Από το Βρετανικό Μουσείο για πρώτη φορά στην Αθήνα: Αρχαίο αγγείο στο Μουσείο Ακρόπολης

Αρχαίο ελληνικό αγγείο, που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο από τον 18ο αιώνα είναι ένα μόνον από τα σπουδαία έργα, που έρχονται από το εξωτερικό για την μεγάλη έκθεση του Μουσείου Ακρόπολης «ΝοΗΜΑΤΑ. Προσωποποιήσεις και αλληγορίες από την αρχαιότητα στο σήμερα», η οποία πρόκειται να εγκαινιαστεί στις 4 Δεκεμβρίου από τον διευθυντή του καθηγητή Νίκο Σταμπολίδη. Η εξαιρετικής τέχνης αλλά και διατήρησης υδρία, που φέρει το όνομα του ζωγράφου Μειδία χρονολογείται περίπου στο 420 π.Χ. και από την απόκτησή της από το Βρετανικό Μουσείο ως τώρα, δεν έχει βγει ποτέ από τη Βρετανία.

Ο συγκεκριμένος δανεισμός έχει κάνει αίσθηση, ειδικά στον βρετανικό Τύπο, λόγω του διαρκούς αιτήματος της Ελλάδας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Αλλά επίσης, και λόγω των πρόσφατων, εκ νέου, δηλώσεων του προέδρου του Βρετανικού Μουσείου, που επανέλαβε την επιθυμία του για μία συμφωνία, χωρίς ωστόσο να φαίνεται, ότι προτίθεται να υπαναχωρήσει από τις θέσεις του, ότι αναγνωρίζει την κυριότητα των Γλυπτών στην Ελλάδα.

Το ερυθρόμορφο αγγείο πάντως, με ύψος λίγο μεγαλύτερο των 50 εκατοστών θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του ζωγράφου της αρχαιότητας, ο οποίος έχει απεικονίσει πάνω σε αυτό μία σειρά μυθολογικών σκηνών. Συγκεκριμένα εικονίζονται σε ζώνες δύο διαφορετικά μυθολογικά θέματα: Η αρπαγή των θυγατέρων του Λευκίππου από τους Διοσκούρους, τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη στην μία, και στην άλλη ο Ηρακλής στον Κήπο των Εσπερίδων.

Η πορεία του έργου

Το αγγείο είχε έρθει στο φως από ανασκαφές στην Ιταλία, από όπου και αγοράστηκε τη δεκαετία του 1760 από τον Ουίλιαμ Χάμιλτον, τον διπλωματικό βρετανό απεσταλμένο στη Νάπολη και συλλέκτη αρχαιοτήτων. Εμφανίζεται μάλιστα ευδιάκριτα στην κάτω δεξιά γωνία ενός πορτρέτου του Χάμιλτον, που ζωγράφισε το 1777 ο Τζόσουα Ρέινολντς και τώρα εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων του Λονδίνου. Το 1772 η Υδρία του Μειδία αγοράστηκε από το Βρετανικό Μουσείο, όπου και εκτίθεται για να δανεισθεί τώρα στην Ελλάδα, βγαίνοντας για πρώτη φορά από το μουσείο, ύστερα από 250 χρόνια.

Μετά την έκθεσή του στην Αθήνα εξάλλου, το αγγείο θα μεταβεί στο Παρίσι, προκειμένου για να παρουσιαστεί στην έκθεση του Μουσείου του Λούβρου «Ολυμπισμός: Μια σύγχρονη εφεύρεση, μια αρχαία κληρονομιά (24 Απριλίου-16 Σεπτεμβρίου 2024).

Εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου δηλώνει πάντως, ότι ο δανεισμός της Υδρίας του Μειδία αποτελεί μέρος της συνεχιζόμενης συνεργασίας με ελληνικά μουσεία.

Τα έργα της έκθεσης

Στην έκθεση του Μουσείου Ακρόπολης θα παρουσιαστούν περί τα 200 έργα από ελληνικά και ξένα μουσεία με κεντρική ιδέα, όπως την έχει παρουσιάσει ο κ. Σταμπολίδης «Πώς η αρχαιότητα συλλαμβάνει, κωδικοποιεί, σχεδιάζει και αποδίδει /εκτελεί μια ιδέα και πώς αυτή περνά και διατρέχει τις μετέπειτα περιόδους έως τη μοντέρνα και τη σύγχρονη τέχνη».

Έργα του Ρούμπενς, του Μποτιτσέλι και του Μπελίνι, αγγεία και τοιχογραφίες, χάλκινα και μαρμάρινα αγάλματα, που επίσης βγαίνουν για πρώτη φορά από τη χώρα τους και άλλα όμως, που δίνουν τη σφραγίδα τους στα μουσεία που τα φιλοξενούν, περιλαμβάνονται στην έκθεση. Ανάμεσά τους το άγαλμα του Πόθου από τα Μουζέι Καπιτολίνι της Ρώμης, σημαντικό ρωμαϊκό αντίγραφο, έργου του μεγάλου γλύπτη της αρχαιότητας, Σκόπα (330 π.Χ.). Συγκλονιστικό έργο εξάλλου είναι, ο ελικωτός κρατήρας του Τάλω (420-400 π.Χ.), στον οποίο απεικονίζεται ο θάνατος του χάλκινου γίγαντα Τάλω, που προστάτευε την Κρήτη, από τους Αργοναύτες κατά τη διάρκεια της Αργοναυτικής εκστρατείας (έρχεται από το Μουζέο Γιάτα του Ρούβο ντι Πούλια της Ιταλίας). Ενώ έξοχος όμως είναι και ένας αλληγορικός πίνακας του Τζοβάνι Μπελίνι για την Τύχη.

Το σκεπτικό

«Ανθρωποκεντρικός ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός», όπως αναφέρει ο κ. Σταμπολίδης «δεν αποδίδει μόνον τους θεούς του κατ΄ εικόνα και ομοίωσή του αλλά προσωποποιεί και την ίδια τη φύση, τον χρόνο, τις ιδέες, τις έννοιες και τους θεσμούς, τα συναισθήματα, τον ψυχισμό του και τα πάθη του με έναν τρόπο μοναδικό, αφήνοντάς τα παρακαταθήκη για το νήμα της τέχνης στην πορεία του χρόνου».

Μαζί με τις προσωποποιήσεις ωστόσο ή και σε συνδυασμούς με αυτές, συνυπάρχουν οι αλληγορίες, εκφράσεις της τέχνης δηλαδή, που δεν σημαίνουν κυριολεκτικά αυτά που φαίνονται από πρώτη όψη, αλλά κρύβουν άλλα νοήματα και μηνύματα.

Ο πλούτος των αντικειμένων της έκθεσης συμπορεύεται εξάλλου, με την ποικιλία τους, όπως ανάγλυφα, μετάλλια, τερακότες, νομίσματα, εικόνες, χειρόγραφα, μαζί φυσικά με τα γλυπτά, τους πίνακες και άλλα. Καθένα από αυτά θα πάρει τη θέση του σε μία από τις έξι ενότητες της έκθεσης:
Τον Χρόνο, την Φύση (γεωγραφικοί όροι, ουράνια σώματα κλπ.), τον Θεό (με τις θεοποιημένες έννοιες φυσικών και ανθρώπινων στοιχείων), τον Άνθρωπο (ψυχικές, πνευματικές και σωματικές καταστάσεις, συναισθήματα, πνευματικά έργα κλπ.), τον Θεσμό (πόλεις, δήμος, δημοκρατία, βία, κράτος, δικαιοσύνη, τελετές κλπ.) και τέλος τις Αλληγορίες.

Διαβάστε επίσης:
Μιλέι: Αδιαπραγμάτευτο το κλείσιμο της Κεντρικής Τράπεζας της Αργεντινής

«Δράκος των Εξαρχείων»: Ποινικές ευθύνες για τη μη τήρηση των περιοριστικών όρων του 23χρονου

Χρηματιστήριο: Νέα υψηλά στην Intracom, μειώνονται οι όγκοι στην ΕΤΕ – «Γκρέμισμα» -9% για Frigoglass