Πριν λίγες ημέρες, η δημοφιλής πλατφόρμα Shein βρέθηκε στο στόχαστρο καθώς επικίνδυνες ουσίες εντοπίστηκαν σε ρούχα και προϊόντα της που προορίζονταν για παιδιά.

Η αποκάλυψη έγινε από τις αρχές της Σεούλ στη Νότια Κορέα, όπου εντοπίστηκαν τοξικές ουσίες σε επίπεδα που ξεπερνούσαν κατά εκατοντάδες φορές τα αποδεκτά όρια.

1

Δεν πρόκειται για την πρώτη φορά που η Shein κατηγορείται για επικίνδυνες ουσίες στα προϊόντα που πουλάει στην ιστοσελίδα της, καθώς αντίστοιχα συμπεράσματα προέκυψαν από έρευνες που έγιναν  σε Καναδά και Γερμανία τα προηγούμενα χρόνια (ήδη από την περίοδο της πανδημίας, όπου οι πωλήσεις της εκτοξεύτηκαν χάρη στα φθηνά fast fashion προϊόντα που προσέφερε).

Ένας ακόμα πονοκέφαλος για τη Δύση

Οι τελευταίες αποκαλύψεις πιάνουν τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση απροετοίμαστες, καθώς η Δύση αν και έχει βάλει στο μικροσκόπιό της εδώ και καιρό κινεζικούς κολοσσούς όπως η Shein, Temu και TikTok, έχει ασχοληθεί ως επί το πλείστον με ζητήματα ασφαλείας και ηθικής.

Στην περίπτωση της Shein, οι κατηγορίες αφορούν την προέλευση των προϊόντων τους και το καθεστώς εργασίας, στο οποίο παράγονται. Όπως και οι υπόλοιπες κινεζικές εταιρείες που έχουν κάνει επέλαση στην Ευρώπη, κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους σχετικά με τις δραστηριότητές τους στην Κίνα, γεγονός που έχει προκαλέσει αρκετές αντιδράσεις από τις ρυθμιστικές αρχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη.

Ούτε το πέπλο μυστηρίου γύρω από το καθεστώς παραγωγής των προϊόντων της, ούτε οι καταγγελίες έχουν αποθαρρύνει τους εκατομμύρια χρήστες ανά τον κόσμο που αγοράζουν τα προϊόντα της. Η εταιρεία για το 2023 ανακοίνωσε υπερδιπλασιασμό στα κέρδη της, με τα κέρδη της να αγγίζουν τα 2 δισ. δολάρια, ενώ οι συνολικές πωλήσεις των προϊόντων της άγγιξαν τα 45 δισ. δολάρια.

Παρ’ όλα αυτά, οι ΗΠΑ έχουν φροντίσει να δυσκολέψουν τον κινεζικό κολοσσό, ο οποίος αν και στόχευε σε εισαγωγή στη Wall Street, αναγκάστηκε να στραφεί στο Λονδίνο, καθώς οι ρυθμιστικές αρχές βρίσκονται σε έρευνα για καταγγελίες περί καταναγκαστική εργασία και για αδιαφάνεια στην αλυσίδα εφοδιασμού.

Αντίστοιχα και η Κομισιόν, αποφάσισε ότι θα αυξήσει τους ρυθμιστικούς ελέγχους και απείλησε με πρόστιμα. Μόνο που οι έλεγχοι θα αφορούν το περιεχόμενο της ιστοσελίδας, βάσει της πρόσφατης ευρωπαϊκής νομοθεσίας που προβλέπει αυστηρούς ελέγχους σε όλες τις δημοφιλείς πλατφόρμες με εκατομμύρια ενεργούς χρήστες.

Οι κίνδυνοι για τα παιδιά

Εκτός από τους φυσικούς κινδύνους, όπως καρκινογόνες ουσίες, υπάρχουν και οι ψυχολογικοί κίνδυνοι, με το TikTok να έχει κατηγορηθεί για πρακτικές χειραγώγησης.

Ως μία πλατφόρμα που κάνει «θραύση» στους εφήβους αλλά και σε μικρότερες ηλικίες, οι πολιτικές του έχουν προκαλέσει αντιδράσεις σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Μέχρι και η Διεθνής Αμνηστία έχει ασχοληθεί με την περίπτωση του κινεζικού social media, διενεργώντας δύο μελέτες τον Νοέμβριο του 2023σχετικά με τον αλγόριθμο που επιλέγει ποια βίντεο θα προβάλλει.

«Τα ευρήματα εκθέτουν τις πρακτικές χειραγώγησης και εθιστικού σχεδιασμού του TikTok, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για να κρατούν τους χρήστες μέσα στην πλατφόρμα για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Δείχνουν επίσης ότι το αλγοριθμικό σύστημα που διακινεί το περιεχόμενο της πλατφόρμας, χάρη στο οποίο το TikTok κατάφερε να εκτοξεύσει την χρήση του παγκοσμίως, εκθέτει παιδιά και νεαρούς ενήλικες με προϋπάρχοντα προβλήματα ψυχικής υγείας σε σοβαρούς κινδύνους», είχε αναφέρει η Lisa Dittmer, ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας. Από τα συμπεράσματα προκύπτει ότι τα βίντεο στο TikTok εκθέτουν παιδιά σε καταθλιπτική σκέψη, αυτοτραμαυτισμό και αυτοκτονία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διεξάγει ήδη μία έρευνα σχετικά τη συμμόρφωση του TikTok στους αυστηρούς κοινοτικούς κανόνες, έχοντας στο μικροσκόπιο και τα αλγοριθμικά του συστήματα τα οποία μπορεί να διεγείρουν αλγοριθμικούς εθισμούς.

Στις ΗΠΑ, οι πιέσεις είναι πολύ πιο έντονες με ένα θρίλερ να εξελίσσεται μεταξύ TikTok και αμερικανικής κυβέρνησης με άγνωστη έκβαση. Στα σενάρια πάντως δεν αποκλείεται η πλατφόρμα να σταματήσει να λειτουργεί στην μεγαλύτερη της αγορά, των 170 εκατ. μηνιαίων χρηστών.

Οι καταγγελίες των καταναλωτών

 Οι πρακτικές των κινεζικών κολοσσών έχουν θορυβήσει τη Δύση, με την πλατφόρμα Temu, να έχει μπει κι αυτή με τη σειρά της στο στόχαστρο.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι η πλατφόρμα μπήκε στην λίστα των εταιρειών που υπόκεινται σε ενισχυμένα μέτρα ελέγχου, μαζί με τη Shein και την Amazon.

Με 75 εκατ. χρήστες ετησίως, η κινεζική πλατφόρμα κατηγορήθηκε πρόσφατα από ενώσεις καταναλωτών για την εφαρμογή τεχνικών χειραγώγησης των χρηστών και παραβίαση πολλών κανόνων του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου.

Η πλατφόρμα είναι πλέον υποχρεωμένη να αναλύει τους κινδύνους που συνδέονται με τις υπηρεσίες της και να θέτει σε εφαρμογή μέτρα για την αντιμετώπισή τους. Η ανάλυση αυτή θα εξετάζεται κάθε χρόνο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Διαβάστε επίσης:

Shein: Τοξικές ουσίες σε προϊόντα για παιδιά πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια

Temu: Διπλό χτύπημα για την πλατφόρμα – Ο «τυφώνας TikTok» και οι καταγγελίες στην ΕΕ

ByteDance: Η μητρική του TikTok έχει το πιο δημοφιλές chatbot ΑΙ στην Κίνα