Μουσείο Μπενάκη – Μοναδικές ιστορίες ένδυσης και μόδας σε μία έκθεση

Μιλούν τα ρούχα μας; Είναι η μόδα μια σοβαρή υπόθεση; Και ποια είναι η σχέση της με το περιβάλλον; Είναι μερικά από τα σύγχρονα θέματα, που διερευνά μεταξύ άλλων, η έκθεση για τα 50 χρόνια του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου, που σε συνδιοργάνωση  με το Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς εγκαινιάζεται σήμερα. Πρόκειται, όχι μόνον για μία καταγραφή της πορείας και της δραστηριότητας του ΙΒΠ – γνωστό παλαιότερα ως Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα- αλλά και για μία παράθεση των προβληματισμών γύρω από την μόδα μέσα στο κοινωνικό πλαίσιο κάθε εποχής.

Σε δύο διακριτά μέρη χωρίζεται ως εκ τούτου η έκθεση «ΔΙΑΣΜA: Το περίτεχνο πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου» με το πρώτο, με τίτλο «Το περίτεχνο πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου» να αφηγείται την ιστορία του, καρπό της ζωής και του έργου της ενδυματολόγου και σκηνογράφου Ιωάννας Παπαντωνίου.  Το νήμα της αφήγησης έτσι, ξεκινά από τα πρώτα βήματα του ιδρύματος στο Ναύπλιο στην αυγή της Μεταπολίτευσης και τη δημιουργία ενός πρωτοποριακού μουσείου μέσα από αρχιτεκτονικά σχέδια, μακέτες εκθέσεων, φωτογραφίες, καταλόγους και άλλα αναμνηστικά από τη λειτουργία του.

Πολύτιμα εκθέματα

Εδώ περιλαμβάνονται επίσης, τα μηχανήματα καταγραφής εποχής, τα χειρόγραφα ημερολόγια των ερευνητών, φωτογραφίες και σχέδια από τις εθνογραφικές έρευνες εντός και εκτός συνόρων της ελληνικής επικράτειας αλλά και σπάνιες εκδόσεις του Ιδρύματος, που οι επισκέπτες «ξεφυλλίζουν» με τη βοήθεια εφαρμογής τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ). Ακόμη, ρετρό παιχνίδια, κατασκευές, έργα από τα εκπαιδευτικά προγράμματα του πρώτου στην Ελλάδα μουσείου παιδικής ηλικίας, του «Σταθμού», οι  αφίσες των blockbuster περιοδικών εκθέσεων, που έχουν μείνει ανεξίτηλες στη μνήμη του κοινού- όλοι θυμόμαστε τις ΠΤΥΧΩΣΕΙΣ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004- αλλά και τα ντοκουμέντα από τις ερευνητικές αποστολές στην Κύπρο, λίγα μόλις χρόνια μετά την τουρκική εισβολή.

Τέλος τα πολύτιμα αντικείμενα και ρούχα των συλλογών, σπάνιες τοπικές φορεσιές και μοναδικά ενδύματα της ελληνικής και διεθνούς μόδας, ξεκινώντας από το επετειακό τσαντάκι του οίκου Callista έως το ταρτάν αδιάβροχο της Βίβιεν Γουέστγουντ και πολλά άλλα.

Το όραμα της Ιωάννας Παπαντωνίου

«Σκέψεις και ιδέες για το αυριανό Μουσείο Μόδας» είναι εξάλλου, το θέμα του δεύτερου κεφαλαίου της έκθεσης, που αναδεικνύει πτυχές του πλέγματος των διαδικασιών, των σχέσεων και των ιδεών, που υφαίνονται αέναα γύρω από τη σημασία της ένδυσης στις ανθρώπινες κοινωνίες. Όλα όσα χωρούν στο όραμα της Ιωάννας Παπαντωνίου για το αυριανό Μουσείο Μόδας της Ελλάδας αναπτύσσονται στις έξι ενότητες αυτού του τμήματος.

Η πρώτη από αυτές θέτοντας το ερώτημα «Μιλούν τα ρούχα μας;» παρουσιάζει ολόκληρες γκαρνταρόμπες επώνυμων ανθρώπων και προσώπων της διπλανής πόρτας, στολές στρατιωτικές, σχολικές και άλλες, μαγιό εποχής και σύγχρονα κουστούμια από αξέχαστες θεατρικές παραστάσεις, που αποκαλύπτουν στοιχεία ταυτότητας, ρόλων και κοινωνικών συμβάσεων.

Η «Χειροτεχνία» που ακολουθεί, αναφέρεται στα χειροποίητα υφάσματα και ενδύματα, τις φυσικές πρώτες ύλες  αλλά και τις τέχνες και τις  τεχνικές, που διδάσκονται στις μέρες μας και εξακολουθούν να εμπνέουν. Οι επισκέπτες έτσι, θα ανακαλύψουν έτσι, σχέδια και μοτίβα που έρχονται από τα παλιά,  πάνω σε μοντέρνα ρούχα.

Από τη στολή της Αμαλίας ως σήμερα

Μια ματιά στην περίφημη εθνική στολή που δημιούργησε η Βασίλισσα Αμαλία συνθέτει την ξεχωριστή ενότητα «Ο αέρας της αλλαγής». Εκτός από την στολή της δηλαδή, η αφήγηση αναφέρεται στα ρούχα, που ενέπνευσαν τη δημιουργία της -όπως και των στολών της Αυλής της- περιλαμβάνοντας ακόμη τις ραπτομηχανές, που χάριζε στα άπορα κορίτσια, τους κορσέδες και την μόδα στην αυγή του 20ού αιώνα.

Μοναδικά τεκμήρια για τη μόδα του 20ού και 21ου αιώνα, δημιουργίες της  haute couture, των Lanvin, Carvin, Mary Quant, Worth, Ευαγγελίδη, Μαυρόπουλου, Τσεκλένη παρουσιάζονται στην ενότητα «Η μόδα είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση». Μαζί και άλλα πολλά, ρούχα prêt-à-porter και fast fashion που στο σύνολό τους εικονογραφούν πλευρές του σύνθετου φαινομένου της μόδας.

Όσο για την σχέση της μόδας με το περιβάλλον,  εδώ η έκθεση περιλαμβάνει τους πειραματισμούς της σύγχρονης μόδας, ενδύματα από μεταποίηση παλιών φορεμάτων και πουκαμίσων, ρούχα και αξεσουάρ από ανακύκλωση υλικών και παράξενα υφάσματα από τη φλούδα φρούτων και άλλα, ιδέες και προτάσεις που αφουγκράζονται την ανησυχία για το περιβάλλον.

Να σημειωθεί άλλωστε, ότι οι συλλογές του ΙΒΠ αριθμούν σήμερα 50.000 αντικείμενα, που καλύπτουν όλους τους κλάδους μελέτης του νεότερου Ελληνικού πολιτισμού ενώ η βιβλιοθήκη του διαθέτει 12.000 περίπου τίτλους βιβλίων και 250 τίτλους περιοδικών, σε τομείς όπως  μουσειολογία-εθνολογία,  λαογραφία,  ενδυματολογία,  κοινωνιολογία,  ιστορία,  τέχνες και τεχνικές, θέατρο,  χορό, μουσική, το παιδικό βιβλίο κλπ.

Τα αρχεία του Ιδρύματος εξάλλου, περιέχουν σπάνιο υλικό, κυρίως από επιτόπιες έρευνες για την ενδυμασία, τον χορό, το τραγούδι κ.ά.

Μουσείο Μπενάκη/Πειραιώς 138  

Έκθεση: «ΔΙΑΣΜA: Το περίτεχνο πλέγμα του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου»

Διάρκεια: 26 Σεπτεμβρίου 2024 έως 12 Ιανουαρίου 2025

Διαβάστε επίσης

Τσόρτσιλ και πούρα: Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού στη… ζωγραφική