Bloomberg: Όλα τα μυστικά της ασφάλισης των δεξαμενόπλοιων που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο

Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα της αγοράς ενέργειας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι ποιος ασφαλίζει τα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν το πετρέλαιο της Μόσχας έναντι του κινδύνου μιας καταστροφικής πετρελαιοκηλίδας.

Η απάντηση είναι ότι, ενώ ορισμένα πλοία εξακολουθούν να καλύπτονται από τις δυτικές επιχειρήσεις που πάντα χρησιμοποιούσαν, οι ιδιοκτήτες στρέφονται όλο και περισσότερο σε ρωσικούς παρόχους που υποστηρίζονται από έναν αντασφαλιστή που υπόκειται σε βαριές κυρώσεις και υποστηρίζεται από το ρωσικό κράτος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχουν ασφαλιστές από άλλες τοποθεσίες, όπως το Καμερούν και το Κιργιστάν.

Η μετατόπιση της ασφαλιστικής κάλυψης έχει δημιουργήσει αβεβαιότητα σχετικά με το πόσο γρήγορες και ολοκληρωμένες μπορεί να είναι οι αποζημιώσεις σε περίπτωση που συμβεί κάποιο σοβαρό περιστατικό.

Ο ευαίσθητος χαρακτήρας του θέματος αναδείχθηκε στις 17 Οκτωβρίου, όταν οι βρετανικές αρχές δήλωσαν ότι θα αρχίσουν να ελέγχουν δεξαμενόπλοια για τα οποία υπάρχουν υποψίες ότι έχουν «αμφίβολη» ασφάλιση όταν διέρχονται από τη Μάγχη.

Τα ευρήματα, τα οποία αποκαλύφθηκαν με βάση στοιχεία που συγκέντρωσε η Εσθονία αυτό το καλοκαίρι μαζί με έρευνα του Bloomberg και της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης ερευνητικής δημοσιογραφίας Danwatch, προσφέρουν την πιο λεπτομερή εικόνα που έχει δοθεί μέχρι στιγμής για τους περιβαλλοντικούς κινδύνους που διατρέχουν οι ευρωπαϊκές χώρες εξαιτίας των κυρώσεων που οι ίδιες επέβαλαν στη Μόσχα.

Αποκαλύπτουν τον αντίκτυπο που προκαλείται από τον εξαναγκασμό τεράστιου αριθμού πλοίων να λειτουργούν στη “σκιά”.

«Αυτοί που υφίστανται απώλειες – οι αλιείς, η τουριστική βιομηχανία για παράδειγμα – μπορεί να αντιμετωπίσουν καθυστερήσεις στην αποζημίωση ή να μην λάβουν καθόλου αποζημίωση», δήλωσε ο Mike Salthouse, επικεφαλής εξωτερικών υποθέσεων της NorthStandard, μιας από τις κορυφαίες ασφαλιστικές εταιρείες θαλάσσιων μεταφορών παγκοσμίως.

Δυτικές εταιρείες

Πριν από τον πόλεμο, η συντριπτική πλειονότητα των ασφαλίσεων των ρωσικών φορτίων των πετρελαιοφόρων παρέχονταν από δυτικές εταιρείες που ανήκουν στον International Group of Protection & Indemnity Clubs (αλληλασφαλιστικοί συνεταιρισμοί ιδιοκτητών πλοίων).

Στη συνέχεια, αγόραζαν μεγάλα ποσά αντασφάλισης για να καλυφθούν από το χειρότερο περιστατικό διαρροής, επιμένοντας ότι τα πλοία ακολουθούν τα υψηλότερα δυνατά πρότυπα ασφαλείας για να διατηρήσουν τους κινδύνους του κλάδου όσο το δυνατόν χαμηλότερα.

Αυτές οι εταιρείες παραμένουν στο εμπόριο, αλλά έχουν προστεθεί σε μια αυξανόμενη ομάδα νεοεισερχομένων, ιδίως ρωσικών εταιρειών, σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg και του Danwatch.

Οι εσθονικές αρχές εξέτασαν τα ασφαλιστικά έγγραφα περίπου 150 πετρελαιοφόρων που μετέφεραν ρωσικό πετρέλαιο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Τα ευρήματά τους έδειξαν ότι το 20% έως 25% είχε κάλυψη από ρωσικές εταιρείες.

Αν και αυτό θα σήμαινε ένα συντριπτικό ποσοστό δυτικής κάλυψης, αυτό είναι απίθανο να ισχύει στην πράξη, καθώς η Εσθονία δεν θα μπορούσε να επιμείνει να δει την κάλυψη κάθε πλοίου, και εκείνα με πιο αδιαφανή κάλυψη μπορεί να μην συνεργάστηκαν ή να διέσχισαν ύδατα εκτός της εμβέλειάς της.

Με βάση τις αποστολές που κατέγραψε το Bloomberg, η έρευνα της Εσθονίας εντόπισε τους ασφαλιστές περίπου του 40% του διερχόμενου στόλου.

Ρωσική αντασφάλιση

Παράλληλα με τα δεδομένα της Εσθονίας, το Bloomberg και το Danwatch εξέτασαν έγγραφα από δεξαμενόπλοια που εντοπίστηκαν να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, έψαξαν ιστοσελίδες ασφαλιστών και βάσεις δεδομένων του κλάδου και μίλησαν με άτομα που γνωρίζουν λεπτομερώς τις πρακτικές μεταφοράς και ασφάλισης πετρελαίου της χώρας.

Είναι σημαντικό ότι η Russian National Reinsurance Co. ή RNRC, υποστηρίζει τρεις εταιρείες με έδρα τη Μόσχα, οι οποίες παρέχουν ένα κομμάτι της ασφάλισης για τα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν το πετρέλαιο της χώρας έναντι διαρροών και συγκρούσεων μέσω των στενών της Δανίας και της Τουρκίας.

Οι αρχές της Εσθονίας διαπίστωσαν επίσης ότι ένας ασφαλιστής από το Καμερούν και μια εταιρεία από το Κιργιστάν ασφάλισαν τουλάχιστον δύο δεξαμενόπλοια ο καθένας.

Τα στενά της Δανίας διακινούν εμπόριο αξίας περίπου μισού τρισεκατομμυρίου δολαρίων ετησίως και περίπου το 7% του παγκόσμιου θαλάσσιου πετρελαίου, σύμφωνα με στοιχεία της Clarkson Research Services Ltd.

Ο υπουργός Επιχειρήσεων της Δανίας Morten Bodskov, ο οποίος εποπτεύει τη θαλάσσια δραστηριότητα, δήλωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ότι η κυβέρνηση της χώρας είναι «έντονα ανήσυχη» για τις «αμφίβολες ασφαλίσεις» των πλοίων που διέρχονται από τα στενά.

Οι αρχές της Δανίας βρίσκονται σε συνεχή διάλογο και εργάζονται για την αντιμετώπιση της πρόκλησης με άλλες χώρες, δήλωσε.

«Πρόκειται για ένα διεθνές πρόβλημα που απαιτεί διεθνείς λύσεις και είναι σημαντικό όλα τα νέα μέτρα να μπορούν να εφαρμοστούν στην πράξη και να είναι νομικά ορθά», δήλωσε ο Bodskov, προσθέτοντας ότι οι συγκεκριμένες εργασίες είναι εμπιστευτικές.

Οι ασφαλιστές στις χώρες της Ομάδας των Επτά μπορούν να καλύψουν το ρωσικό πετρέλαιο μόνο εάν έχουν γραπτές διαβεβαιώσεις ότι τα φορτία αγοράζονται κάτω από ορισμένες τιμές που έχουν επιβληθεί από την Ομάδα των Επτά και τους συμμάχους τους. Για το αργό πετρέλαιο η τιμή είναι 60 δολάρια το βαρέλι.

Αυτό άνοιξε ένα παράθυρο – και μια ανάγκη – για περισσότερη κάλυψη από τη Ρωσία και από αλλού.

Νεοεισερχόμενοι

Ενώ η ασφαλιστική Ingosstrakh ήταν ήδη γνωστή στον διεθνή κόσμο των τάνκερ πριν από τον πόλεμο, ο ρόλος της έχει επεκταθεί στα δεξαμενόπλοια που διακινούν πετρέλαιο από τα δυτικά λιμάνια της Ρωσίας, λένε αξιωματούχοι του κλάδου.

Οι άλλες δύο, η AlfaStrakhovanie και η Sogaz, ήταν σε μεγάλο βαθμό άγνωστες στην παγκόσμια αγορά δεξαμενόπλοιων πριν από τη σύγκρουση.

Το γεγονός ότι οι εν λόγω εταιρείες έχουν τελικά αντασφάλιση από την RNRC, η οποία υπάγεται στην κεντρική τράπεζα, θα μπορούσε ουσιαστικά να βάλει την ίδια τη Ρωσία στην δύσκολη θέση να καταβάλει ολόκληρη την πληρωμή.

Αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση το τι θα συνέβαινε στην περίπτωση ενός σοβαρού περιστατικού στις ακτές μιας χώρας που η Μόσχα θεωρούσε «μη φιλική». Η RNRC και η κεντρική τράπεζα δεν απάντησαν σε ηλεκτρονικά αιτήματα για σχόλια.

Η AlfaStrakhovanie και η Sogaz δεν απάντησαν επίσης σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την υποβολή σχολίων που εστάλησαν στα μέσα Σεπτεμβρίου και στα μέσα Οκτωβρίου.

Από την πλευρά της, η Ingosstrakh δήλωσε σε απάντηση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στα ερωτήματα, ότι είναι μια καλά κεφαλαιοποιημένη εταιρεία που είναι πολύ ικανή να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις – και θα μπορούσε να το πράξει ακόμη και αν ένας αντασφαλιστής αδυνατούσε να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις του.

Η Ingosstrakh δήλωσε ότι δεν έχει επιδιώξει να επεκτείνει το αποτύπωμά της στις θαλάσσιες ασφαλίσεις μετά τον πόλεμο και ότι έχει αφαιρέσει ενεργά ή αρνηθεί την κάλυψη για περισσότερα από 100 πλοία μεταξύ 2023 και 2024 επειδή δεν πληρούσαν τα πρότυπα της.

Η εταιρεία με έδρα τη Μόσχα, δήλωσε ότι η RNRC αντιπροσώπευε μόνο μέρος ενός ευρύτερου αντασφαλιστικού χαρτοφυλακίου, αλλά αρνήθηκε να επεκταθεί, επικαλούμενη εμπορικές ευαισθησίες.

Παράλληλα, δήλωσε ότι κυρώσεις όπως αυτές που της επιβλήθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο απλώς προσθέτουν περιβαλλοντικούς κινδύνους. Αυτό συμβαίνει επειδή τα μέτρα αναγκάζουν ακόμη περισσότερα πλοία να χρησιμοποιούν ανεπαρκή ασφάλιση, είπε.

Ερωτήματα για τις αποζημιώσεις

Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν ήδη πει στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό ότι οι δυτικές κυρώσεις – και όχι η Μόσχα – ευθύνονται για τη δημιουργία του σκιώδους στόλου.

Το ερωτηματικό, ωστόσο, είναι αν μια μεγάλη αντασφαλιστική αποζημίωση – σε αυτό που το Κρεμλίνο θεωρεί ως «μη φιλικό» κράτος – θα μπορούσε να γίνει πολιτικό ζήτημα. Η αντασφαλιστική εταιρεία RNRC, η οποία υποστηρίζεται από το κράτος, τελεί υπό κυρώσεις από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ.

Για τον Craig Kennedy, συνεργάτη του Κέντρου Davis του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ο οποίος παρακολουθεί τη ρωσική ενεργειακή βιομηχανία εδώ και δεκαετίες, υπάρχουν προηγούμενα από άλλες βιομηχανίες για το πώς θα μπορούσε να ενεργήσει το Κρεμλίνο εάν υπήρχε μια μεγάλη αντασφαλιστική απαίτηση την οποία η RNRC έπρεπε να βοηθήσει να ικανοποιηθεί.

Ο Kennedy επισήμανε ότι η Ρωσία κατηγορεί τις δυτικές κυρώσεις ότι δεν είναι σε θέση να παραδώσει προμήθειες φυσικού αερίου μέσω αγωγών – και επιμένει να πληρώνουν οι Ευρωπαίοι για το φυσικό αέριο σε ρούβλια, ως παραδείγματα για το πώς θα μπορούσε να αντιδράσει η Μόσχα.

«Αν οι Ρώσοι δεν θέλουν να πληρώσουν, μάλλον δεν θα το κάνουν», είπε.

Η αγορά της Ινδίας

Για να μπορέσει να παρακάμψει το ανώτατο όριο τιμών της Δύσης, η Μόσχα στράφηκε σε έναν μεγάλο στόλο πλοίων και παρόχων υπηρεσιών που λειτουργούν χωρίς τη συμμετοχή δυτικών εταιρειών και, ως εκ τούτου, δεν δεσμεύονται από το ανώτατο όριο.

Η Ingosstrakh, για παράδειγμα, είναι ο κύριος πάροχος ασφάλισης έναντι διαρροών για τα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν το αργό πετρέλαιο της χώρας στην Ινδία για φορτία που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο τιμών της Δύσης, σύμφωνα με άτομο που έχει γνώση του θέματος.

Για να είμαστε σαφείς, η Ingosstrakh δεν εδρεύει στις χώρες της G-7 και επομένως δεν χρειάζεται να υπακούει στο ανώτατο όριο. Αντίθετα, έχει δηλώσει ότι δεν θα συναλλάσσεται με οντότητες που παραβιάζουν τους κανόνες.

Η Ingosstrakh δήλωσε ότι θα ήταν λανθασμένο να υπονοηθεί ότι η εταιρεία ασφαλίζει σκόπιμα φορτία που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο και αμφισβήτησε το κατά πόσον ένα άτομο θα μπορούσε να αποκτήσει τέτοιες πληροφορίες.

Έχει επισημάνει εδώ και καιρό ότι καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για να συμμορφώνεται με όλους τους ισχύοντες κανόνες.

Τουρκικά Στενά

Η Ingosstrakh και η Sogaz είναι επίσης οι μεγαλύτεροι πάροχοι που προσφέρουν ασφάλιση στα δεξαμενόπλοια που πλέουν μέσω των στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων της Τουρκίας και μεταφέρουν πετρέλαιο φορτωμένο από το ρωσικό λιμάνι του Νοβοροσίσκ στη Μαύρη Θάλασσα, σύμφωνα με άτομο που έχει γνώση του θέματος.

Στην περίπτωση της Τουρκίας, οι αρχές έχουν μεγαλύτερη εποπτεία της ροής των φορτίων μέσω των υδάτων τους. Τα πλοία γενικά διέρχονται μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας και η χρήση ειδικών τοπικών πιλότων είναι υποχρεωτική, περιορίζοντας τους κινδύνους. Πρέπει να προσκομίζουν αποδείξεις έγκυρης ασφάλισης.

Ένας Τούρκος αξιωματούχος, που ζήτησε να τηρηθεί η ανωνυμία του, δήλωσε ότι είναι σίγουροι για την καταβολή αποζημίωσης σε περίπτωση ατυχήματος, όχι μόνο επειδή η χώρα δεν έχει ταχθεί εναντίον της Μόσχας μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και επειδή οι πληρωμές θα μπορούσαν να γίνουν σε λίρες.

Οι ρωσικές ασφαλιστικές εταιρείες θα πρέπει επίσης να σταθμίσουν τη ζημιά στη φήμη τους σε περίπτωση μη πληρωμής της αποζημίωσης, ειδικά σε μια φιλική χώρα όπως η Τουρκία, δήλωσε ο Bugra Perdar, διευθύνων σύμβουλος της Nereus Law με έδρα την Κωνσταντινούπολη, ο οποίος συμβουλεύει πελάτες σε θέματα ναυτασφάλισης.

Ο πόλεμος – και ένα ευρύτερο περιβάλλον κυρώσεων κατά εθνών όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα – έχει ωθήσει εκατοντάδες δεξαμενόπλοια σε ένα παράλληλο περιβάλλον λειτουργίας που μέχρι στιγμής δεν έχει δοκιμαστεί από κάποια μεγάλη διαρροή.

«Είναι ένας μπερδεμένος ιστός δυστυχώς και έχει βασιστεί στο ότι όλοι ακολουθούν τους ίδιους κανόνες», δήλωσε ο Neil Roberts που προεδρεύει του φόρουμ πολιτικής της Διεθνούς Ένωσης Ναυτασφαλιστικών Εταιρειών. «Τώρα έχουμε ανθρώπους που δεν ακολουθούν τους ίδιους κανόνες και το σύστημα δεν έχει προσαρμοστεί για να το αντιμετωπίσει αυτό».

Διαβάστε επίσης:

Ο όμιλος Γκριμάλντι συνδέει την Τεργέστη με το Amparli της Τουρκίας με ενδιάμεσο λιμάνι την Πάτρα

Εξασφαλίστηκαν 2,6 εκατ. ευρώ για την “ασφαλή διέλευση των θαλασσών” – Συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου

Χατζημανώλη: Κοινή δράση διακυβερνητικής συνεργασίας Κύπρου – Ελλάδας για την προβολή και προώθηση της ναυτικής εκπαίδευσης