Στην μαύρη δεκαετία του 2010/2019, όλοι έσπευδαν να διαβάσουν, να αναλύσουν, να σχολιάσουν τις εκθέσεις των ξένων οργανισμών για την Ελλάδα.

Κάτι η κούραση, κάτι η απέχθεια με την συνεχή ροή συμβουλών από ξένους, κάτι η ελληνική υπεροψία, κάτι η πίστη ότι όλα αυτά τα ξεπεράσαμε, οπότε τώρα μία σημαντική έκθεση όπως του ΟΟΣΑ για την ελληνική οικονομία περνά περίπου απαρατήρητη. Μία προσεκτική ανάγνωση της, όμως, αποκαλύπτει «θησαυρούς»– θετικούς και αρνητικούς. Τολμώ να πω πως αν τους αγνοήσουμε θέτουμε τους εαυτούς μας σε κίνδυνο. Μία φράση της έκθεση αρκεί για να δώσει τον τόνο: «Είναι σημαντική η αβεβαιότητα για την οικονομική προοπτική, καθώς όλοι οι μεγάλοι κίνδυνοι είναι αυξημένοι (Significant uncertainty about economic prospects remains, with major risks being on the downside).

Για σήμερα, η στήλη θα σταθεί σε δύο τρία θέματα πολιτικής που τα θεωρεί σημαντικά – ίσως διότι έχει ασχοληθεί με αυτά, ίσως, επιπλέον, επειδή μερικές από τις προτάσεις της έκθεσης ταυτίζονται με αυτές της στήλης.

Με βάση την ανάγκη να διατηρηθεί η πορεία μείωσης του δημόσιου χρέους ως ποσοστό επί του ΑΕΠ – οπότε απαιτείται συγκράτηση της δημόσιας δαπάνης, ο ΟΟΣΑ προτείνει την αναδιάρθρωση της με έμφαση στις επενδύσεις που στηρίζουν την ανάπτυξη και την ισότητα. Λιτή φράση αλλά βαρυφορτωμένη με νόημα.

Λέει στην κυβέρνηση ότι χρειάζονται περισσότερες παραγωγικές επενδύσεις με ταυτόχρονη προσπάθεια να περιοριστεί η ανισότητα. Δεν θα έλεγε κανείς ότι το real estate είναι ότι το πιο παραγωγικό ή ότι συμβάλει στην μείωση των ανισοτήτων.

Δεύτερη σημαντική παρατήρηση της έκθεσης ότι το δίκτυ κοινωνικής ασφάλειας είναι διασπασμένο (fragmented). Σε συνδυασμό με την παρατήρηση ότι δαπανάται αναλογικά  μεγάλο ποσό για την δημιουργία θέσεων εργασίας, η έκθεση συμβουλεύει (α) την ενοποίηση των πολλών προγραμμάτων στήριξης των ευάλωτων, (β) την έμφαση στην ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων και στην απόκτηση γνώσεων, και, (γ) την δημιουργία ενιαίου εθνικού πλαισίου που θα αναγνωρίζει την αξία προ-αποκτηθέντων γνώσεων στην Ελλάδα και από το εξωτερικό.

Με ρεαλισμό ως προς στο δημογραφικό, ο ΟΟΣΑ συμβουλεύει να στραφεί η δαπάνη κατά κύριο λόγο από την ενθάρρυνση των γεννήσεων στην δημιουργία υποδομών για την φροντίδα των παιδιών. Τόσο λογικό, κι όμως εμείς εμμένουμε σε αντιλήψεις του 19^ου αιώνα. Το σύγχρονο ζευγάρι όπου και οι δύο εργάζονται δεν κάνει παιδιά γιατί δεν υπάρχει η υποδομή να τα φροντίσει – οπότε τίθεται θέμα καριέρα ή ζωή. Η απάντηση έχει ήδη δοθεί.

Με αφορμή τώρα το γεγονός ότι μετά την Ρόδο «πνίγονται» και μέρη της Αττικής, θα ήταν σοφό αν  σταματούσαμε να διαφημίζουμε την απόκτηση διάφορων μέσων αντιμετώπισης των καιρικών φαινομένων (όπως έκανε προχθές ο κ. Κικίλιας με διάφορους κόλακες να χειροκροτούν)  και να συνειδητοποιήσουμε αυτό που η στήλη έχει γράψει άπειρες φορές και ο ΟΟΣΑ υπογραμμίζει σε άψογη διπλωματική γλώσσα:  την ενσωμάτωση των κινδύνων (hazards) της κλιματικής κρίσης στις υποδομές.

Λιανά, για όσους δεν κατάλαβαν, μας μένε «προετοιμαστείτε φτιάχνοντας τις υποδομές  σας», που προφανώς είναι ανεπαρκείς μπροστά στις απαιτήσεις του νέου κλίματος.

Για σήμερα κλείνουμε με την εξής παρατήρηση. Ο ΟΟΣΑ προχωρεί σε μία αξιολόγηση των κινδύνων που αντιμετωπίζει η χώρα, και τους παρουσιάζει σ’ ένα διπλό διάγραμμα, συγκρίνοντας μάλιστα με το 2007—οπότε προκύπτει ένα ενδιαφέρον συμπέρασμα.

Το 2007 οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι ήταν ο εξωτερικός τομέας και οι τιμές των στοιχείων του ενεργητικού (assets). To 2024 οι κίνδυνοι είναι ο εξωτερικός τομέας και η σχέση της τιμής του ακινήτου προς το ενοίκιο, η σχέση του ενοικίου προς το εισόδημα και ο ρυθμός αύξησης των τιμών του ακινήτων!

Η εικόνα είναι σαφής. Ο εξωτερικός τομέας (ισοζύγιο πληρωμών) είναι διαχρονικό μεγάλο πρόβλημα. Και η γενική φούσκα του 2007 έχει αντικατασταθεί με την εξίσου επικίνδυνη φούσκα των ακινήτων.

Ο νοών νοείτω.

Διαβάστε επίσης

Scope: Αναβάθμισε την Ελλάδα κατά μια βαθμίδα στο ΒΒΒ, με σταθερό outlook

Καμπανάκι ΟΟΣΑ για τις επενδύσεις στον ελληνικό σιδηρόδρομο

ΟΟΣΑ: Η Ελλάδα κάνει σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις – Προτείνει να μειωθεί η φορολογία για τους χαμηλόμισθους