Σε νεοκλασικό της Αθήνας το άστεγο Θεατρικό Μουσείο

Αποτελεί την πλουσιότερη συλλογή θεατρικού υλικού στην Ελλάδα και ίσως τη μοναδική πηγή μελέτης και έρευνας για ό,τι αφορά το ελληνικό θέατρο και περιμένει επιτέλους, μια μόνιμη στέγη όπου θα αναδειχθεί. Είναι το Θεατρικό Μουσείο, το οποίο μπαίνει οριστικά πλέον, σε τροχιά αξιοποίησης, καθώς η μελέτη που θα επιτρέψει την εγκατάστασή του σε κτήριο της οδού Σταδίου 47, ύστερα από την στερέωση, την αποκατάστασή αλλά και την κατάλληλη μετατροπή του είναι έτοιμη.

Χαρακτηρισμένο ως νεώτερο μνημείο για τα αξιόλογα χαρακτηριστικά του από αρχιτεκτονική και μορφολογική άποψη, αυτό το κτήριο, που βρίσκεται στην καρδιά της πόλης αποτελεί επίσης, τεκμήριο για την εξέλιξη του εμπορικού-ιστορικού κέντρου των Αθηνών -αρχιτεκτονικά, κοινωνικά και οικονομικά – κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.

Η πυρκαγιά όμως, της 1ης Μαΐου 2020 προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο οικοδόμημα –κατάρρευση της δίρριχτης ξύλινης στέγης, μέρους του ξύλινου πατώματος του ορόφου κ.ά- οι οποίες ωστόσο, εκτός από την άμεση αντιμετώπισή τους εκείνη την εποχή βρίσκουν τώρα, με την συνολική μελέτη που κατατέθηκε στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων οριστική λύση.

Κληροδότημα ενός ευεργέτη

Τυπικό παράδειγμα αστικού κτηρίου του όψιμου αθηναϊκού κλασικισμού, το οικοδόμημα διαθέτει πλούσιο διάκοσμο στην κύρια όψη της οδού Σταδίου ενώ διασώζει αρκετές οροφογραφίες και τοιχογραφίες στο εσωτερικό του. Κατασκευάστηκε μεταξύ των ετών1842 και 1892 με πρώτο ιδιοκτήτη τον Ιωάννη Π. Λάμπρου από τον οποίο φέρεται να το αγόρασε ο Αλέξανδρος Σούτσος, νομικός,  φιλάνθρωπος και ευεργέτης των εικαστικών τεχνών, αφού όπως είναι γνωστό άφησε με τη διαθήκη του τη συλλογή του από 100 και πλέον έργα και όλη την περιουσία του στο κράτος για να δημιουργηθεί το “Μουσείο Καλών Τεχνών”. Αυτή η συλλογή έτσι, αποτέλεσε μία πρώτη μεγάλη ενότητα για τη δημιουργία της  Εθνικής Πινακοθήκης, στην οποία και ανήκει το κτήριο ως μέρος του Κληροδοτήματος Αλέξανδρου Σούτσου.

Το διώροφο νεοκλασικό της οδού Σταδίου 47, με το χαρακτηριστικό γαλάζιο και μπορντό χρώμα κάτω από τα ακροκέραμα και με τα σιδερένια περίτεχνα κάγκελα χρησιμοποιήθηκε ως εξοχικό της οικογένειας Αλεξάνδρου Σούτσου, διέθετε μάλιστα έξοδο και στην οδό Γεωργίου Σταύρου –υπάρχει ακόμη φυσικά- η οποία τότε ήταν η έξοδος για τα άλογα.

Στα νεώτερα χρόνια και αφού πέρασε από διάφορες χρήσεις, το κτήριο εκμισθώνονταν έως τον Οκτώβριο του 2012 σε εμπορικές επιχειρήσεις καταστημάτων ρούχων και έκτοτε παρέμενε κενό. Στο εσωτερικό του έτσι, υπήρξαν αναπόφευκτα πολλές επεμβάσεις, όπως  καθαίρεση τοίχων,  προσθήκες κλπ.

Η συλλογή

Οι επεμβάσεις, που πρόκειται να γίνουν τώρα ωστόσο, αποσκοπούν στην πλήρη στερέωση και  αποκατάστασή του κτιριολογικά –τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό του- και παράλληλα στη μετατροπή του σε χώρο στέγασης, μελέτης και επίσκεψης ενός σύγχρονου αλλά σε κάθε περίπτωση, ιδιαίτερου μουσείου.

Το Θεατρικό Μουσείο περιλαμβάνει τη Θεατρική Βιβλιοθήκη με χιλιάδες τόμους μελετών και θεατρικών έργων και την πληρέστερη συλλογή αποκομμάτων τύπου.  Επίσης εκδόσεις για το ελληνικό και ξένο θέατρο, οι οποίες χρονολογούνται από το 1736, καθώς και πλούσια συλλογή χειρογράφων, αρχίζοντας  από το 1860. Για να  γίνει αντιληπτός καλύτερα ο όγκος του περιεχομένου του να αναφερθεί, ότι περιλαμβάνει θεατρικές εκδόσεις και ανέκδοτα θεατρικά έργα ή και χειρόγραφα, ελληνικές και ξένες θεατρολογικές εκδόσεις και μελέτες, το αρχείο των αποκομμάτων Τύπου, θεατρολογικά και καλλιτεχνικά περιοδικά, λευκώματα, ποικίλες εκδόσεις γενικότερου καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος κ.ά.

Ακόμη υπάρχει ψηφιοποιημένο πρωτογενές υλικό του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, καθώς και οπτικοακουστικά  τεκμήρια των νεότερων ετών. Συγκεκριμένα η ψηφιακή βάση δεδομένων περιλαμβάνει 26.915 τεκμήρια και 1.000 ώρες οπτικοακουστικού υλικού.

Σύγχρονες λειτουργίες

Να σημειωθεί, ότι η Θεατρική Βιβλιοθήκη, που στεγαζόταν μέχρι πρόσφατα σε μισθωμένο χώρο στα Πατήσια και σήμερα φιλοξενείται σε χώρο της ΕΡΤ, χωρίς ωστόσο να είναι προσβάσιμη στους μελετητές. Αντίστοιχα τη συλλογή διαχειριζόταν μέχρι πρόσφατα το σωματείο “Κέντρο Μελέτης και Έρευνας Ελληνικού Θεάτρου-Θεατρικό Μουσείο” ενώ πλέον ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού.

Στο μουσείο εντάσσεται, σύμφωνα με την μελέτη η συλλογής της Θεατρικής Βιβλιοθήκης σε αίθουσες βιβλιοστασίων, προβλέπονται αίθουσες πολυμέσων για την προβολή του ψηφιακού αποθετηρίου της συλλογής, η διαμόρφωση αναγνωστηρίου για ερευνητές, καθώς και αίθουσες εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Επίσης δημιουργούνται χώροι εργασίας του προσωπικού, ένα κατάστημα στο ισόγειο με είσοδο από την οδό Γεωργίου  Σταύρου, καθώς και όλοι οι άλλοι βοηθητικοί χώροι αποθήκευσης, υγιεινής κλπ. Όλα αυτά πάντως, σε μικρή κλίμακα, δεδομένου, ότι ο συνολικά διαθέσιμος χώρος είναι περί τα 1.700 τ.μ.

Διαβάστε επίσης:

Τύμβος Καστά – Προχωρούν τα έργα στο σπουδαίο μνημείο της Αμφίπολης

Στα ίχνη του Μεγάλου Αλεξάνδρου: Η Ελληνίδα αρχαιολόγος που σκάβει στην Αλεξάνδρεια

Το εκκεντρικό σπίτι του Νταλί στην Καταλονία – Ασυνήθιστες επιλογές και ένα αυγό στην ταράτσα