Πράσινη παραγωγή ενέργειας: Οι μεγάλες προκλήσεις και η προοπτική

Με στόχο μια οικονομία μηδενικών εκπομπών το 2050 και τη μείωση του ενεργειακού κόστους με ταυτόχρονα επίτευξη ενεργειακής αυτονομίας, η διείσδυση των ΑΠΕ είναι μονόδρομος.

Γι’ αυτό και αποτελεί προτεραιότητα τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα.

Ταυτόχρονα με τη μείωση των ρύπων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εθνικής οικονομίας στόχος είναι και η ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού που στο μέλλον θα εξαρτάται από την τεχνική αξιοπιστία και επάρκεια των εγχώριων ενεργειακών συστημάτων. Αυτό σημαίνει σημαντικές επενδύσεις σε διασυνδέσεις και ΑΠΕ για μια πράσινη νέα αγορά ενέργειας, που στοχεύουμε να είναι και εξαγωγική.

Οι στόχοι της χώρας για τη διείσδυση της πράσινης παραγωγής ενέργειας τέθηκαν στο Εθνικό σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα.

Για το 2030 οι εθνικοί στόχοι αφορούν μεταξύ άλλων 23,5 GW κάθε μορφής ΑΠΕ, 5,3 GW αποθήκευση, 7,7 GW μονάδων φυσικού αερίου, μηδενική παρουσία του λιγνίτη, καθώς επίσης εκτίμηση για ένα στόλο από 460.000 ηλεκτρικά οχήματα.

Στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η χώρα θα πρέπει το 2030 να έχει 9,5 GW από αιολικά, (εκ των οποίων 1,9 GW υπεράκτια), 13,4 GW φωτοβολταικά και 0,6 GW άλλες πράσινες τεχνολογίες. Ειδικά στα χερσαία αιολικά και φωτοβολταικά, η εγκατεστημένη ισχύς προβλέπεται να αυξηθεί κατά 12 GW ως το 2030 (από 11,5 GW στα τέλη του 2023 σε 23,5 GW το 2030). Τα υδροηλεκτρικά θα πρέπει να είναι 3,8 GW, η αποθήκευση 5,3 GW, (εκ των οποίων 3,1 GW μπαταρίες και 2,2 GW η αντλησιοταμίευση), ενώ το μείγμα συμπληρώνουν 7,7 GW μονάδων φυσικού αερίου, 0,7 GW μονάδων με υγρό καύσιμο και καθόλου λιγνίτης.

Το σύνολο της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας εκτιμάται ότι θα φτάσει τις 64,6 ΤWh στο τέλος της δεκαετίας, ενώ μειώνεται κατακόρυφα η εξάρτηση της χώρας από εισαγωγές, καθώς η συμμετοχή τους δεν θα ξεπερνά το 3%.

Στα υπόλοιπα μεγέθη, η συμμετοχή των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας θα είναι 44%, έναντι 35% στο προηγούμενο ΕΣΕΚ. Ενώ, στόχος είναι οι ΑΠΕ να καλύπτουν το 80% της ηλεκτροπαραγωγής ως το 2030 (σημαντικά υψηλότερος από το 61% που είχε τεθεί στο υφιστάμενο ΕΣΕΚ) και να πλησιάσουν το 95% από το 2035 και μετά. Οσο για την ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στις 52,7 TWh το 2030 (81,6% του συνόλου). Στόχος είναι οι εκπομπές CO2 από την παραγωγή ενέργειας να έχουν μηδενιστεί από το 2035 και μετά, με έμφαση στον εξηλεκτρισμό των τομέων μεταφορές και κτίρια. Επισημαίνεται ότι μεγάλη μείωση των εκπομπών ήδη από το 2023 προέρχεται από την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων.

Σταχυολογώντας ορισμένους από τους στόχους, προβλέπεται:

– Μείωση κατά 54% των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2030 (χωρίς τα όσα αφορά ο κανονισμός για τη χρήση γης και τη δασοπονία, LULUCF)

– 79% η συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή ως ποσοστό επί της ακαθάριστης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας το 2030

– 46% το μερίδιο των ΑΠΕ για θέρμανση – ψύξη (από 43% σήμερα), στο 29% το μερίδιο ΑΠΕ στις μεταφορές (από 19% στο υφιστάμενο)

– 15,4 εκατ. τόνοι ισοδύναμου πετρελαίου, η τελική κατανάλωση ενέργειας το 2030

– 29% ο στόχος για το μερίδιο των ΑΠΕ στον κλάδο των μεταφορών έναντι 19% που ήταν το 2019

Ωστόσο, απαραίτητη προϋπόθεση μαζί με την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ είναι να εξασφαλίζεται η σταθερότητα του ηλεκτρικού συστήματος. Γι να επιτευχθεί η διείσδυση των ΑΠΕ στο 80% της ηλεκτροπαραγωγής μέχρι το 2030 χρειάζονται και σημαντικές επενδύσεις στα δίκτυα και την αποθήκευση. Στην Ελλάδα, η εξισορρόπηση του συστήματος θα γίνει με ένα συνδυασμό των ανωτέρω τεχνολογικών λύσεων, περιλαμβανομένων:

– Μπαταρίες και αντλησιοταμίευση,

– Υδροηλεκτρικά και μονάδες φυσικού αερίου,

– Κατανεμόμενες ΑΠΕ και απόκριση ζήτησης,

– Παραγωγή ανανεώσιμων αερίων, καθώς και

– Μέσω των διασυνδέσεων

Οι προοπτικές στην ηλεκτροπαραγωγή

​Στόχος της ενεργειακής πολιτικής της χώρας είναι η συνεχής μείωση της παραγωγής από λιγνίτη, με στόχο τον μηδενισμό της μετά το 2028. Επισης να πετύχουμε ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού και λειτουργία ανταγωνιστικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας προς όφελος των καταναλωτών και της εθνικής οικονομίας.

Οι ΑΠΕ θέλουμε να καλύπτουν το ~80% της ηλεκτροπαραγωγής ως το 2030 (ή νωρίτερα) – με ένα ισορροπημένο μείγμα μεταξύ ηλιακής και αιολικής ενέργειας.

Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται η σύνδεση των μη διασυνδεμένων νησιών στο διασυνδεδεμένο σύστημα μέχρι το 2030. Επίσης μεγάλη έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων – όπου το δυναμικό της Ελλάδας είναι εξαιρετικό – με στόχο τα πρώτα έργα να είναι σε λειτουργία το 2030.
Απαραίτητη για να επιτευχθεί το νέο πράσινο ενεργειακό περιβάλλον είναι η ανάπτυξη επαρκούς ισχύος και χωρητικότητας συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες και αντλησιοταμίευση).

Σημαντική εθνική επιδίωξη είναι οι νέες διεθνείς διασυνδέσεις, με στόχο τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας προς την Ευρώπη για την απορρόφηση της περίσσιας ενέργειας και την ευκολότερη εξισορρόπηση του εθνικού συστήματος.

Και επιπλέον, μέσω της εγκατάστασης ψηφιακώ μετρητών, να επιτευχθεί η ενεργή συμμετοχή των καταναλωτών στην αγορά μέσω, εκτός των άλλων, της ωρίμανσης του πλαισίου για την απόκριση ζήτησης (demand response).

Στόχος είναι ο περατέρω εξηλεκτρισμός στην τελική κατανάλωση ενέργειας με έμφαση στα κτίρια και τις μεταφορές, καθώς και στην προώθηση συστημάτων αυτοπαραγωγής από ΑΠΕ.

Εθελοντική Αγορά Πιστώσεων Αντιστάθμισης Εκπομπών CO2 (Voluntary Carbon Market) 298 Η ανάπτυξη της Εθελοντικής Αγοράς Πιστώσεων Αντιστάθμισης Εκπομπών CO2 (Voluntary Carbon Credits Markets ή VCMs), διερευνάται στην Ελλάδα καθως το μέτρο θα υποστηρίξει περαιτέρω μια σειρά από στόχους: ● Θα προσφέρει στις εταιρείες του ιδιωτικού τομέα περαιτέρω δυνατότητες για την επίτευξη του στόχου μηδενικών εκπομπών, επιπλέον των όσων ορίζονται από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (EU ETS). ● Θα δημιουργήσει ευκαιρίες για την υποστήριξη των τοπικών προσπαθειών μείωσης και απομάκρυνσης των εκπομπών άνθρακα και θα ενισχύσει επίσης τις ροές κεφα λαίων σε προγράμματα που επιτρέπουν την αντιστάθμιση των εκπομπών άνθρακα. ● Η εθελοντική αγορά θα ενισχύσει την αντιμετώπιση των ζητημάτων της κλιματικής αλλαγής και την εφαρμογή πολιτικών μείωσης και απoφυγής εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Με την ολοκλήρωση μιας αγοράς VCM θα δοθεί για πρώτη φορά εντός της ΕΕ, η δυνατότητα πρόσβασης σε προϊόντα και υπηρεσίες που σχετίζονται με την εθελοντική αντιστάθμιση εκ πομπών CO2, πλέον της υποχρεωτικής συμμετοχής (Compliance Market) σε «Σύστημα Εμπο ρίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ» (EU-ETS). Μεταξύ άλλων, αυτό αποτελεί και ένα ση μαντικό βήμα για την ευθυγράμμιση των αγορών Compliance και Voluntary Markets στο πλαίσιο του Άρθρου 6 του ΟΗΕ.

Ανακαλύψτε το αφιέρωμα «Energy Markets 2024»