Υπουργείο Υποδομών: Τρία έργα-σημαίες άνω των €2,5 δισ. κολλούν στο ΣτΕ – Ποιοι έχουν προσφύγει και τι γίνεται με τις αναβολές

Σε κλοιό προσφυγών από Δήμους και τοπικές κοινότητες βρίσκονται τρία οδικά έργα-σημαίες του υπουργείου Υποδομών και μεταφορών με αποτέλεσμα όχι μόνο να καθυστερούν στην ολοκλήρωσή τους, αλλά και να τίθεται ζήτημα αιτημάτων για αποζημιώσεις, αλλά και να υπάρχει ο κίνδυνος απένταξής τους από τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως για παράδειγμα το Ταμείο Ανάκαμψης.

Πρόκειται για την παραχώρηση Χανιά-Ηράκλειο του ΒΟΑΚ αξίας 1,8 δισ. ευρώ, το Flyover Θεσσαλονίκης προϋπολογισμού 478 εκατ. ευρώ και την επέκταση της Λεωφόρου Κύμης στην Αττική Οδό κόστους 352 εκατ. ευρώ.

Τα εν λόγω έργα έχουν προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες με τους Δήμους Ηρακλείου Αττικής, Ηρακλείου Κρήτης, Μαλεβιζίου, αλλά και ενώσεων πολιτών, να έχουν προσφύγει στο ΣτΕ με τις σχετικές αποφάσεις να αναμένονται στην καλύτερη των περιπτώσεων την άνοιξη του 2025.

Το γεγονός αυτό δημιουργεί αβεβαιότητα για την πορεία των έργων, τα οποία είτε δεν έχουν ξεκινήσει, όπως για παράδειγμα η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης ή έχουν λάβει ήδη την πρώτη παράταση όπως το Flyover ή δεν έχουν υπογραφεί όπως ο ΒΟΑΚ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προσφυγές αυτές έχουν υποβληθεί εντός του 2023, αλλά η εκδίκασή τους λαμβάνει διαρκώς αναβολές.

ΒΟΑΚ: Που κολλάει η mega-παραχώρηση της Κρήτης

Το πιο πρόσφατο επεισόδιο στο σήριαλ των προσφυγών αφορά τη μεγαλύτερη προς κατασκευή παραχώρηση στη χώρα μας, η οποία δεν είναι άλλη από το οδικό τμήμα Ηράκλειο – Χανιά του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης με ανάδοχο τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.

Προς το παρόν γνωρίζουμε τον ανάδοχο του έργου ύστερα από μία έντονη μάχη τριών σχημάτων (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Mytilineos-Ελλάκτωρ, ΑΒΑΞ-Meridiam-Egis) και η σύμβαση πρέπει να πάρει το τελικό ΟΚ από το Ελεγκτικό Συνέδριο και να οδεύσει στη Βουλή για να κυρωθεί ως νόμος του κράτους και να υπογραφεί.

Ωστόσο ακόμα και αν το έργο δεν υλοποιείται έχουν ήδη υποβληθεί στο ΣτΕ οι πρώτες προσφυγές από τους Δήμους Ηρακλείου Κρήτης και Μαλεβιζίου, οι οποίες αφορούν τους περιβαλλοντικούς όρους για την παράκαμψη Ηρακλείου και σε περίπτωση αποδοχής του αιτήματος των δύο Δήμων δεν αποκλείεται να υπάρξουν καθυστερήσεις για την υποβολή νέας μελέτης και αύξηση του κόστους.

Πρόκειται για ακόμη μία υπόθεση στην οποία δόθηκε αναβολή στην εκδίκαση με αποτέλεσμα η νέα δικάσιμος να έχει οριστεί το Νοέμβριο του 2024 και η απόφαση – αν δεν δοθεί νέα αναβολή- να καθαρογράφεται το Μάιο του 2025, δηλαδή σε ένα χρόνο από τώρα.

Σε περίπτωση επικράτησης των Δήμων, τότε θα πρέπει να αλλάξει το τεχνικό και οικονομικό αντικείμενο, ενώ δεν αποκλείεται η κρατική χρηματοδότηση του έργου που ανέρχεται στα 200 εκατ. ευρώ και έχει ληφθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης να τεθεί εν αμφιβόλω.

Αυτό συμβαίνει καθώς το Ταμείο Ανάκαμψης θέτει αυστηρά χρονικά πλαίσια για την ολοκλήρωση των ενταγμένων έργων, δηλαδή εντός του 2026.

Στα του έργου πρόκειται για ένα οδικό τμήμα μήκους 157,5 χιλιομέτρων που περιλαμβάνει το Χανιά-Ηράκλειο και το Κίσσαμος-Χανιά. Προβλέπεται η τετραετής κατασκευής και 26ετής λειτουργία και συντήρηση από τον παραχωρησιούχο, ο οποίος θα αμειφθεί ένα σταθερό ποσό για την κατασκευή και τα υπόλοιπα έτη θα πληρώνεται από διόδια, που θα καλύπτονται εν μέρει από τον κρατικό προϋπολογισμό (σκιώδη διόδια).

Επέκταση Λεωφόρου Κύμης

Το δεύτερο οδικό έργο που τελεί υπό την ομηρία των προσφυγών αλλά και των αναβολών του ΣτΕ είναι η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης στην Αττική Οδό με ανάδοχο την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Intrakat-ΑΚΤΩΡ με το Δήμο Ηρακλείου Αττικής να έχει προσφύγει από το 2023 στο ΣτΕ και την υπόθεση να έχει λάβει την τρίτη αναβολή της για τις 15 Οκτωβρίου του 2024.

Σύμφωνα με τα όσα έχει αναφέρει στο mononews ο Δήμαρχος Ηρακλείου Αττικής, Νίκος Μπάμπαλος, καμία εκ των δύο πλευρών, δηλαδή ο Δήμος και το υπουργείο υποδομών, επεδίωξε την αναβολή και ότι επρόκειτο για απόφαση του ΣτΕ.

Σημειώνεται, δε, ότι μετά από τη νέα αναβολή που δίνεται στην εκδίκαση, το έργο που δημοπρατήθηκε το 2022 θα έχει υπογραφεί στην καλύτερη των περιπτώσεων τρία χρόνια αργότερα από την ανάδειξη του προσωρινού αναδόχου, δεδομένου ότι θα εκδικαστεί η υπόθεση και η απόφαση θα είναι κατά του Δήμου.

Το παραπάνω συμβαίνει καθώς εκτός από το εμπόδιο της προσφυγής στο ΣτΕ, το εν λόγω δημόσιο έργο απεντάχθηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) τον Ιούλιο του 2023 και μετακινήθηκε στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) με αποτέλεσμα να αναζητούνται πόροι για τη χρηματοδότηση του.

Όσον αφορά την προσφυγή ο Δήμος Ηρακλείου ζητά η διέλευση του οδικού άξονα μέσα από την πόλη να γίνει με σκεπαστό κομμάτι, καθώς έτσι θα αποφευχθεί η διχοτόμηση της πόλης.

Σχετικά με τα επιχειρήματα του Δήμου, σε αυτά επισημαίνεται ότι έχουν εντοπιστεί σημαντικές απουσίες και κενά στις απαραίτητες άδειες καθώς δεν υπάρχουν κυκλοφοριακές μελέτες, ενώ οι περιβαλλοντικές μελέτες για τον οδικό άξονα έχουν λήξει εδώ και δύο δεκαετίες και χρειάζεται να ανανεωθούν.

Επιπλέον, σταθερό επιχείρημα της δημοτικής αρχής παραμένει η διαπίστωση περί έλλειψης χρηματοδότησης και μη κατάθεσης αιτήσεως προσδιορισμού τιμής μονάδας για τις απαλλοτριωμένες εκτάσεις.

Στο ενδεχόμενο της επικράτησης του Δήμου θα υπάρξουν νέες καθυστερήσεις και εκτός από την αύξηση του προϋπολογισμού του έργου, θα χρειαστεί ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να ανανεωθούν οι μελέτες από τις υπηρεσίες του υπουργείου υποδομών και στη συνέχεια να πάρουν το πράσινο φως από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων (ΔΙΠΑ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας η οποία είναι μία αρκετά χρονοβόρα διαδικασία.

Στα του έργου η ανάδοχος κοινοπραξία καλείται να αναλάβει την ολοκλήρωση του τμήματος 3,8 χιλιομέτρων της Λεωφόρου Κύμης χωρίς διόδια. Αυτό ξεκινά από την Αττική Οδό και καταλήγει στον Α/Κ της Ε.Ο. Νο 1 (Καλυφτάκη).

Σημειώνεται πως μαζί με την προαίρεση αξίας 32,5 εκατ. Ευρώ το συνολικό μήκος της επέκτασης ανέρχεται στα 4,2 χιλιόμετρα. Ο νέος οδικός άξονας θα περιλαμβάνει δύο σήραγγες, μία 1.260 μέτρων και μία περίπου 1.000 μέτρων.

Flyover: Γλίτωσε από το πάγωμα και τα ασφαλιστικά μέτρα

Η προσφυγή για το Flyover της Θεσσαλονίκης, που κατασκευάζει η κοινοπραξία Mytilineos-ΑΒΑΞ, έχει κατατεθεί από το Σύνδεσμο Κατοίκων Οικισμού Κωνσταντινουπολιτών, ο οποίος κατάφερε στις αρχές Απριλίου να παγώσει για τουλάχιστον μία εβδομάδα τα έργα, με την εκδίκαση της υπόθεσης να αναμένεται στα τέλη του Μαΐου και την σχετική απόφαση, να καθαρογράφεται στα τέλη του 2024 ή τις αρχές του 2025.

Ανεξάρτητα από την εξέλιξη της υπόθεσης που αφορά ένα από τα μεγαλύτερα ΣΔΙΤ της χώρας μας, οι καθυστερήσεις έχουν ήδη αρχίσει και μετρούν καθώς έχει ήδη δοθεί πεντάμηνη παράταση στην καταληκτική ημερομηνία παράδοσής του με το Δημόσιο να έχει αναλάβει την ευθύνη, γεγονός και το οποίο μεταφράζεται σε αιτήματα αποζημιώσεων εκ μέρους των κατασκευαστών.

Σχετικά με την προσφυγή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Σύνδεσμος και οι φορείς της πόλης απευθύνονται στο ΣτΕ για το συγκεκριμένο έργο, καθώς έχουν προηγηθεί άλλες δύο προσφυγές στο ανώτατο δικαστήριο.

Στην πρόσφατη προσφυγή αποδέκτης είναι το υπουργείο περιβάλλοντος καθώς ο φάκελος της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) που εξέδωσε το ΥΠΕΝ είναι ελλιπής, διότι σε αυτόν δεν είχαν συμπεριληφθεί οι αντιδράσεις των τοπικών φορέων.

Επιπλέον τονίζεται ότι το έργο χωλαίνει σημαντικά σε μελετητικό επίπεδο, καθώς υπάρχουν ελλείψεις στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενώ απουσιάζουν πλήρως από το φάκελοι οι κυκλοφοριακές μελέτες, οι μελέτες οδοποιίας καθώς και η μελέτη στατικότητας.

Όσον αφορά το έργο θα διευρυνθεί η υπάρχουσα ανατολική εσωτερική περιφερειακή οδός και θα εκσυγχρονιστεί σε μήκος 12 χιλιομέτρων.

Παράλληλα θα κατασκευαστεί μία Υπερυψωμένη Λεωφόρος Ταχείας κυκλοφορίας (ΥΤΛ) μήκους 7,6 χλμ περίπου, πάνω από τη σημερινή ανατολική περιφερειακή οδό, που θα περιλαμβάνει, μεταξύ των άλλων τεχνικών, μία γέφυρα μήκους 4 χλμ.

Η κατασκευαστική του διάρκεια έχει οριστεί στα τέσσερα έτη, άρα θα πρέπει να παραδοθεί στα τέλη του 2028 ή του 2029 και τα υπόλοιπα 26 αφορούν στη συντήρηση και τη λειτουργία του οδικού άξονα.

Η ανάδοχος κοινοπραξία θα αμείβεται με πληρωμές διαθεσιμότητας, ενώ οι χρήστες του νέου οδικού άξονα δε θα χρειάζεται να πληρώνουν διόδια.

Διαβάστε επίσης: 

Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών – Κινούμαι Ηλεκτρικά ΙΙ: Πληρωμή 5,68 εκατ. ευρώ σε 1.686 δικαιούχους

Βασιλίσσης Όλγας: Νέο τετράμηνης διάρκειας επεισόδιο για την ανάπλαση – Γιατί και πώς επενέβη ο Χρήστος Σταϊκούρας

Νίκος Ταχιάος: «Οπλισμένες με τα μέγιστα επίπεδα ασφαλείας που μπορεί κανείς να φανταστεί», οι σήραγγες στην Κατερίνη