι ο προϋπολογισμός ευνοεί τους πλούσιους σε βάρος των φτωχών.

Ο φετινός προϋπολογισμός έχει πολύ ωραίους πίνακες και διαγράμματα, αλλά λείπει το πιο κρίσιμο στοιχείο—η  διαχρονική σύγκριση. Πέρα από το γεγονός ότι οι θέσεις κυβέρνησης-αντιπολίτευσης (συνολικά) είναι εκ των προτέρων καθορισμένη, η συζήτηση για τον προϋπολογισμό δεν έχει ουσία και δεν φέρνει αποτέλεσμα διότι διαχρονικά, όλα τα κόμματα, τον αντιμετωπίζουν ως μία ετήσια έκφραση της οικονομικής πολιτικής, όταν το κρίσιμο ερώτημα είναι η τουλάχιστον μεσοπρόθεσμη εξέλιξη των μεγεθών, ώστε να αποδίδεται η δυναμική της οικονομίας και έτσι, έστω έμμεσα, η αποτελεσματικότητα των πολιτικών.

Αν, για παράδειγμα, για πέντε χρόνια, το ποσοστό που δίνεται στην στέγαση παραμένει το ίδιο την στιγμή που η κοινωνία βοά για την έλλειψη της, τότε υπάρχει βάση για κριτική όπως και για την κατάθεση εναλλακτικής πρότασης. Αντί να συμβαίνει αυτό έχουμε από το βήμα της Βουλής μία εντυπωσιακή επίδειξη άγνοιας, όπως για παράδειγμα την απόρριψη της διαφοράς μεταξύ του ΔΤΚ και του σκληρού πληθωρισμού.

Αν για παράδειγμα, μία κυβέρνηση ακολουθεί αναδιανεμητική πολιτική αυτό θα όφειλε να αποδεικνύεται σε διάστημα, ας πούμε,  μίας πενταετίας μεταξύ άλλων από την σχέση μεταξύ άμεσων και έμμεσων φόρων με την συμπερίληψη των επιδομάτων ως διάφανο ξεχωριστό κονδύλι, με την παρουσίαση τουλάχιστον ορισμένων δεικτών GINI (δεν απαιτείται μεγαλύτερη πολυπλοκότητα) και με κριτική για τον ρεαλισμό της εκτίμησης της εισοδηματικής ελαστικότητας των φόρων.

Αν θεωρηθεί ότι το θέμα είναι πολύ τεχνικό, τότε επιβεβαιώνεται ο τίτλος της στήλης.

Κύριοι βουλευτές, το θεαθήναι δεν επαρκεί. Κύριοι της κυβέρνησης, δώστε τον τόνο να γίνεται συζήτηση ουσίας για τον προϋπολογισμό από βουλευτές που έχουν τις γνώσεις. Διαφορετικά εξευτελίζεται ένα κορυφαίο θέμα.

Διαβάστε επίσης

Με όπλο το λαϊκό αίσθημα Μητσοτάκης-Χατζηδάκης κατά των τραπεζών