Η ευρωπαϊκή τάση είναι σαφής: επιδιώκεται η μεγαλύτερη συμμετοχή του πολίτη στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, προκειμένου να ενισχυθεί η δημοκρατία. Είναι μία τάση με ισχυρές ιδεολογικές βάσεις και εντυπωσιακά πρακτικά αποτελέσματα. Ουσιαστικά, εμπλέκοντας τον πολίτη στις αποφάσεις για την ζωή του, έστω σε επίπεδο τοπικής καθημερινότητας, αντιμετωπίζεται η απόσυρση του από την πολιτική και, ελπίζεται, η αποχή του από την εκλογική διαδικασία.

Σε επίπεδο πολιτικής επιστήμης η αυξημένη συμμετοχή του πολίτη θεωρείται ως συμπλήρωμα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας – στην οποία η πολίτης έχει χάσει την εμπιστοσύνη του. Κύριο αίτιο για αυτήν την εξέλιξη θεωρείται η αυξημένη ισχύς της εκτελεστικής εξουσίας και η υπακοή των αντιπροσώπων του λαού στην κομματική πειθαρχία – όπως αυτή που έσπευσε να επιβάλει ο Νίκος Ανδρουλάκης για την εγκατάσταση ξένων μη κερδοσκοπικών ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.

Στην Ευρώπη είναι πλέον συχνή η κλήση των πολιτών σε συνελεύσεις για να ζητηθούν και αποφασιστούν θέματα που αφορούν τον τόπο τους. Με άλλα λόγια πρόκειται για αναβάθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης και –έπεται—της φιλελεύθερης δημοκρατίας.

Στην Ελλάδα έχουμε δύο βασικά προβλήματα. Πρώτο, οι αρμοδιότητες της Τ.Α. είναι περιορισμένες, καθώς υπερισχύει το κεφαλοκεντρικό κράτος. Δεύτερο, στο παρελθόν, οι πρωτοβουλίες ακτιβισμού της τοπικής αυτοδιοίκησης συνδέθηκαν με καθαρά πολιτικά και ιδιαίτερα κομματικά κριτήρια, με αποτέλεσμα να χάνεται ο όποιος ορθολογισμός όπως και η αναγνώριση αυτών των ίδιων των ωφελειών που θα προκύπταν από ένα έργο.

Αφορμή για τις παρατηρήσεις αυτές δίνεται από την αντίδραση επτά δήμων (Ηρακλείου, Βριλησσίων, Νέας Ιωνίας, Μεταμόρφωσης, Φιλοθέης-Ψυχικού, Λυκόβρυσης-Πεύκης και Χαλανδρίου) στην μετεγκατάσταση του Καζίνου της Πάρνηθας στο Μαρούσι. Κατά συνήθεια ο δήμος Μαρουσίου είναι ανοιχτός στις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που θα του αποδώσουν χρήματα, ενώ είναι απορίας άξιον πως ο δήμος Κηφισιάς (που περιλαμβάνει την Ερυθραία και την Εκάλη) δεν έχει πάρει θέση, καθώς αν αληθεύουν τα περί κυκλοφοριακού χάους οι δικοί του δημότες θα την «πληρώσουν» επίσης.

Το ερώτημα για την Περιφέρεια πρώτα και την κυβέρνηση μετά είναι αν υπάρχει το ηθικό δικαίωμα της περιφερειακής και κεντρικής εξουσίας να επιβάλει την υλοποίηση ενός έργου που σαφέστατα θα επηρεάσει τον τρόπο ζωής των πολιτών και για το οποίο υπάρχει εκτεταμένη αντίδραση;

Επειδή στην Ελλάδα έχουμε μάθει οι διάφορες ομάδες ακτιβιστών να μιλάνε για λογαριασμό όλων, συχνά να καταφεύγουν στην βία και πάντα στην κρίση της δικαιοσύνης (η οποία ειρήσθω εν παρόδω δεν είναι πάντα η πιο γνωστική) προκειμένου να επιλυθούν αυτού του είδους οι διαφορές, το αποτέλεσμα είναι τεράστιες καθυστερήσεις και η υιοθέτηση ακραίων κατά κανόνα θέσεων.

Ιδού, λοιπόν, μία εκπληκτική ευκαιρία. Η ενδιαφερόμενη εταιρεία να καταθέσει τα επιχειρήματα της και τα σχετικά ντοκουμέντα. Οι δήμαρχοι που αντιδρούν να τα εξετάσουν και να αναθέσουν σε ανεξάρτητο μελετητή τον έλεγχο τους. Τα αποτελέσματα να σταλούν στους δημότες και όσοι ενδιαφέρονται να κληθούν να καταθέσουν τις τεκμηριωμένες απόψεις τους σε μία μεγάλη συνέλευση. Θα ήταν ένα πρώτο βήμα να περάσουν οι δήμοι στην ορθολογική προσέγγιση των προβλημάτων, στον τεκμηριωμένο διάλογο και στην εύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων.

Στο Παρίσι υπάρχει μόνιμη συνέλευση κατοίκων – με αντιπροσώπους που έχουν εκλεγεί—η οποία ασχολείται με αποφάσεις που αφορούν την τοπική κοινωνία σε συνεργασία με ειδικούς (ανάλογα με το θέμα) και όλους τους ενδιαφερόμενους.

Είμαστε μακριά ακόμη από παρόμοιες ώριμες πρωτοβουλίες, αλλά αντί θα περιοριζόμαστε στην έπαρση ότι ανακαλύψαμε ως αρχαίοι Έλληνες (Αθηναίοι) την δημοκρατία, θα μπορούσαμε να αρχίσουμε να μαθαίνουμε πως η δημοκρατία ΜΑΣ εξελίσσεται εκτός Ελλάδος και μάλιστα αποτελεσματικά.

Διαβάστε επίσης

Οι ανοησίες του ελληνικού κράτους