ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Τα σχέδιά της, αφηρημένα και γεωμετρικά, ήταν εμπνευσμένα από τον ηλεκτρισμό, το διάστημα και την πρώιμη ψηφιακή τεχνολογία.
Με το ταλέντο και την εφευρετικότητά της βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της δημιουργικότητας ξεπερνώντας το έργο των συντρόφων της. Ενώ η ευρηματικότητά της την βοηθούσε ακόμη και να βρίσκει τρόπους προκειμένου να ξεφύγει από τη λογοκρισία του παντοδύναμου κόμματος στην Σοβιετική Ένωση.
Η Άννα Αντρέεβα, σχεδιάστρια κλωστοϋφαντουργίας, γεννημένη ακριβώς στη χρονιά της Οκτωβριανής Επανάστασης, το 1917, υπήρξε μια εμπνευσμένη καλλιτέχνιδα, που το έργο της, αναγνωρισμένο σήμερα διεθνώς βρίσκει τη θέση του σε μεγάλα μουσεία του κόσμου, όπως το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, που εμπλούτισε πρόσφατα τις συλλογές του με δώδεκα έργα της. Σ΄αυτήν την άγνωστη στο ευρύ κοινό δημιουργό είναι αφιερωμένη η έκθεση «Συλλογικά νήματα: Η Anna Andreeva στο εργοστάσιο μεταξιού ‘Κόκκινη Ρόζα’», που εγκαινιάζεται στις 7 Δεκεμβρίου στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη στην Θεσσαλονίκη σε επιμέλεια της Κριστίνα Κάιερ, καθηγήτριας ιστορίας της τέχνης στο Νόρθγουεστερν Πανεπιστήμιο του Σικάγου και ειδικής στην Σοβιετική περίοδο.
Αναδρομική έκθεση
Με το όνομα της φιλοσόφου και επαναστάτριας Ρόζας Λούξεμπουργκ, το Εργοστάσιο Μεταξιού «Κόκκινη Ρόζα» -στα ρωσικά διαβάζεται και ως Κόκκινο Τριαντάφυλλο-, στο οποίο εργάσθηκε η Άννα Αντρέεβα από το 1940 έως την δεκαετία του 1980 υπήρξε ένας χώρος συλλογικής, γυναικείας σχεδίασης, που διαμόρφωσε τη μόδα και την υλική κουλτούρα στα χρόνια του υπαρκτού σοσιαλισμού.
Στην έκθεση έτσι, που είναι η πρώτη διεθνώς αναδρομική για τη ζωή και το έργο της Αντρέεβα παρουσιάζεται η επιτυχημένη και σαφώς ενθουσιώδης συμβολή της στην οικονομία της χώρας της κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Επίσης σχέδια, που αντανακλούσαν τις απαιτήσεις της οικονομίας αναφορικά με δημοφιλή, παραδοσιακά και εορταστικά θέματα, όπως έργα για υφάσματα που φιλοτεχνήθηκαν με την ευκαιρία των ιστορικών επετείων. Για παράδειγμα για την πρώτη επανδρωμένη πτήση στο διάστημα του κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν, το 1961 και για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Μόσχα, το καλοκαίρι του 1980.
Ηγετική μορφή
Η έκθεση περιλαμβάνει ζωγραφικά σχέδια, μελέτες και ιστορικά δείγματα υφασμάτων της Αντρέεβα, καθώς και φωτογραφίες, αποσπάσματα ταινιών και ντοκιμαντέρ από τη κολεκτίβα του εργοστασίου «Κόκκινη Ρόζα», σοβιετικά περιοδικά μόδας και άλλα.
Επιπλέον, έχουν δημιουργηθεί μεγάλης κλίμακας σύγχρονες αναπαραγωγές των υφασμάτων της καλλιτέχνιδας, τις οποίες μπορούν να αγγίξουν οι θεατές.
Ο πλούτος μάλιστα, όλου αυτού του υλικού για το Εργοστάσιο Μεταξιού «Κόκκινη Ρόζα», για τις διαδικασίες παραγωγής και την συνεργασία της Αντρέεβα με τους συντρόφους της στην κολεκτίβα αποκαλύπτουν μια καλλιτέχνιδα, της οποίας η δουλειά στο πολυσύχναστο και διάσημο στα σοβιετικά χρόνια εργοστάσιο, την ανέδειξε σε ηγετική μορφή και αυτόνομη καλλιτεχνική παρουσία με ιδιαίτερο ύφος.
Ενδιαφέρον είναι επίσης, ότι το έργο της Αντρέεβα θα βρίσκεται σε διάλογο με τη Ρωσική Πρωτοπορία από τη συλλογή Κωστάκη του Μουσείου Μοντέρνας
Τέχνης του MOMus, με μια σειρά από σχέδια υφασμάτων από τη δεκαετία του 1920, καθώς και έργα τέχνης, που ενέπνευσαν το βιομηχανικό σχέδιο στα πρώτα σοβιετικά χρόνια. Έργα, που όπως είναι γνωστό, διασώθηκαν χάρη στις άοκνες προσπάθειες του συλλέκτη Γιώργου Κωστάκη.
Η γυναικεία κατάκτηση
Να σημειωθεί τέλος, ότι η έκθεση έρχεται σε μία περίοδο, που το ενδιαφέρον για την τέχνη με αντικείμενο την ύφανση έχει αυξηθεί διεθνώς, όπως αποδεικνύουν και οι σχετικές διοργανώσεις. Μέσα από αυτές τονίζεται μεν ως φεμινιστική κατάκτηση το έργο των γυναικών δημιουργών ενώ ταυτόχρονα όμως, επισημαίνεται η μετατόπιση από τις χειρονακτικές τεχνικές -η υφαντική, το κέντημα και το καπιτονέ- και την στερεότυπη «θηλυκότητά» τους σε ένα διαφορετικό μοντέλο παραγωγής κλωστοϋφαντουργίας μεγάλης βιομηχανικής κλίμακας, που οργανώθηκε ως κολεκτίβα μέσα στο κομμουνιστικό σύστημα.
Η έκθεση συνοδεύεται από κατάλογο (εκδ. Scheidegger & Spiess, Ζυρίχη) με κείμενα διεθνών μελετητών, επιμελητών και κριτικών, με ιδιαίτερη έμφαση στις διαδικασίες της εργοστασιακής παραγωγής υφασμάτων από κολεκτίβες.
Info
MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη: Μονή Λαζαριστών, Θεσσαλονίκη
Έκθεση: «Συλλογικά νήματα: Η Anna Andreeva στο εργοστάσιο μεταξιού Κόκκινη Ρόζα»
Διάρκεια: 7 Δεκεμβρίου -27 Απριλίου 2025
Διαβάστε επίσης:
Η Ευρωπαία από το Κιλκίς – Μια άγνωστη πόλη στο Εθνικό Αρχαιολογικό
Η πόλη του Κάσσανδρου, τα αρχαία του μετρό και το χρονικό μιας περιπέτειας
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
