Γιώργος Λάππας: Μνημείο κηρύχθηκε το εργαστήρι του γλύπτη

Μνημείο κηρύχθηκε το βιομηχανικό κτήριο και το εργαστήριο του σπουδαίου γλύπτη Γιώργου Λάππα στην Νέα Ιωνία.

Πρόκειται για έναν χώρο που διασώζει στοιχεία του έργου του καλλιτέχνη αλλά και ως κτήριο τη βιομηχανική ιστορία των αρχών του 20ού αιώνα συνδεδεμένη με την δραστηριότητα των προσφύγων και την εγκατάστασή τους στην περιοχή μετά την Μικρασιατική καταστροφή.

Η κήρυξη έγινε από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων ύστερα από αυτοψία που πραγματοποιήθηκε στο κτήριο, το οποίο σήμερα ανήκει στην εικαστικό Αφροδίτη Λίττη, σύζυγο του αείμνηστου γλύπτη.

Πρόκειται, άλλωστε, όπως αποφάνθηκε το Συμβούλιο για ένα κτίσμα που διαθέτει αξιόλογα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά, αποτελώντας ένα τοπόσημο για την περιοχή, όπως και άλλα βιομηχανικά συγκροτήματα της ίδιας εποχής.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση σημασία έχει και το γεγονός της επανάχρησής του από τα τέλη της δεκαετίας του ΄70, όταν σ΄αυτό εγκαταστάθηκε ο Λάππας χρησιμοποιώντας το ως εργαστήριο.

Στους χώρους του έτσι, πέρα από το έργο του γλύπτη, διασώζονται σχέδια και προσχέδια, εικόνες, αρχεία διαφόρων ειδών και αναφορών, που έγιναν όλα από τον ίδιο.

Ακόμη, οι μηχανουργικές διατάξεις, οι πρώτες ύλες, τα κατεργασμένα και ακατέργαστα υλικά και τα εργαλεία, τα οποία χρησιμοποιούσε ο δημιουργός ως το θάνατό του, το 2016 ενώ αναπόφευκτα, σημαντικά είναι τα ίχνη της καθημερινής κατοίκισης και της βιωμένης εμπειρίας από τον ίδιο, μαζί και με τις ελαφρές παρεμβάσεις του στον χώρο και το κτίσμα.

Η παλιά εριουργία

Το κτήριο, μονώροφο και κατά ένα τμήμα του διώροφο βρίσκεται στην Λεωφόρο Ηρακλείου, όπου είχε κτιστεί το βιομηχανικό συγκρότημα της «Ελληνικής Εριουργίας ΑΕ», που είχε δημιουργήσει ο επιχειρηματίας Ν. Κυρκίνης.

Είναι κτισμένο σε οικόπεδο 900 τ.μ. και περιλαμβάνει δύο αίθουσες του εργαστηρίου γλυπτικής στο ισόγειο ενώ το υπόγειο είναι ένας ενιαίος, μεγάλος χώρος. Το διώροφο τμήμα, ο λεγόμενος «πυργίσκος» στην είσοδο, ήταν ο ιδιωτικός χώρος του καλλιτέχνη, όπου φυλάσσονταν οι σημειώσεις του, τα προσωπικά του είδη, βιβλία και ρούχα, το αποδυτήριο κλπ.

Σε μικρή απόσταση, ας σημειωθεί, βρίσκεται και το χαρακτηρισμένο ως μνημείο από το 2005 από το ΥΠΠΟ Εργοστάσιο Βαμβακουργίας “Κλωστήρια Αττικής ΑΕ”.

Ο γλύπτης και το έργο του

Γεννημένος στο Κάιρο το 1950, ο Γιώργος Λάππας είχε σπουδάσει αρχικά ψυχολογία στις ΗΠΑ, αρχιτεκτονική στο Λονδίνο και γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με τους Γιάννη Παππά και Γιώργο Νικολαΐδη και στην École des Beaux Αrts στο Παρίσι.

Η πρώτη του ατομική έκθεση είχε γίνει το 1981 στην γκαλερί Ζουμπουλάκη και έκτοτε ταξίδεψε και εργάστηκε σε πολλές χώρες (Ευρώπη, Ασία, Αμερική) με αντίστοιχες εκθέσεις αλλά και συμμετοχές σε μεγάλες εικαστικές διοργανώσεις, όπως στην Μπιενάλε της Βενετίας, στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο και στην 1η Μπιενάλε της Gwangju στην Κορέα.

Από το 1992 εξάλλου διετέλεσε καθηγητής γλυπτικής στην ΑΣΚΤ.

Το έργο του περιλαμβάνει γλυπτά, κατασκευές και εγκαταστάσεις μεγάλου μεγέθους, που εξερευνούν τη σχέση της γλυπτικής με το χώρο και την επικοινωνία με το θεατή.

Κι αν στις πρώτες δημιουργίες του κυριαρχούσε η αναδιαμόρφωση του αρχιτεκτονικού περιβάλλοντος με τρισδιάστατες κατασκευές, από την δεκαετία του ΄90 η στροφή του στον άνθρωπο και την φιγούρα του κατέστησε το έργο του ιδιαιτέρως δημοφιλές.

Πρόκειται για φιγούρες, σε φυσικό μέγεθος συνήθως και σε έντονο κόκκινο χρώμα, που είναι συχνά αποσπασματικές ή από συναρμολογούμενα τμήματα, ώστε να μεταπλάθονται αλλάζοντας όψη. Θυμίζουν έτσι ταυτόχρονα, αγάλματα αλλά και μηχανικά ανατρέποντας την παραδοσιακή στατικότητα της γλυπτικής.

Διαβάστε επίσης:

Ένας Προμηθέας που σπάει τα δεσμά του – Για πρώτη φορά μπροστά στο κοινό

Δάκης Ιωάννου – Γιώργος Οικονόμου: Στη λίστα των 200 μεγαλύτερων συλλεκτών διεθνώς

Βρετανικό Μουσείο: Μια απαράμιλλη συλλογή εκτυπώσεων του Πικάσο σε έκθεση