Η εξέλιξη των ψηφιακών τεχνολογιών και η αύξηση της συνδεσιμότητας έχουν επιταχύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ενέργειας τα τελευταία χρόνια ενώ το περιβάλλον αναμένεται να αλλάξει ριζικά τα επόμενα.

Σε μια πλήρως ψηφιοποιημένη αγορά ενέργειας αυξάνεται η ενεργειακή αποδοτικότητα και  επιτυγχάνεται μείωση των εκπομπών σε όλο το ενεργειακό σύστημα.

Η ψηφιοποίηση μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κόστους, του ενεργειακού τομέα, στη βελτίωση της αποδοτικότητας και στην ταχύτερη ενεργειακή μετάβαση.

Στα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας περιλαμβάνονται οι αυτοματισμοί και η μηχανική εκμάθηση, οι έξυπνοι μετρητές και άλλες ψηφιακές τεχνολογίες  που βοηθούν τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη μείωση του κόστους με την καλύτερη αντιστοίχιση προσφοράς και ζήτησης από όλο και πιο ετερογενείς αποκεντρωμένες πηγές, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs) και οι συνδεδεμένες συσκευές. Στους τομείς τελικής χρήσης, οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια και τις μεταφορές, επιτρέποντας ταυτόχρονα τη στροφή σε επιλογές χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Για να γίνει όμως αυτό, χρειάζονται σημαντικές επενδύσεις σε τεχνολογία και δίκτυα ώστε να μετατραπεί ολόκληρη η ενεργειακή αγορά σε ψηφιακή δίνοντας νέες δυνατότητες στη διαχείριση ενέργειας και την εξοικονόμηση πόρων.

Η αξιοποίηση  ψηφιακών τεχνολογιών όπως οι έξυπνοι μετρητές και οι κατανεμημένες συσκευές παρακολούθησης και ελέγχου είναι απαραίτητη για την πλήρη εκμετάλλευση του δυναμικού ευελιξίας του αυξανόμενου αριθμού συνδεδεμένων συσκευών.

Επιτάχυνση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια

Οι ψηφιακές τεχνολογίες και δεδομένα διαθέτουν τεράστιες δυνατότητες για την επιτάχυνση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια στον ενεργειακό τομέα. Στα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν στην ενσωμάτωση  των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στη βελτίωση της αξιοπιστίας των δικτύων,  να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση και να δημιουργήσουν  υλικά  που μειώνουν τις εκπομπές.

Στο νέο ψηφιακό ενεργειακό περιβάλλον προτεραιότητα δίνεται στην καινοτομία και τη διαλειτουργικότητα, αλλά και στην αντιμετώπιση κινδύνων που εμφανίζονται για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και το απόρρητο των δεδομένων

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε ένα σχέδιο δράσης για την ψηφιοποίηση του ενεργειακού συστήματος το 2022 για την προώθηση της συνδεσιμότητας και της διαλειτουργικότητας, την προώθηση συντονισμένων επενδύσεων σε τεχνολογίες έξυπνων δικτύων, την ενδυνάμωση των πελατών, την ενίσχυση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, την προώθηση μεγαλύτερης απόδοσης και τον σχεδιασμό αποτελεσματικής διακυβέρνησης μέσω κοινού σχεδιασμού.

Ψηφιακοί Μετρητές

Ευελιξία και αποδοτικότητα στην κατανάλωση ενέργειας φέρνουν οι ψηφιακοί μετρητές καθώς συλλέγουν  δεδομένα που μπορούν να αξιοποιηθούν ώστε να γίνεται πιο αποτελεσματική διαχείριση ενέργειας. Η κατανάλωση μπορεί να μεταφερθεί σε ώρες μη αιχμής και να αποζημιώνεται από την αγορά μέσω των μηχανισμών απόκρισης ζήτησης, όπως ισχύει ήδη για μεγάλους καταναλωτές. Επιπλέον σε συνδυασμό με φωτοβολταϊκό στέγης ή/και μπαταρία οι καταναλωτές θα μπορούν επίσης να συμμετέχουν στην αγορά πουλώντας, αποθηκεύοντας ή αγοράζοντας ενέργεια ανάλογα με την διακύμανση των τιμών στη διάρκεια της ημέρας.

Ο αριθμός των έξυπνων μετρητών ισχύος παγκοσμίως ξεπέρασε το 1 δισεκατομμύριο το 2022,  παρουσιάζοντας δεκαπλασιασμό από το 2010. Εν τω μεταξύ, οι συνδεδεμένες συσκευές με αυτοματοποιημένα χειριστήρια και αισθητήρες αναμένεται να φτάσουν τα 13 δισεκατομμύρια το 2023, από λιγότερο από 1 δισεκατομμύριο πριν από μια δεκαετία. Αυτός ο αριθμός θα μπορούσε να φτάσει τα 25 δισεκατομμύρια το 2030. Παρόμοιες τάσεις παρατηρούνται στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, με περίπου 320 εκατομμύρια αισθητήρες διανομής να έχουν αναπτυχθεί παγκοσμίως.

Πρόσφατη έρευνα από τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) και το Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (CEER), αναφέρει ότι δεκατρείς από τις 27 χώρες της ΕΕ έχουν ολοκληρώσει τις εφαρμογές έξυπνων μετρήσεων με διείσδυση μεγαλύτερη από 80%, αλλά έντεκα υστερούν πολύ.

Η Σουηδία, η Δανία, η Φινλανδία, η Εσθονία, η Ισπανία, η Νορβηγία, το Λουξεμβούργο, η Λετονία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Μάλτα, η Σλοβενία ​​και οι Κάτω Χώρες έχουν φτάσει στο ποσοστό διείσδυσης 80%.

Άλλες τέσσερις χώρες, η Πορτογαλία, η Αυστρία, η Μεγάλη Βρετανία και η Ιρλανδία, προχωρούν στην κυκλοφορία τους, με τρεις από αυτές να στοχεύουν στο 80% έως το 2024.

Ωστόσο, έξι χώρες, το Βέλγιο, η Κροατία, η Πολωνία, η Σλοβακία, η Λιθουανία και η Ουγγαρία, μόλις που ξεκίνησαν τη δική τους, ενώ πέντε, η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Τσεχία, η Γερμανία και η Ελλάδα, έχουν πολύ λίγους ή καθόλου έξυπνους μετρητές.

Στην Ελλάδα είναι σε εξέλιξη είναι  ο διαγωνισμός του ΔΕΔΔΗΕ προϋπολογισμού 1,2 δισ. ευρώ για την προμήθεια και εγκατάσταση συνολικά 7,3 εκατομμυρίων έξυπνων μετρητών χαμηλής τάσης.

Στόχος είναι η ανάπτυξή τους να γίνει τμηματικά και να προστίθενται μεταξύ  500.000 κάθε χρόνο από το 2024 έως το 2030. Στόχος του ΔΕΔΔΗΕ είναι να έχουν όλοι οι καταναλωτές έναν έξυπνο μετρητή έως το 2030 ενώ ως το τέλος του 2024 εκτιμάται ότι πάνω από τη μισή ενέργεια (55%) που διακινείται στο δίκτυο θα καταγράφεται με έξυπνους μετρητές (τηλεμέτρηση).

Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στον αναθεωρημένο ενεργειακό σχεδιασμό που κατατέθηκε από το ΥΠΕΝ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από το 2021 είχαν αναπτυχθεί 13.000 έξυπνοι μετρητές σε επίπεδο μέσης τάσης και 70.000 σε επίπεδο χαμηλής τάσης, κυρίως για καταναλωτές με υψηλή ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Το 2022, εγκαταστάθηκαν 100.000 έξυπνοι μετρητές.

Η εγκατάσταση των νέων μετρητών θα ολοκληρωθεί σταδιακά μέχρι το 2030.Στην πρώτη φάση του έργου προβλέπεται αρχικά η αντικατάσταση 3,12 εκατομμυρίων παλαιών μετρητών με νέους, έξυπνους μετρητές.

Ανακαλύψτε το αφιέρωμα «Energy Markets 2024»