Μπιενάλε Βενετίας: Το ελληνικό πανηγύρι πρόκληση για τέχνη

Την εμπειρία ενός πανηγυριού, γνώριμη σ’ όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και στην προκειμένη περίπτωση στο Ξηρόμερο της Αιτωλοακαρνανίας  θα μεταφέρει στην φετινή 60ή Μπιενάλε της Βενετίας η ελληνική συμμετοχή. Με ένα συλλογικό, διαμεσικό έργο παρακολουθεί μία διαδρομή από την πλατεία ενός  χωριού έως τις παρυφές του γεωργικού τοπίου, που το περιβάλλει διερευνώντας τις πολιτικές δυνατότητες του ήχου και της μουσικής, την επίδραση της τεχνολογίας στα αγροτικά τοπία και την πολιτιστική ποικιλομορφία.

Πρόκειται για μία σύλληψη του Θανάση Δεληγιάννη και του Γιάννη Μιχαλόπουλου με συνδημιουργούς την Έλια Καλογιάννη, τον Γιώργο Κυβερνήτη, τον Κώστα Χαϊκάλη και τον Φώτη Σαγώνα ενώ επιμελητής της  ελληνικής συμμετοχής είναι ο Πάνος Γιαννικόπουλος. Τίτλος της «Ξηρόμερο/Dryland» με παρουσίαση στο Ελληνικό Περίπτερο της Βενετίας από τις 20 Απριλίου, με εθνικό επίτροπο, υπεύθυνο για την οργάνωση, παραγωγή και προώθηση του έργου το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, όπου και παρουσιάστηκε.

Το μηχάνημα άρδευσης

Ένα αγροτικό μηχάνημα άρδευσης, το οποίο συντονίζει σε πραγματικό χρόνο τον ήχο, την κινούμενη εικόνα και το φωτιστικό περιβάλλον της εγκατάστασης αποτελεί το «μέσον» διοχέτευσης της πληροφορίας που φέρει το έργο.  Κι αυτό, σύμφωνα με το σκεπτικό των καλλιτεχνών, που αναφέρονται στο νερό ως πρίσμα -ένα μέσο να βλέπουμε και να σκεφτόμαστε – εστιάζοντας στην έλλειψή ή το πλεόνασμα, την ανάγκη ή τη σπατάλη του, καθώς και τις κοινωνικές συνδηλώσεις του. Με την επισήμανση της εξάντλησης των πόρων, που συνδέεται με τη φυσική και οικονομική εξάντληση.

 Όσον αφορά το ίδιο το πανηγύρι, οι καλλιτέχνες επισημαίνουν τις πληροφορίες και τα νοήματα, που μεταφέρει  ως τελετουργία και ψυχαγωγία. Αφ’ ενός γιατί συνδέεται με τις γεωργικές εργασίες, το πότισμα και τις αγροτικές ευθύνες, βοηθώντας παράλληλα την κάθε κοινότητα να δημιουργήσει την εικόνα του εαυτού της. Και αφ΄ετέρου, γιατί μέσα από αυτό συνυφαίνονται και αντίθετες έννοιες. Γιατί οι θεατές μετατρέπονται σε συμμετέχοντες, μετακινούμενοι από τη σκηνή εκτός σκηνής και από την επιτελεστική δράση στην καθημερινή δραστηριότητα.  Κι αυτή η αδιάκοπη αλληλεπίδραση μεταξύ «παράστασης» και πραγματικότητας μεταφέρεται στο έργο, όπως αναφέρουν οι καλλιτέχνες.

Η κοινότητα

Το «Ξηρόμερο/Dryland» εξάλλου,  αξιοποιεί τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του Ελληνικού Περιπτέρου για να αναδείξει συσχετίσεις με τις γεωργικές αποθήκες και τη θρησκευτική αρχιτεκτονική, που αποτελούν συνήθως το φόντο των πανηγυριών. Επιπλέον, το ποτιστικό που βρίσκεται στο κέντρο  του περιπτέρου, ορίζει κυκλικά το περιβάλλον  της εγκατάστασης.

Το έργο μεταφέρει επίσης τον χώρο συνάντησης της κοινότητας -την πλατεία, τη δημόσια συγκέντρωση- από το εξωτερικό στο εσωτερικό. Καθώς το σύστημα ποτίσματος τίθεται σε κίνηση, δημιουργεί ρυθμό και οριοθετεί τον χρόνο όπως ένα ρολόι παρακινώντας τα σώματα των επισκεπτών να ακολουθήσουν διαδρομές και να αλλάξουν τρόπους θέασης.

«Το Ξηρόμερο/Dryland αποφεύγει μια αισθητική προσέγγιση και τονίζει τη συναισθηματική αμεσότητα της επαφής με αντικείμενα, ήχους και εικόνες», λέει ο  επιμελητής της  ελληνικής συμμετοχής Πάνος Γιαννικόπουλος.

Η ελληνική συμμετοχή

Ας  σημειωθεί, ότι η Ελλάδα είναι μία από τις 30 χώρες του κόσμου, που διαθέτουν δικό τους περίπτερο στα Τζιαρντίνι, τον κεντρικό χώρο διοργάνωσης της Μπιενάλε ενώ φέτος συμπληρώνονται και τα 90 χρόνια από την πρώτη ελληνική συμμετοχή.

«Ξένοι Παντού» είναι το θέμα της κεντρικής έκθεσης της Μπιενάλε, με τον τίτλο να αντλείται από μια ιταλική αντιρατσιστική κολεκτίβα και με την επεξήγηση, δια στόματος του καλλιτεχνικού διευθυντή της διοργάνωσης, Αντριάνο Πεδρόζα, ότι «όπου κι αν βρεθεί κανείς, είναι πάντα αληθινά και βαθιά μέσα του κι ο ίδιος ξένος». Στον αριθμό των 88 εξάλλου, φθάνουν οι εθνικές συμμετοχές.

Το κόστος της ελληνικής της συμμετοχής της Ελλάδας ανέρχεται στις 508.000 ευρώ –υψηλότερο όλων των προηγούμενων – με κύριο χρηματοδότη το υπουργείο Πολιτισμού με

375.000 ευρώ ενώ τα υπόλοιπα καλύπτονται από χορηγίες.

Διαβάστε επίσης

Η Ελλάδα του Μουσείου Μπενάκη – Νέα έκθεση στις 25 Μαρτίου

Ένας «Κήπος» που συνδέει την τέχνη με τις φυσικές επιστήμες – Έκθεση στο Μέγαρο Μουσικής

Κατράντζου-Σάττι: Αρχαίο πνεύμα αθάνατο, του μεγάλου του ωραίου και του κιτς