Τελικά η κάλπη για την Ευρωβουλή δεν ήταν καθόλου αδιάφορη, όπως ίσως πολλοί να ανέμεναν, αλλά τα αποτελέσματα της χθεσινής ημέρας έστειλαν ηχηρά πολιτικά μηνύματα προς όλους, κυρίως προς τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Νέα Δημοκρατία που έχει στα χέρια της τη διακυβέρνηση της χώρας.

Κι αν θέλετε, ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με τις δηλώσεις του, έστω και συγκεκαλυμμένα, αποδέχθηκε την ήττα του, ή μάλλον την… πύρρειο νίκη του.

Νίκη γιατί απέδειξε ότι παραμένει η ισχυρότερη πολιτική δύναμη της χώρας. Και μάλιστα, ακόμη κι αν το ποσοστό που πήρε, κάτω από 30%, να κερδίζει το άθροισμα των δύο επόμενων κομμάτων, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ.

Νίκη γιατί σε άλλες χώρες κυβερνητικά κόμματα υπέστησαν συντριπτικές ήττες, με πιο τρανό παράδειγμα το κόμμα του Μακρόν, που κατέρρευσε και ο Γάλλος πρόεδρος οδηγεί τη χώρα σε εθνικές εκλογές και άμεσα.

Και νίκη γιατί ενώ σε όλη την Ευρώπη υπάρχει μεγάλη άνοδος της Ακροδεξιάς, η Νέα Δημοκρατία μπορεί και συγκρατεί ακόμα τα ακραία, λαϊκίστικα κόμματα που αθροίζονται στα δεξιά της.

Το γεγονός ότι αυτά τα κόμματα, συγκεντρώνουν ποσοστό κοντά στο 20%, με πολιτικούς αρχηγούς που έχουν περάσει και από τη ΝΔ (Βελόπουλος, Λατινοπούλου) είναι σοβαρό πρόβλημα που θα πρέπει να απασχολήσει όλο το πολιτικό σύστημα.

Ωστόσο, η κυριαρχία της ΝΔ δείχνει κι ότι το κυβερνών κόμμα λειτουργεί τα τελευταία χρόνια ως ανάχωμα των λαϊκίστικων δυνάμεων που υπόσχονται χιλιάδες ευρώ σε συντάξεις, που αμφισβητούν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, που πουλάνε «πατρίδα, θρησκεία και οικογένεια», χωρίς ουσιαστικά να πιστεύουν σε αυτά.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη δήλωσή του αποδέχθηκε όλα τα παραπάνω και χωρίς καμιά δικαιολογία παραδέχθηκε ότι η ΝΔ πέρασε κάτω από τον πήχη που η ίδια είχε θέσει.

Και έχει σημασία η αναφορά του ότι ακούει «δυνατά» τη φωνή των πολιτών. Κάτι που θα μπορούσε να σημαίνει ότι είτε θα πάει σε άμεσες αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, με έναν δομικό ανασχηματισμό, είτε ταυτόχρονα θα «στρίψει το καράβι» για να αποδείξει ότι πήρε το μήνυμα των ψηφοφόρων.

Η Νέα Δημοκρατία ηττήθηκε όχι μόνο γιατί το 28% και κάτι είναι πολύ κάτω από το 41% των περσινών εθνικών εκλογών. Αλλά και γιατί υπολείπεται του 33,12% που είχε πάρει το κυβερνών κόμμα το 2019 στις ευρωεκλογές, λίγο προτού ανέλθει στην εξουσία.

Και στη ΝΔ δεν μπορούν να κρυφτούν ούτε πίσω από το σχεδόν double score από τον ΣΥΡΙΖΑ, ούτε στο γεγονός ότι καταγράφει την πέμπτη από τις 10 συνολικές εκλογικές αναμετρήσεις για το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο.

Ούτε βεβαίως μπορούν να κρυφτούν από την τεράστια αποχή – ρεκόρ, διότι ακόμη και η απομάκρυνση από την κάλπη μπορεί εύκολα να χαρακτηριστεί ως «ψήφος αποδοκιμασίας», πρωτίστως της κυβέρνησης και γενικότερα του πολιτικού συστήματος.

Η πρώτη αποτίμηση της ήττας ή της πύρρειας νίκης

Κάνοντας μια πρώτη αποτίμηση – αξιολόγηση του εκλογικού αποτελέσματος για τη Νέα Δημοκρατία και τον Κυριάκο Μητσοτάκη και την απομάκρυνση από τον στόχο που είχε τεθεί μπορούμε να πούμε τα εξής:

·        Ο Μητσοτάκης ηττήθηκε επειδή δεν μπόρεσε η κυβέρνηση να πείσει για την ταχύτητα των μεταρρυθμίσεων και την ουσία αυτών. Ο ελληνικός λαός της έστειλε ένα βασικό μήνυμα: Ότι μεταρρυθμίσεις που αφορούν τον εκσυγχρονισμό του κράτους δεν έχουν υλοποιηθεί μετά από 5 χρόνια. Και εκσυγχρονισμός δεν είναι μόνο η σπουδαία ψηφιακή μεταρρύθμιση που έχει γίνει. Εχει να κάνει με τη διαφθορά στο Δημόσιο, με τις καθυστερήσεις στη Δικαιοσύνη και στην απονομή αυτής, με τα σοβαρά προβλήματα που αναδεικνύονται καθημερινά στην Παιδεία και την Υγεία. Ακόμη και στην υπόθεση της ανασυγκρότησης της Θεσσαλίας, όπου παρατηρούνται πολλές καθυστερήσεις, οι πολίτες χρεώνουν στην Πολιτεία αδυναμία να αντεπεξέλθει σε τέτοιες μεγάλες καταστροφές. Αλλά και στα θέματα ασφάλειας, όσες προσπάθειες κι αν έχουν γίνει, οι καθημερινές δολοφονίες ανθρώπων της νύχτας, η αύξηση των γυναικοκτονιών, ακόμη και δίπλα σε αστυνομικό τμήμα, και γενικά μια αίσθηση ανασφάλειας, δείχνει ότι και εκεί η κυβέρνηση έχει πρόβλημα.

·        Ηττήθηκε διότι ένα μέρος των πολιτών διείδε φαινόμενα αλαζονείας σε ορισμένα κυβερνητικά στελέχη. Είναι κοινό μυστικό στους κόλπους της Νέας Δημοκρατίας ότι κυβερνητικοί βουλευτές δεν μπορούν να συναντηθούν με υπουργούς, δεν μπορούν να θέσουν ζητήματα των περιφερειών τους. Ταυτόχρονα, ουκ ολίγες φορές η επίκληση του 41% ως «πανάκεια» σε κάθε πρόβλημα που εμφανιζόταν δεν ακούστηκε καθόλου καλά στο εκλογικό σώμα. Η νίκη στις περσινές εθνικές εκλογές ήταν μεγάλη και καθαρή αλλά δεν ήταν, όπως πολλοί πιστεύουν στη ΝΔ, «λευκή επιταγή» ώστε η κυβέρνηση να κλείνει αυτιά και μάτια σε καίρια προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας.

·        Η ήττα προήλθε επίσης και από μια σειρά από επιλογές που καταδικάστηκαν από μέρος του ελληνικού λαού. Και για τα παρακάτω δύο θέματα υπήρξαν φωνές, όπως αυτή του Αντώνη Σαμαρά. Αν θέλουμε να μιλήσουμε με νεοδημοκρατικούς όρους, η ΝΔ είναι δεξιό κόμμα και έχασε σημαντικό εκλογικό ποσοστό προς τα δεξιά της. Η υπόθεση του νόμου για τον γάμο στα ομόφυλα ζευγάρια «κλώτσησε» στα συντηρητικά αντανακλαστικά των ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας. Οσοι ψηφίζουν ΝΔ και θεωρούνται «σκληροί» συντηρητικοί ενοχλήθηκαν σφόδρα από την επικράτηση της woke ατζέντας που βρίσκει ευήκοα ώτα στον κεντροαριστερό χώρο, αλλά έδιωξε δεξιούς ψηφοφόρους.

·        Στην παραπάνω κατηγορία απογοητευμένων νεοδημοκρατών πρέπει να προστεθούν και όσοι, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, παραμένουν αντίθετοι στη συμφωνία των Πρεσπών για το Μακεδονικό και «χρεώνουν» στην κυβέρνηση της ΝΔ ακόμη και τις πρόσφατες προκλητικές συμπεριφορές της γείτονος χώρας. Εξ’ ου και τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά δεξιών κομμάτων (δεξιότερα της ΝΔ) στη Βόρεια Ελλάδα. Για παράδειγμα, στην Α’ και Β’ Θεσσαλονίκης δεύτερο κόμμα η Ελληνική Λύση, υψηλότατα ποσοστά της Νίκης και της Φωνής Λογικής. Δεύτερος ή τρίτος ο Βελόπουλος σε νομούς όπως Καβάλα, Κοζάνη, Κιλκίς κλπ. Γενικότερα, η Νέα Δημοκρατία έχει σοβαρό πρόβλημα συνολικά στη Βόρεια Ελλάδα. Και μια υποσημείωση: Υπεύθυνος στον προεκλογικό αγώνα στη Βόρεια Ελλάδα ήταν ο Νίκος Δένδιας, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό…

Τέμπη και ακρίβεια, τα δύο σοβαρότερα θέματα

Αφήνω τελευταία δύο θέματα τα οποία κατά τη γνώμη μου είναι και τα πιο σημαντικά. Την υπόθεση των Τεμπών και την ακρίβεια. Το πρώτο αγγίζει το ζήτημα της αλαζονείας και της κακής διαχείρισης από την κυβέρνηση, το δεύτερο αφορά στην καθημερινότητα του πολίτη και στην αίσθησή του ότι η τσέπη του παραμένει άδεια, παρά τις αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις.

1.     Η υπόθεση των Τεμπών πληγώνει την κυβέρνηση της ΝΔ, όπως και θα πλήγωνε κάθε κόμμα που θα της τύχαινε ένα τέτοιο τραγικό γεγονός στη διακυβέρνησή του. Η υπόθεση της τραγωδίας στο Μάτι θα έπρεπε να γίνει μάθημα στη Νέα Δημοκρατία ώστε να απαντά καθαρά και ξάστερα σε όλα τα ερωτήματα που θέτουν οι πολίτες, κυρίως οι χαροκαμένοι γονείς. Όχι μόνο γιατί οι απαντήσεις είναι επιβεβλημένες αλλά και γιατί έτσι ακυρώνονται όλες οι θεωρίες συνομωσίας. Στον κόσμο έχει περάσει η αντίληψη της προσπάθειας συγκάλυψης, της επιχείρησης να αθωωθούν συγκεκριμένα πρόσωπα, της αγωνίας της κυβέρνησης να μην πέσει φως στην τραγωδία. Δεν ξέρω αν αυτό είναι σωστό ή λάθος, όμως, όσο βγαίνουν νέα στοιχεία για τα εγκληματικά λάθη που έγιναν εκείνη τη μοιραία νύχτα, τόσο θα πριονίζονται τα ποσοστά της ΝΔ. Θα σας δώσω μόνο ένα στοιχείο. Στο νομό Σερρών, γαλάζιο προπύργιο και κάστρο του καραμανλισμού η ΝΔ πήρε ποσοστό λίγο πάνω από 30%, χάνοντας 8 μονάδες από τις ευρωεκλογές του 2019, αλλά χάνοντας 15 μονάδες από τις εθνικές εκλογές του Ιουνίου του 2023.

2.     Η ακρίβεια είναι κατά τη γνώμη μου το νούμερο ένα πρόβλημα για την κυβέρνηση. Και η ακρίβεια έχει πολλά πλοκάμια. Από τις τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ, από τα πανάκριβα ενοίκια των σπιτιών, από τις τιμές – σοκ για αγορά ενός σπιτιού, μέχρι ακόμη και τις προμήθειες στις τραπεζικές συναλλαγές, την αδυναμία των νοικοκυριών να αντεπεξέλθουν στην καθημερινότητα. Ναι, η κυβέρνηση έχει κάνει σημαντικά βήματα ενίσχυσης των εισοδημάτων. Όχι, δεν φτάνουν σε καμιά περίπτωση, ειδικά για τους μικρομεσαίους, για τα χαμηλά εισοδήματα, για τις νέες οικογένειες που δεν μπορούν να σταθούν στα πόδια τους. Οι πολίτες δεν βλέπουν τους αριθμούς να ευημερούν (π.χ. υποχώρηση του πληθωρισμού) αλλά βλέπουν τις τσέπες τους να είναι άδειες, τα σούπερ μάρκετ και τα βενζινάδικα να είναι απλησίαστα, την ίδια ώρα που διαβάζουν για υπερκέρδη σε μεγάλες επιχειρήσεις. Και εδώ να προσθέσω και την ψήφο αποδοκιμασίας των ελεύθερων επαγγελματιών για τη φορολόγηση που αυξήθηκε.

Η ακρίβεια, λοιπόν, οδηγεί απογοητευμένους πολίτες σε πιο λαϊκίστικες επιλογές, όπως π.χ. τον κ. Βελόπουλο που υπόσχεται 4.000 ευρώ σύνταξη, ή στην αποχή διαμαρτυρίας σε ποσοστό 60%.

Γιατί δεν κέρδισε ο Κασσελάκης

Κι ένα σύντομο σχόλιο γιατί σε μια χαλαρή κάλπη, όπου αποδοκιμάστηκε η κυβερνητική πολιτική, δεν κέρδισε το δεύτερο κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο λόγος είναι βασικά γιατί ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είτε γιατί δεν έχει τα πολιτικά skills είτε γιατί το life style κόμμα που κτίζει αργά αλλά σταθερά, δεν μπορεί να κινητοποιήσει τις κεντροαριστερές ή αν θέλετε τις αντιδεξιές δυνάμεις.

Ο Στέφανος Κασσελάκης έχει πολύ δρόμο μπροστά του για να πείσει ότι είναι μια ισχυρή πολιτική προσωπικότητα κι όχι ένας πολιτικός κονφερανσιέ που εκμεταλλεύεται το επικοινωνιακό του χάρισμα το οποίο «πουλάει» στα νεανικά κοινά και στους ψηφοφόρους των… social media.

Κατ’ αρχάς πρέπει να κτίσει πολιτική ατζέντα, σοβαρές και στοχευμένες προτάσεις κι όχι λόγια του αέρα, οικονομικά μέτρα δεκάδων δισεκατομμυρίων, παντελή απουσία προτάσεων για την εξωτερική πολιτική ή στην καλύτερη περίπτωση «τσαλαβούτημα» πότε στο ΝΑΤΟ και τη Δύση και πότε στα νερά του Παλαιστινιακού.

Και για να το πετύχει αυτό πρέπει και ο ίδιος, ως Στέφανος Κασσελάκης να δουλέψει το πολιτικό του κεφάλαιο, εγκαταλείποντας την πολιτική του TikTok με την υπερπροβολή της προσωπικής του ζωής.

Από την άλλη βρίσκεται ιδιαίτερα στριμωγμένος από χθες καθώς το εκλογικό αποτέλεσμα δεν τον βοήθησε να μιλήσει για ανατροπή. Το αντίθετο, του φρέναρε την υπέρμετρη αισιοδοξία και ταυτόχρονα μπορεί να ενισχύσει την εσωστρέφεια στο ευρύτερο χώρο και τα σενάρια περί της ανάγκης σχηματισμού μιας ενιαίας, ευρύτερης Κεντροαριστεράς, αλλά όχι με τον ίδιο στο τιμόνι.

Με τον Αλέξη Τσίπρα; Με κάποιον άλλον που θα οδηγήσει το χώρο να ξανακερδίσει τις λαϊκές γειτονιές και θα ενισχύσει την κοινωνική κινητικότητα; Ποιος ξέρει; Το μέλλον θα δείξει.

Διαβάστε επίσης:

Ιστορικό ρεκόρ για την αποχή στις Ευρωεκλογές 2024: Η συμμετοχή των Ελλήνων από το 1981 έως σήμερα [γράφημα]

Ευρωβουλή: Στις 181 εδρες το ΕΛΚ, στις 135 οι Σοσιαλιστές, στους 82 οι Φιλελεύθεροι – Εξασφαλίζει την πλειοψηφία ο «Μεγάλος Συνασπισμός»

Πολιτικός σεισμός στη Γαλλία από τις ευρωεκλογές: Κάλπες στις 30 Ιουνίου και 7 Ιουλίου ανακοινώνει ο Μακρόν, έτοιμη να κυβερνήσει δηλώνει η Λεπέν