To ναυάγιο στο καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου αποφεύχθηκε την περασμένη εβδομάδα, η πολιτική συμφωνία μεταξύ Μητσοτάκη και Χριστοδουλίδη ήρθε την Πέμπτη, πλέον και με… υπογραφές κλείνει το σήριαλ της ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Πλέον, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, «σε συνέχεια των αποφάσεων που ελήφθησαν κατά την πρόσφατη συνάντηση στην Αθήνα, μεταξύ του Πρωθυπουργού της Ελλάδος, Κυριάκου Μητσοτάκη και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη, υπεγράφη χθες το βράδυ, (Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2024) Πλαίσιο Κατανόησης μεταξύ των δύο χωρών, για την προώθηση της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Κύπρου–Κρήτης, μεταξύ του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδος, Θόδωρου Σκυλακάκη και του Υπουργού Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γιώργου Παπαναστασίου.

1

Στη βάση του Πλαισίου αυτού και σε συνέχεια των σχετικών αποφάσεων των Ρυθμιστικών Αρχών των δύο χωρών που προβλέπονται σ’ αυτό, το έργο αναμένεται να επανεκκινήσει στις αμέσως επόμενες μέρες.

Όπως αναφέρεται στο Πλαίσιο Κατανόησης, η Ηλεκτρική Διασύνδεση Κύπρου–Κρήτης θα συμβάλει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, διασυνδέοντας το εθνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου με τα αντίστοιχα διευρωπαϊκά συστήματα͘͘͘͘. Πρόκειται δε για ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την Κύπρο, την Ελλάδα, αλλά και για όλη την Ε.Ε., καθώς το έργο αυτό όχι μόνο θα συνδέσει την Κύπρο με το ηλεκτρικό σύστημα της Ευρώπης, διευκολύνοντας την ενεργειακή της μετάβαση, αλλά παράλληλα θα προωθήσει και τον στόχο της Ελλάδας να καταστεί διάδρομος μεταφοράς καθαρής ενέργειας».

Η συμφωνία θα περάσει και από το ελληνικό κοινοβούλιο για να επικυρωθεί η συμφωνία.

Οπως ανέφερε το Mononews και η δημοσιογράφος Μαρίνα Πρωτονοταρίου, ένα από τα αγκάθια στην ολοκλήρωση της συμφωνίας ήταν το γεωπολιτικό ρίσκο. Ποιος δηλαδή θα αναλάβει τη ζημιά, τα έξοδα που θα έχουν γίνει ως τότε, αν τελικά το έργο δεν ολοκληρωθεί λόγω γεωπολιτικών προβλημάτων με την Τουρκία. Η ελληνική πλευρά συμφώνησε να μοιραστεί η ζημιά 50-50 και όχι στην αναλογία 37% για την Ελλάδα -63% για την Κύπρο που είναι η αναλογία διαμερισμού του κόστους του έργου.

Η υλοποίηση αυτής της δέσμευσης, θα γίνει με τη διακρατική συμφωνία που υπεγράφη. Ακολούθως θα γίνει νομοθετική παρέμβαση, που θα προβλέπει ότι στην περίπτωση που ανασταλεί το έργο λόγω γεωπολιτικών κινδύνων, το 50% του κόστους θα αναλάβει η Ελλάδα. Ο ίδιος νόμος θα προσδιορίζει ότι το 50% της ζημιάς θα καλυφθεί κατά ένα μέρος 37% από τα ρυθμιστικά έσοδα, και κατά 13% από τον εθνικό προϋπολογισμό.

Αραβικό ενδιαφέρον

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσε στο κανάλι OPEN ότι η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται σε προχωρημένες διαβουλεύσεις για σύσταση μιας από κοινού εταιρείας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Φιλελευθέρου, οι συζητήσεις αφορούν συγκεκριμένα τη συνεργασία με τον κολοσσό στις ενεργειακές επενδύσεις, στην ΕΕ και αλλού, κρατική εταιρεία TAQA.

Θυμίζουμε ότι στις 4 Δεκεμβρίου 2023 ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου υπέγραψε Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) με την TAQA, μαζί με τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ενέργειας της Ελλάδας (ΑΔΜΗΕ), για την προώθηση επενδύσεων στην ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Κρήτης.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επισκέφθηκε τα ΗΑΕ και είχε επαφές σε ανώτατο επίπεδο για την προώθηση της συνεργασίας των δύο χωρών στα ενεργειακά θέματα, με προτεραιότητα στην κοινή επένδυση Κύπρου – TAQA στη διασύνδεση.

Η συνεργασία των δύο μερών καθίσταται αναγκαία, καθώς οι πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν ότι η από μόνας επένδυση της TAQA στην ηλεκτρική διασύνδεση σκοντάφτει στο ενωσιακό κεκτημένο, καθώς η κρατική εταιρεία των ΗΑΕ έχει τεράστιες επενδύσεις στην παραγωγή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε χώρες της ΕΕ και αλλού.

Η συνεργασία Κύπρου – ΗΑΕ πιθανό να γίνει μέσω εταιρείας ειδικού σκοπού, η οποία θα επενδύσει με πολύ σημαντικό ποσοστό μετοχών στον Great Sea Interconnector. η Κυπριακή Δημοκρατία θα συμμετάσχει με 100 εκατ. ευρώ. Για την ώρα, πρόθεση του ΑΔΜΗΕ (θυγατρική του οποίου είναι ο GSI) είναι να περιορίσει το μετοχικό κεφάλαιο κοντά στα 350 εκατ. ευρώ.

Στις δηλώσεις του, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε, σύμφωνα με το ΚΥΠΕ, ότι οι συζητήσεις μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κύπρου για την ηλεκτρική διασύνδεση ήταν πολύ σημαντικές, ορισμένες εκ των οποίων έγιναν και στην παρουσία του ιδίου και του  Έλληνα Πρωθυπουργού, σημειώνοντας ότι «η τελευταία συνάντηση που έγινε κατ’ ιδίαν στη Λευκωσία, μετά από δική μας πρωτοβουλία, ήταν καθοριστικής σημασίας για να πάρουμε αυτή την πρώτη απόφαση».

Μιλώντας για την ηλεκτρική διασύνδεση ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι υπάρχει ενδιαφέρον από την Κυπριακή Δημοκρατία για συμμετοχή και στο μετοχικό κεφάλαιο λέγοντας ότι αυτό είναι μια απόφαση η οποία θα ληφθεί το αμέσως επόμενο διάστημα καθώς αναμένονται ορισμένα δεδομένα για πλήρη αξιολόγηση της κατάστασης.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επεσήμανε τη σημασία των συμβολαίων του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης αναφέροντας ότι ένα μέρος του έργου δεν έχει ακόμη υπογραφεί (σ.Φ. για τους σταθμούς μετατροπής τάσης, από τη Siemens) και αναμένονται τα πρώτα προσχέδια. Υπέδειξε ότι τα συμβόλαια είναι άμεσα συνυφασμένα με το κόστος, επισημαίνοντας ότι «δεν έχουμε την πολυτέλεια σε καμία απολύτως περίπτωση να πάρουμε μια απόφαση η οποία θα μετακυλήσει κόστος στον καταναλωτή».
Παράλληλα, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε προχωρημένες διαβουλεύσεις για σύσταση μιας από κοινού εταιρείας ανάμεσα στην Κυπριακή Δημοκρατία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, καθώς όπως είπε, υπάρχει ενδιαφέρον από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης. «Αντίστοιχο ενδιαφέρον μας έχει κοινοποιηθεί και από την αμερικανική κυβέρνηση, αλλά και από το Κατάρ», πρόσθεσε.

Ερωτηθείς για το εάν αυτοί που θα συμμετέχουν στο οικονομικό κομμάτι της διασύνδεσης θα είναι και σύμμαχοι της Κύπρου και της Ελλάδας σε ενδεχόμενο μιας απειλής από την Τουρκία, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «σίγουρα όταν επενδύσουν σε ένα τέτοιο έργο τους ενδιαφέρει άμεσα και η υλοποίηση του έργου». Πρόσθεσε ότι δεν τίθενται σε αμφισβήτηση τα κυριαρχικά δικαιώματα ούτε της Κυπριακής Δημοκρατίας, ούτε της Ελληνικής Δημοκρατίας σημειώνοντας ότι «το εν λόγω έργο επιχορηγείται με ένα πολύ μεγάλο ποσό από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι έργο κοινής ωφέλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Επανέλαβε ότι ούτε η Ελλάδα, ούτε η Κύπρος θέτουν σε αμφισβήτηση τα κυριαρχικά τους δικαιώματα ούτε αποδέχονται τους τουρκικούς ισχυρισμούς.

Σε ερώτηση για το εάν ο ίδιος βρίσκεται σε ανοικτή γραμμή με τον Έλληνα Πρωθυπουργό και εάν υπάρχουν αστερίσκοι για την ηλεκτρική διασύνδεση, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απάντησε ότι «μιλάμε ειλικρινά, μιλάμε πολύ συχνά για το συγκεκριμένο θέμα. Ενδεχομένως να έχουμε κάποιες  διαφορετικές προσεγγίσεις που μέσα από το διάλογο τις επιλύουμε».

 

Διαβάστε επίσης:

Καλώδιο Ελλάδας-Κύπρου: Αγώνας δρόμου για να γλιτώσει το penalty των 9,5 εκ. o ΑΔΜΗΕ- Έρχεται νόμος για το γεωπολιτικό ρίσκο
Σοφία Ζαχαράκη στο mononews: Το σχέδιο για το «Σπίτι μου ΙΙ», τα επιδόματα παιδιών και στέγης και το έκτακτο βοήθημα τα Χριστούγεννα
Ύψος κτιρίων: Χωρίς τέλος ο πόλεμος δημάρχων με κατασκευαστές – Η νέα απόφαση που ακυρώνει άδειες οικοδομής