Με τον πρωθυπουργό να αποσαφηνίζει σε μεγάλο βαθμό το πολιτικό σκηνικό, η μπάλα της αξιοπιστίας για μεν τον ίδιο περνά στο τετράπτυχο ενέργεια-ακρίβεια-υγεία-φυσικές καταστροφές, για δε τα άλλα κόμματα στην ικανότητα τους να σχεδιάσουν και να διατυπώσουν πειστική εναλλακτική πρόταση εξουσίας.

Βέβαια, αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη καταφέρει να διαχειριστεί τον ανωτέρω τετραπλό άξονα της καθημερινότητας ταυτόχρονα περιορίζοντας την γραφειοκρατία (ψηφιακή και μη), τότε και πάλι η αντιπολίτευση θα έχει πρόβλημα—καθώς σε πραγματικά επιτεύγματα θα έχει να αντιπαραθέσει λόγια και υποσχέσεις.

Επειδή, όμως, τα κόμματα δεν ζουν και λειτουργούν στο κενό και επειδή ως οικονομία και κράτος επηρεαζόμαστε άμεσα και καθοριστικά από τις παγκόσμιες εξελίξεις, οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες οφείλεται να καταρτίζονται με την δέουσα ταπεινοφροσύνη και περίσκεψη.

Αφορμή δίνουν, ως παράδειγμα, οι προχθεσινές και οι χθεσινές φυσικές καταστροφές, όπου περίτρανα έδειξαν ανεπάρκεια σχεδιασμού, σχεδόν παντελή έλλειψη αυτού που ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος αποκάλεσε προ-ρύθμιση.

Στην Ρόδο κατοικίες και ξενοδοχεία έχουν χτιστεί μέσα σε ρέμα. Σε αστικό ιστό διέρχεται ποτάμι.

Όλοι γνωρίζουν εδώ και πολλούς μήνες ότι οι φυσικές καταστροφές αποτελούν πλέον πάγιο και αυξανόμενο σε ένταση και έκταση φαινόμενο λόγω της κλιματικής κρίσης (το κλιματική αλλαγή είναι ένα έξυπνο εφεύρημα του ενεργειακού λόμπι, καθώς η λέξη «αλλαγή»» έχει και θετικό και αρνητικό πρόσημο).

Πανδήμως γνωστό, επίσης, ότι στην Ελλάδα τα πλημμυρικά φαινόμενα είναι εκτεταμένα. Γιατί δεν φρόντισαν οι τοπικές αρχές τουλάχιστον να ενισχύσουν ή να κτίσουν τοιχία αντιστήριξης στο ρέμα? Γιατί δεν φρόντισαν να βάλουν έστω σακιά με άμμο ώστε να εμποδίσουν την ευρεία υπερχείλιση του φράγματος; Αν περιμένουν την μετεωρολογική υπηρεσία, τότε είναι ανίκανες.

Ήδη γνωρίζουν, όμως, και μάλιστα πολύ καλά τα τοπικά προβλήματα. Αν δεν δράσουν, λοιπόν, άμεσα και αυτόνομα, με βάση την αρχή της προετοιμασίας, της θωράκισης, η ευθύνη τις βαρύνει ακέραια.

Έχουμε ακόμη το περιθώριο να αναθεωρήσουμε τα επενδυτικά σχέδια που έχουμε υποβάλει στο Ταμείο Ανάκαμψης και, πάντως, να σχεδιάσουμε ξανά τις δημόσιες επενδύσεις. Η χώρα έχει ανάγκη ενίσχυσης όλων των υποδομών της, σε όλη της την έκταση—κι αυτή δεν είναι αποστολή που μπορεί να αφεθεί στα χέρια μίας συντριπτικά ανίκανης τοπικής αυτοδιοίκησης (με ελάχιστες εξαιρέσεις αριστείας).

Ως πρόβλεψη: θα πληρώσουμε ακριβά τις λαθεμένες επενδυτικές προτεραιότητες – κι ας μην θεωρεί η κυβέρνηση πως αυτό δεν θα έχει πολιτικό κόστος. Άραγε, έμαθε έστω και λίγο από την Θεσσαλία;

Δεύτερος μεγάλος αστάθμιστος παράγων μετά την Φύση είναι η οικονομία. Στους διεθνείς οικονομικούς κύκλους αρχίζει και πλειοψηφεί η πρόβλεψη ότι οι πολιτικές Τραμπ θα φέρουν τον πληθωρισμό – όπως υποστηρίζει αυτή η στήλη εδώ και δύο μήνες. . Ποια είναι η προ-ρύθμιση που σκέπτεται η κυβέρνηση (αν την σκέπτεται, βέβαια;).

Σ’ ένα πρώτο επίπεδο, η αποπληρωμή χρεών, και ιδιαίτερα των υψηλότοκων όπως του Greek Loan Facility, είναι κίνηση ενδεδειγμένη και ήδη υλοποιείται με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Αυτό, όμως, αφορά την μακροοικονομία και τον πολίτη μόνο έμμεσα –με την έννοια ότι αποφεύγονται αρνητικές επιπτώσεις που θα τις είχε υποστεί. Τώρα, όμως, ούτε τις βλέπει ως αντίκρισμα στην τσέπη του, ούτε τις καταλαβαίνει. Δεν έχουν πολιτική επιρροή.

Σε δεύτερο επίπεδο, ο επερχόμενος πληθωρισμός (θα υποστήριζα ότι θα αρχίσουμε ίσως να τον αισθανόμαστε από το β’ εξάμηνο του 2025 και μετά) συνδέεται άμεσα με την υπάρχουσα ακρίβεια. Αν δεν την αντιμετωπίσει άμεσα, τότε από το 2026 και μετά θα γίνει πραγματικός βραχνάς για τον απλό πολίτη. Τι μπορεί να γίνει;

Ένα πρώτο βήμα θα ήταν να λύσει τα χέρια της Επιτροπής Ανταγωνισμού ταυτόχρονα εισάγοντας νέο ήθος εργασίας. Έχουμε από τις χειρότερες ευρωπαϊκές επιδόσεις στην μάχη κατά των στρεβλώσεων στην αγορά και οφείλουμε να αλλάξουμε άρδην. Αυτό μπορεί να μην βοηθήσει άμεσα αλλά σαφέστατα ως μέτρο θα αποδειχθεί χρήσιμο στην περίοδο από 2026 και μετά.

Η δική μας αγορά είναι μικρή, οπότε μία καλά στελεχωμένη Επιτροπή Ανταγωνισμού, που δεν βλέπει τα θέματα από την νομική πλευρά μόνο και που έχει ως πρωταρχικό στόχο να μην περνά ο ιδιωτικός τομέας τα κόστη του στην κοινωνία, μπορεί να φέρει τα πάνω-κάτω σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Εντύπωση προξενεί ότι ο Κωστής Χατζηδάκης δεν έχει ασχοληθεί με το θέμα. Το δυνητικό πολιτικό κόστος της απραξίας θα είναι μεγάλο και…κοντά στις εκλογές του 2027.

Ως άμεσο μέτρο και με αφορμή το θέμα των υπερεσόδων (στο βαθμό που δεν χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή δανείων του δημοσίου), η κυβέρνηση οφείλει να εξετάσει ορισμένες μειώσεις στον ΦΠΑ – εφόσον τις συνδυάσει με αυξημένους και αποτελεσματικούς ελέγχους—μέχρι να πάρει τα πάνω της η Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Ταυτόχρονα, και εφόσον δεν θέλει να φορολογήσει τις τράπεζες, μπορεί να χρησιμοποιήσει την Ηθική της Ισχύ (moral persuasion) για να επιβάλει μείωση πολλών ηθικά απαράδεκτων και προϊόν κρυφού συντονισμού χρεώσεων που βαρύνουν τους πολίτες.

Ο Γιάννης Στουρνάρας έχει δίκαιο δημοσιοποιώντας την αντίθεση του στην φορολόγηση, αλλά οι τράπεζες έχουν τότε την υποχρέωση απέναντι στην κοινωνία να δημοσιοποιήσουν κι αυτές πόσο έχουν μειώσει, ας πούμε στην τελευταία διετία, την αναβαλλόμενη φορολογία;

Διαβάστε επίσης