Μέχρι τον Ιανουάριο του 2025 θα έχει ολοκληρωθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο για το cold ironing, την υποδομή που θα δίνει τη δυνατότητα για ηλεκτροδότηση πλοίων από τα λιμάνια, στο πλαίσιο του προγράμματος απανθρακοποίησης τους, είπε χθες ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας κ. Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης μιλώντας στο Μπακού, στο COP29, σε σχετική εκδήλωση για την πράσινη ναυτιλία.

Στόχος είναι το 2030 να υπάρχουν υποδομές για cold ironing, τουλάχιστον σε δύο λιμάνια της χώρας. Ο κ Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης τόνισε ότι η ενεργειακή μετάβαση της ναυτιλίας έχει κόστος και ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι ποιος θα πληρώσει το κόστος. Πρέπει να αποφασιστεί αν το παραπάνω κόστος θα μετακυληθεί στους επιβάτες, μέσω των εισιτηρίων, ή στου πολίτες μέσω δαπανών στον προϋπολογισμό.

Σημειώνεται ότι η ηλεκτροδότηση των λιμένων προϋποθέτει τη δημιουργία ενός νέου ρυθμιστικού πλαισίου, καθώς δεν υφίσταται σχετικό πλαίσιο ειδικά για τους λιμένες.

Καθώς η ναυτιλιακή βιομηχανία εισέρχεται σε μια νέα περίοδο που θα πρέπει να πληρώνει δικαιώματα ρύπων, αναζητούνται τρόποι μείωσης των εκπομπών των πλοίων. Εκτός από την επιλογή πράσινων καυσίμων (LNG, μεθανόλη, συνθετικά καύσιμα), μία από τις λύσεις είναι η αύξηση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας από τα λιμάνια με το cold ironing.

Πρόκειται για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά (από το λιμάνι) σε ένα πλοίο που βρίσκεται αγκυροβολημένο, ενώ οι κύριοι και βοηθητικοί κινητήρες του είναι κλειστοί. Συνήθως, τα πλοία παράγουν τη δική τους ηλεκτρική ενέργεια χρησιμοποιώντας γεννήτριες ντίζελ, οι οποίες εκπέμπουν ρύπους και αέρια θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, αλλά με το cold ironing, αντί να χρησιμοποιούν ενέργεια από ντίζελ, μπορούν όσο βρίσκονται στο λιμάνι να χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια από το λιμάνι και να μειώνεται το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.

Όπως εξήγησε ο κ. Αϊβαλιώτης απαιτούνται νέα καύσιμα για την ενεργειακή μετάβαση της ναυτιλίας και το υπουργείο παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις για να πάρει αποφάσεις. Η μεγάλη ελπίδα, τόνισε είναι η μεθανόλη, αλλά ακόμη είναι σε πειραματικό στάδιο και χρειάζονται μερικά χρόνια για να μπορέσουν να παραχθούν οι απαιτούμενες ποσότητες.

Σχετικά με τα συνθετικά καύσιμα σημείωσε ότι τα διυλιστήρια πραγματοποιούν σχετικές επενδύσεις κυρίως για τις αεροπορικές εταιρείες. Επίσης σημείωσε ότι εξελίσσεται η τεχνολογία για δέσμευση άνθρακα στα πλοία, ο οποίος μετά μπορεί να διοχετευτεί σε άλλους κλάδους όπως τα λιπάσματα, αλλά και σε αυτά η τεχνολογία είναι πρώιμη.

Ρυθμιστικό πλαίσιο για το Cold Ironing

Μέχρι τον Ιανουάριο του 2025, το Υπουργείο Ενέργειας πρέπει να έχει ολοκληρώσει το Ρυθμιστικό Πλαίσιο για το cold ironing, τόνισε χθες ο κ. κ. Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, αν και όπως είπε προς το παρόν υπάρχουν σημαντικές εκκρεμότητες που πρέπει να λυθούν.

Ακόμη όπως είπε δεν έχει αποφασιστεί ποιος θα είναι ο λειτουργός του cold ironing, τα λιμάνια ή ο διαχειριστής ενέργειας και ποιος θα αγοράζει το ηλεκτρικό ρεύμα το λιμάνι ή το πλοίο. Ωστόσο, σημείωσε ότι θα ξεκινήσει η εφαρμογή του από τα μεγάλα λιμάνια της χώρας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης και σημείωσε ότι οι ενεργειακές ανάγκες του Πειραιά εκτιμώνται στα 150 MW.

Ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι ποιος θα πληρώσει το κόστος, σημείωσε, και πρέπει να αποφασιστεί αν το παραπάνω κόστος θα μετακυληθεί στους επιβάτες, μέσω των εισιτηρίων, ή στου πολίτες μέσω δαπανών στον προϋπολογισμό. Για το cold ironing έχουν εξασφαλιστεί 150 εκ. ευρώ από  το πρόγραμμα Connecting Europe Facility για να χρηματοδοτηθούν οι σχετικές επενδύσεις.

Το πρόβλημα χρηματοδότησης των απαιτούμενων επενδύσεων είναι μεγαλύτερο, σημείωσε ο κ. Αϊβαλιώτης στα μικρά λιμάνια που δεν έχουν την απαιτούμενη κίνηση για να το απορροφήσουν. Σημείωσε, ότι 100 εκ. ευρώ θα διατεθούν για τα λιμάνια Κρήτης, Μυκόνου και Ρόδου από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών (που θα ανακοινωθεί επισήμως την επόμενη εβδομάδα), ενώ έχουν εξασφαλιστεί και 10 εκ. για τα τέσσερα περιφερειακά λιμάνια που εντάσσονται στο χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ, από το  Connecting Europe Facility (CEF) για την ανάπτυξη υποδομών cold ironing και την εκπόνηση σχετικών μελετών.

Τα ΑΙ-data centers κλειδί για να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες περικοπές

Μιλώντας για τις μεγάλες προκλήσεις της επόμενης φάσης της ενεργειακής μετάβασης ο κ. κ. Αϊβαλιώτης, αναφέρθηκε στους γρήγορους ρυθμούς διείσδυσης των ΑΠΕ τονίζοντας όμως ότι η ζήτηση ενέργειας δεν ακολουθεί την αύξηση της παραγωγής. Όπως είπε το 2030 θα ανέρχονται στα 35 MW οι εγκατεστημένες ΑΠΕ ενώ η ζήτηση δεν ξεπερνάει τα 5-11 GW ανάλογα τις καιρικές συνθήκες.

Αυτο σημαίνει μεγάλες περικοπές ενέργειας και για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα προωθούνται τρεις λύσεις.

  1. Αύξηση των διασυνδέσεων με το εξωτερικό με Ιταλία, Βουλγαρία και Γερμανία, ενώ σημείωσε ότι η διασύνδεση με Αίγυπτο θα μειώσει τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ.
  2. Αποθήκευση ενέργειας με στόχο τα 4 GW μέχρι το 2030, που όμως δεν αρκεί για να λυθεί η μειωμένη ζήτηση
  3. Αύξηση της ζήτησης με παραγωγή υδρογόνου, τεχνολογία που θα χρειαστεί χρόνια να ωριμάσει. Και αύξηση ζήτησης με δημιουργία AI datacenters, τα οποία έκαστο θα έχει ισχύ 200 MW. Η πλεονάζουσα ενέργεια, τόνισε δίνει στη χώρα τη δυνατότητα να αναπτυχθεί ως περιφερειακό power tech hub, να αποτελέσει δηλαδή πόλο έλξης για τη δημιουργία ισχυρών AI-Data Centers που χρειάζονται μεγάλες ποσότητες ενέργειας για να λειτουργήσουν.