Στη σύγχρονη Ελλάδα, όλοι γνωρίζουν τον Δάκη Ιωάννου και τα ιδιοφυή επιτεύγματά του. Ελάχιστοι γνωρίζουν τον σπουδαίο πατέρα του. Ο διεθνούς φήμης επιχειρηματίας Στέλιος Ιωάννου (1915-1999), ιδρυτής της απαράμιλλης κατασκευαστής, εργληπτικής J&P (Ιωάννου Παρασκευαΐδης), υπήρξε επίσης κορυφαίος ευεργέτης.

Σήμερα, 109 χρόνια μετά την γέννησή του, ο γιος τιμάει τον πατέρα. Αλλά προσφέρει επίσης την αφορμή να αναφερθεί κανείς στην εξαιρετική κληρονομιά αυτού του ευπατρίδη.

Ένα ταξίδι στη μεγάλη δωρεά

Ο Δάκης με την Λιέτα Ιωάννου ταξίδεψαν στην Αγγλία και επισκέφτηκαν την Eρευνητική Σχολή Κλασικών και Βυζαντινών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης «Στέλιος Ιωάννου» (Τhe Stelios Ioannou School for Research in Classical and Byzantine Studies).

Η Αποτέλεσε το όραμα της μητέρας του Δάκη, Έλλης Ιωάννου. Ιδρύθηκε το 2007, δηλαδή μετά τον θάνατο του Στέλιου Ιωάννου. Χρηματοδοτήθηκε από την ίδια και τα τρία τους παιδιά, στη μνήμη του Στέλιου Ιωάννου.

Η μεγαλύτερη Σχολή

«Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στεγάζει τη μεγαλύτερη Σχολή Κλασικών Σπουδών του Ηνωμένου Βασιλείου με απαράμιλλο βάθος και εύρος στη μελέτη και τη διδασκαλία των Κλασικών», εξήγησαν στα εγκαίνια οι κορυφαίοι βρετανοί ελληνιστές καθηγητές, σε άπταιστα ελληνικά.

«Οι φοιτητές και οι ακαδημαϊκοί επωφελούνται μιας από τις μεγαλύτερες συλλογές ελληνικών χειρογράφων παγκοσμίως: Της Βιβλιοθήκης Sackler (Σάκλερ) των 270.000 τόμων, και της συλλογής τέχνης και αρχαιολογίας του Μουσείου Αshmolean. Η νέα σχολή, χτισμένη στο St Giles (Σαιντ Τζιλ), δημιουργεί ένα νέο “τρίγωνο” Κλασικών, με τη συνύπαρξη σημαντικών πόρων έρευνας και διδασκαλίας, που είναι εύκολα προσβάσιμο στους σπουδαστές».

Ομπρέλα κορυφαίων ερευνητικών κέντρων

Η Σχολή περιλαμβάνει τέσσερα σπουδαία ερευνητικά κέντρα:

Το Αρχείο Βeazley (μια από τις μεγαλύτερες συλλογές εικόνων κλασικής τέχνης παγκοσμίως, που περιλαμβάνει συλλογές 250.000 φωτογραφιών και 50.000 αριστουργημάτων. Οι ιστοσελίδες του τις πρώτες εκείνες ημέρες λάμβανε πάνω από διακόσιες χιλιάδες επισκέψεις την ημέρα.

Το Κέντρο Μελέτης Αρχαίων Τεκμηρίων, η μεγαλύτερη συλλογή ανατυπώσεων ελληνικών επιγραφών σε χαρτί και μια σημαντική συλλογή ανατυπώσεων ρωμαϊκών επιγραφών.

Το Λεξικό Ελληνικών Κύριων Ονομάτων, έργο που τεκμηριώνει τα ονόματα κάθε καταγεγραμμένου ατόμου που έζησε μεταξύ 800 π.Χ. και 600 μ.Χ.

Τέλος, το Αρχείο Ελληνικής και Ρωμαϊκής Δραματουργίας (έρευνα της ιστορίας των τελευταίων πεντακοσίων ετών παραγωγής κλασικού δράματος).

Από το χωριό της Κύπρου σε όλο τον κόσμο

Ο Στέλιος Ιωάννου γεννήθηκε στα Πάνω Λεύκαρα Λάρνακας στην Κύπρο. Ο πατέρας του Χριστοφής Ιωάννου ανέπτυξε επιχειρηματικές δραστηριότητες στη Λευκωσία, όπου μετακόμισε και η οικογένεια από νωρίς. Μέσω του οικογενειακού πανδοχείου («Χάνι του Ττοφή» ή «Χάνι του Αγίου Αντωνίου») και παράλληλα του διαμετακομιστικού κέντρου εμπορευμάτων, ο Στέλιος Ιωάννου αντιλήφθηκε εξ απαλών ονύχων την αξία της επιχειρηματικότητας στην ανθρώπινη ζωή και τις ανάγκες της.

Το 1938 παντρεύτηκε την Έλλη Μούσουλου (1919 – 2010), αδελφή του διακεκριμένου ακαδημαϊκού Λουκά Μούσουλου και του επιχειρηματία Λεωνίδα Μούσουλου. Απέκτησαν τρία παιδιά, τον Λεωνίδα (Δάκη), τη Σύλβια και τον Χρίστο. Μαζί σχεδίασαν τη βαθιά φιλανθρωπική τους δράση, σε καίριους τομείς.

Η οποία ενισχύθηκε περαιτέρω όταν το 1971 τους άγγιξε η τραγωδία, με την απώλεια του Χρίστου σε ηλικία 26 ετών σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα.

Αποστιγματοποίηση

Ίδρυσαν εμβληματικά φιλανθρωπικά, ιατρικά και μορφωτικά ιδρύματα. Ιστορικούς και πολιτιστικούς συλλόγους, μονές, ναούς και Πατριαρχεία, αθλητικά και προσφυγικά σωματεία.

Γέμισαν το κενό στην κοινωνική ιατρική, με τρόπο εξαιρετικά προοδευτικό και οραματικό, πηγαίνοντας σε περιοχές που τότε κανείς δεν προσέγγιζε και μάλλον περιφρονούσε.

Καθοριστική υπήρξε η συνεισφορά τους στον τομέα των ατόμων με ειδικές ανάγκες.

Μεταξύ άλλων, δημιούργησαν το Ίδρυμα Χρίστου Στέλιου Ιωάννου στο Wayback Machine για τη φροντίδα, εκπαίδευση, αποκατάσταση και κοινωνικοποίηση ατόμων με νοητική υστέρηση και το Κέντρο Πρόληψης Πνευματικής Καθυστέρησης (το 2002 μετονομάσθηκε σε Κέντρο Προληπτικής Παιδιατρικής).

Υπήρξαν πρωτεργάτες στην εισαγωγή και καθιέρωση του θεσμού των Ειδικών Ολυμπιακών Αγώνων (Special Olympics) στην Κύπρο.

Εν συνόλω άνοιξαν το δρόμο στην αποστιγματοποίηση των ατόμων με ειδικές ανάγκες στις ακόμη ανώριμες κοινωνίες της νότιας Ευρώπης.

O Στέλιος Ιωάννου διετέλεσε πρώτος Πρόεδρος και βασικός ευεργέτης του Λαϊονικού Ιδρύματος για την Αποκατάσταση του Απροστάτευτου Παιδιού (ΛΙΑΑΠ).

Παρομοίως της θεραπευτικής κοινότητας Αγίας Σκέπης (1998), για την απεξάρτηση ατόμων εθισμένων σε εξαρτησιογόνες ουσίες.

Η αρχιτεκτονική να φιλοξενεί τη σκέψη

Στον πυρήνα του κοινωνικού τους έργου όμως και η πιο εκτεταμένη συμβολή τους βρέθηκε στον πνευματικό τομέα, σε άμεση σχέση με τη ζωή και τα καθημερινά ενδιαφέροντά τους.

Εκτός από τη Σχολή στην Οξφόρδη, ξεχωρίζει η ανέγερση πρότυπης βιβλιοθήκης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Σχεδιάστηκε από τον πολυβραβευμένο Γάλλο αρχιτέκτονα Ζαν Νουβέλ και στεγάζει Βιβλιοθήκη, Υπηρεσία Πληροφορικών Συστημάτων, Κέντρο Τεχνολογιών Υποστήριξης της Διδασκαλίας και Κέντρο Γλωσσών του Πανεπιστημίου.

Στην Τέχνη και στο Πνεύμα

Η πνευματική παρακαταθήκη του Στέλιου και της Έλλης Ιωάννου συνεχίζεται στη δεύτερη και τρίτη γενιά των Ιωάννου.

Ο Δάκης Ιωάννου, ως συλλέκτης, ιδρυτής του ΔΕΣΤΕ (Διεθνής Ελληνική-Σύγχρονη Τέχνη) και μέλος διοικητικών συμβουλίων σε κορυφαία διεθνή μουσεία, απέκτησε επιρροή στην ανάπτυξη της σύγχρονης τέχνης σε παγκόσμιο επίπεδο που παραμένει ανυπολόγιστη. Αλλά όχι μόνο. Ως συνεχιστής κατασκευαστής συνέβαλε στην ανάπτυξη της σύγχρονης αρχιτεκτονικής.

Η Σύλβια Ιωάννου ως ιδρύτρια του Sylvia Ioannou Foundation, που διαθέτει μια από τις σπουδαιότερες στον κόσμο ιδιωτικές συλλογές βιβλίων και χαρτών για την Κύπρο.

Εργάζεται για τη διαφύλαξη και διάδοση της κυπριακής έντυπης και χειρόγραφης κληρονομιάς και για την προώθηση της έρευνας περί Κύπρου στο πεδίο των Ανθρωπιστικών Σπουδών.