Πάνω από τέσσερις δεκαετίες ζωής μετρούν τα τεκμήρια διαβίωσης στη χώρα μας, με το οικονομικό επιτελείο να θεωρεί πως έχει φτάσει η ώρα για την αναπροσαρμογή τους, καθώς πολλά σημεία του νόμου είναι άδικα για τους φορολογούμενους και οδηγούν σε παράλογους φόρους. Τα τεκμήρια διαβίωσης «καίνε» κάθε χρόνο σχεδόν 1 στους 4 φορολογούμενους.

Η «ακτινογραφία» των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν πέρυσι, αποκάλυψε 1,8 εκατ. φορολογούμενους που έπεσαν στη «φάκα» των τεκμηρίων και ενώ είχαν δηλώσει εισοδήματα ύψους 3,23 δισ. ευρώ τελικά φορολογήθηκαν για εισοδήματα 8,8 δισ. ευρώ,  λόγω των τεκμηρίων διαβίωσης.

Στο Υπουργείο Οικονομικών έχει πιάσει ήδη δουλειά ειδική ομάδα, η οποία εξετάζει ένα προς ένα τα τεκμήρια και τις παραμέτρους τους, προκειμένου μέσα στο 2024 να ανακοινωθούν οι αλλαγές στο σύστημα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα τεκμήρια δεν θα μειωθούν οριζόντια κατά σχεδόν 30%, ένα ποσοστό που έχει βάλει στο τραπέζι ο ίδιος ο πρωθυπουργός προεκλογικά, καθώς όπως λένε στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών «σε κάποιες περιπτώσεις είναι πολύ χαλαρά και να μην λαμβάνουν υπόψη τους κάποια δεδομένα και σε άλλες περιπτώσεις να είναι πάρα πολύ αυστηρά και να μην έχουν αποτέλεσμα».

Η ειδική ομάδα για τα τεκμήρια

Για την αναμόρφωση των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων συστάθηκε ειδική ομάδα στη Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Η Επιτροπή θα συνεδριάζει τουλάχιστον μία φορά το μήνα και εκτάκτως όταν προκύπτουν επείγοντα θέματα, στο κτίριο όπου στεγάζεται το Γραφείο του Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (Καραγιώργη Σερβίας 10, Αθήνα) ή με τηλεδιάσκεψη.

Σε πρώτη φάση θα αναλύσουν τα σημερινά δεδομένα των τεκμηρίων διαβίωσης και στη συνέχεια θα συντάξουν έκθεση με τις προτάσεις τους προς την ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών, που θα λάβει και τις τελικές αποφάσεις.

Με βάση το χρονοδιάγραμμα το νέο πλαίσιο για τα τεκμήρια θα ανακοινωθεί εντός του έτους και θα ισχύσει από το 2025.

Τα μέλη της ειδικής επιτροπής είναι τα εξής:

1. Μαρία Ψύλλα του Μιλτιάδη, Γενική Γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής, ως Πρόεδρος.

2. Χρυσάνθη Μήλιου του Δημητρίου, συνεργάτιδα στο Γραφείο της Γενικής Γραμματέως Φορολογικής Πολιτικής, ως μέλος.

3. Δάφνη Καρατζά του Στυλιανού, υπάλληλος, με βαθμό Α’, του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στο Γραφείο του Γενικού Γραμματέα Οικονομικής Πολιτικής και Στρατηγικής, ως μέλος.

4. Βασίλειος Δασουράς του Ιωάννη, υπάλληλος με βαθμό Α’, του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στο Τμήμα Α’ της Διεύθυνσης Φορολογικής Πολιτικής, ως μέλος.

5. Γιοβά Βασιλική του Γεωργίου, υπάλληλος με βαθμό Α’, του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στο Γραφείο του Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Θεοχάρη Θεοχάρη, ως μέλος.

6. Θεόδωρος Φλωρόπουλος του Παναγιώτη, υπάλληλος με βαθμό Α’, του κλάδου ΠΕ Εφοριακών, που υπηρετεί στο Γραφείο του Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Θεοχάρη Θεοχάρη, ως μέλος.

Γραμματέας της Επιτροπής ορίζεται ο Βασίλειος Δασουράς.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Επιτροπή θα χρειαστεί δύο με τρεις μήνες ώστε να παραδώσει το πόρισμα που θα συντάξει, προκειμένου στη συνέχεια να σχεδιαστούν τα νέα τεκμήρια.

Τι ισχύει σήμερα

Ο αρχικός σχεδιασμός προβλέπει πως θα εξορθολογισμός και όχι οριζόντια μείωση των τεκμηρίων, καθώς κάτι τέτοιο θα είχε και δημοσιονομικό αποτύπωμα.

Σημειώνεται πως τεκμήριο διαβίωσης είναι το ελάχιστο ετήσιο εισόδημα που απαιτείται να έχετε για να μπορείτε να συντηρείτε τα περιουσιακά σας στοιχεία κινητά και ακίνητα (αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, κατοικίες – κύρια και δευτερεύουσες – κ.λ.π.) καθώς και του ελάχιστου κόστους ετήσιας διαβίωσής σας.

Το τεκμήριο υπολογίζεται χωριστά για κάθε περιουσιακό στοιχείο με συγκεκριμένα κριτήρια από τη Φορολογική αρχή.

Ελάχιστο κόστος ετήσιας διαβίωσης: Σήμερα, ο κάθε φορολογούμενος έχει ένα τεκμήριο διαβίωσης, το οποίο ορίζεται ως εξής:

  • 3.000 ευρώ αν είναι άγαμος ή έγγαμος ή μέρος συμφώνου συμβίωσης κι έχει επιλέξει να υποβάλλει τη δήλωσή του χωριστά από τη σύζυγο ή τον σύζυγο ή το έτερο μέρος συμφώνου συμβίωσης.
  • 2.500 ευρώ αν είναι έγγαμος ή έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης κι έχει επιλέξει να υποβάλλει κοινή δήλωση με τη ή τον σύζυγο ή με το έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης.

Ακίνητα: Τεκμήρια διαβίωσης εφαρμόζονται και για τα ακίνητα, τα οποία υπολογίζονται κυρίως από τις αντικειμενικές αξίες τους. Πρόκειται για το πιο δύσκολο κομμάτι των τεκμηρίων διαβίωσης καθώς έρχεται η αυτόματη αναπροσαρμογή στις τιμές ζώνης, με το νέο σύστημα που φέρνει το Υπουργείο Οικονομικών και η αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών θα πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια, συνεπώς τα τεκμήρια διαβίωσης τα ακίνητα θα αναπροσαρμόζονται συνεχώς.

Σημαντικό εργαλείο θα αποτελέσει το αυτόματο σύστημα μαζικών εκτιμήσεων ακινήτων, που θα τεθεί τους επόμενους μήνες σε λειτουργία. Πρόκειται για το Ολοκληρωμένο Γεωπληροφοριακό Σύστημα Μαζικής Εκτίμησης Αξίας Ακινήτων (CAMA), το οποίο βρίσκεται σε πιλοτική λειτουργία.

Με την ενεργοποίηση του νέου ηλεκτρονικού συστήματος, η εκτίμηση της αξίας ακινήτου θα υπολογίζεται κατευθείαν με βάση τρέχουσες, γνωστές, εμπορικές αξίες των ακινήτων (σύμφωνα με ιστορικά δεδομένα συναλλαγών πωλήσεων και εκτιμήσεων), τα φυσικά χαρακτηριστικά των ακινήτων (οικονομικά, πολεοδομικά, τεχνικά, κοινωνικά, νομικά, πολιτικά) κ.ά.

Το τεκμήριο διαβίωσης για την κύρια κατοικία του φορολογούμενου υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά της, με την ακόλουθη κλίμακα:

– μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.

– από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.

– από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ.

– από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.

– από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι, 400 ευρώ ανά τ.μ.

Για τους βοηθητικούς χώρους της κύριας κατοικίας το τεκμήριο είναι 40 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιφάνειας του ακινήτου.

Όμως, οι τεκμαρτές δαπάνες που προκύπτουν από την παραπάνω κλίμακα, προσαυξάνονται:

Κατά 40% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 2.800 έως 4.999 ευρώ το τ.μ. και

Κατά 70% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 5.000 ευρώ ανά τ.μ. και άνω.

Για τις μονοκατοικίες, τα παραπάνω ποσά λαμβάνονται υπόψη αυξημένα κατά 20%, ενώ για τις δευτερεύουσες κατοικίες τα παραπάνω ποσά «αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης» λαμβάνονται υπόψη μειωμένα κατά 50%.

Οχήματα: Επίσης, τεκμήριο διαβίωσης έχουν και τα αυτοκίνητα. Σήμερα τα τεκμήρια διαβίωσης για τα επιβατικά οχήματα είναι τα εξής:

  • Αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κ.εκ. έχουν τεκμήριο διαβίωσης 4.000 ευρώ
  • Αυτοκίνητα 1.200 κ.εκ. έως και 2.000 κ.εκ. παίρνουν προσαύξηση 600 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοσευρ
  • Αυτοκίνητα 2.001 κ.εκ. έως και 3.000 κ.εκ. παίρνουν προσαύξηση 900 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.
  • Αυτοκίνητα πάνω από 3.000 κ.εκ. – προσαύξηση 1.200 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.

Με βάση το ισχύον πλαίσιο, όσο πιο παλιό είναι ένα αυτοκίνητο, τόσο περισσότερο μειώνεται το τεκμήριο. Ωστόσο, σε περίπτωση που υπάρξουν μειώσεις στα τεκμήρια για τα ΙΧ, σε συνδυασμό με την περικοπή του φόρου πολυτελείας, δεν αποκλείεται να βγουν ξανά στους δρόμους τα δίλιτρα αυτοκίνητα.

Διαβάστε επίσης:

«Σπίτι μου»: Στα 246,8 εκατ. ευρώ τα δάνεια στο πλαίσιο του προγράμματος

Εφορία: Από κόσκινο όλες οι συναλλαγές – Ελεγχοι σε καταθέσεις, ομόλογα, μετοχές, πιστωτικές

Στη δημοπρασία 5ετούς ομολόγου προχωρά την Τετάρτη το Ελληνικό Δημόσιο