Ιταλική «επέλαση» στην Ελλάδα: Οι μεγάλες επενδύσεις Ιταλών σε τράπεζες, ενέργεια, υποδομές

Ιταλική «επέλαση» στην Ελλάδα, υλοποιείται τα τελευταία χρόνια από μεγάλες επιχειρήσεις της γειτονικής χώρας. Ο τομέας της ενέργειας αλλά και των υποδομών βρίσκονται διαχρονικά στο στόχαστρο των Ιταλών επιχειρηματιών, ενώ πλέον και εισήλθαν στις τράπεζες.

Η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, αλλά κυρίως η ανάγκη που έχει η χώρα μας να προχωρήσει σε μεγάλα έργα, οδηγεί πολλούς ξένους παίκτες να τοποθετηθούν στην Ελλάδα.

Οι Ιταλοί θεωρούνται από τους καλούς επενδυτές κυρίως διότι υπάρχουν πολλά επιχειρηματικά κοινά μεταξύ των δύο χωρών.

Το μεγάλο deal της UniCredit, της δεύτερης μεγαλύτερης ιταλικής τράπεζας και μιας από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, για την απόκτηση του 9% της Alpha Bank, ήταν το κερασάκι στην τούρτα των ιταλικών επενδύσεων στη χώρα μας. Η UniCredit θα δώσει περίπου 300 εκατ. ευρώ για να εισέλθει στο μετοχικό κεφάλαιο της ελληνικής τράπεζας, μια συμφωνία που αποτελεί τμήμα μιας συνολικότερης σε Ρουμανία και Ελλάδα, ύψους περίπου 1 δις ευρώ.

Ωστόσο, ο τομέας που διαπρέπουν οι Ιταλοί επενδυτές είναι αυτός της ενέργειας. Η Ιταλία είναι αυτή τη στιγμή ο μεγαλύτερος ενεργειακός σύμμαχος της χώρας μας ενώ ισχυρή είναι η παρουσία Ιταλών επιχειρηματιών στον τομέα των επενδυτών.

Πρόσφατα ο όμιλος Grimaldi ανέλαβε και τυπικά τον έλεγχο του Οργανισμού Λιμένα Ηγουμενίτσας καθώς ολοκληρώθηκε η απόκτηση του 67% του λιμανιού με την καταβολή τιμήματος 84,7 εκατ. ευρώ.

 

 

Ο ίδιος όμιλος έχει αναλάβει επίσης και το λιμάνι του Ηρακλείου, δίνοντας 80 εκατ. ευρώ. Ο όμιλος Grimaldi δραστηριοποιείται στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες με τις Μινωϊκές Γραμμές (Minoan Lines) και σκοπεύει να γίνει κυρίαρχος στον τομέα του τουρισμού ως κύρια πύλη προς την Ευρώπη.

Πρόσφατα επίσης, ο όμιλος Mapei από την Ιταλία έκανε ανακοινώσεις για την παρουσία της στην Ελλάδα χαρακτηρίζοντας τη χώρα μας στρατηγικής σημασίας χώρα για τις επενδύσεις της.

 

 

 

Η Mapei, είναι μία εκ των κορυφαίων εταιρειών δομικών υλικών με τζίρο 4,2 δισεκ. ευρώ (2022) και 90 εργοστάσια σε όλο τον κόσμο. Από το 2016-2023 έχει υλοποιηθεί επενδυτικό πλάνο ύψους 30 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα. Για το 2024 η εταιρεία έχει προγραμματίσει επένδυση ύψους 3 εκατ. ευρώ σε μηχανήματα παραγωγής υγρών παστωδών προϊόντων ενώ φέτος ολοκλήρωσε στρατηγικής σημασίας επένδυση μονάδας θραύσης ανθρακικού ασβεστίου ύψους 4,5 εκατ. ευρώ.

Στις μεγάλες επενδύσεις Ιταλών στην Ελλάδα που ολοκληρώθηκαν πρόσφατα και η απόκτηση της ασφαλιστικής εταιρείας Υδρόγειος η οποία  πέρασε στην ιδιοκτησία του συνεταιριστικού ιταλικού ομίλου Reale, μέσω της εταιρείας Società Reale Mutua di Assicurazioni.

Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, η ιταλική εταιρεία πρόκειται να αποκτήσει το 85% του μετοχικού κεφαλαίου της Υδρόγειος. Το πρώτο στάδιο της συμφωνίας προβλέπει την απόκτηση του 75% του μετοχικού κεφαλαίου (70% από την οικογένεια Κασκαρέλη και 5% από μετόχους μειοψηφίας). Η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί τους πρώτους μήνες του 2024 και στο δεύτερο στάδιο – έως το τέλος του 2026 – ο ιταλικός όμιλος θα αποκτήσει το υπόλοιπο 10% του μετοχικού κεφαλαίου από την οικογένεια Κασκαρέλη.

Ο ιταλικός όμιλος απασχολεί περισσότερους από 4.000 εργαζομένους, εξυπηρετεί 4,7 εκατομμύρια ασφαλισμένους και πελάτες σε όλο τον κόσμο και διαθέτει δίκτυο με περισσότερους από 2.380 συνδεδεμένους συνεργάτες και 3.070 ανεξάρτητους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές. Τα καθαρά κέρδη του ομίλου, στις 30.6.2023, ανέρχονται σε 149 εκατ. ευρώ και τα ίδια κεφάλαια σε 3,3 δισ. ευρώ.

Ενέργεια

Ιταλικοί κολοσσοί, όπως η Snam και η Italgas έχουν εδώ και χρόνια τον έλεγχο κρίσιμων ενεργειακών υποδομών της Ελλάδας. Στην πρόσφατη επίσκεψη της πρωθυπουργού, Τζ. Μελόνι, στην Αθήνα, συζήτησε με τον Κ. Μητσοτάκη την ενεργειακή συμμαχία των δύο χωρών με κυριότερη την αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ιταλία που θα ανοίξει τον δρόμο για εξαγωγές πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας.

Η Italgas πριν από 15 μήνες ολοκλήρωσε μετά από διεθνή διαγωνισμό, την εξαγορά του 100% της ΔΕΠΑ Υποδομών του κύριου ελληνικού φορέα εκμετάλλευσης στον τομέα της διανομής φυσικού  αερίου.

Το τίμημα ανήλθε σε 733 εκατ. ευρώ καθώς στον διαγωνισμό το ΤΑΙΠΕΔ διέθεσε προς πώληση το 65% του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΠΑ Υποδομών και η ΕΛΠΕ το υπόλοιπο 35%.

Η Italgas είναι ο πρώτος φορέας εκμετάλλευσης στην Ιταλία όσον αφορά τη διανομή φυσικού  αερίου και ο τρίτος στην Ευρώπη. Λειτουργεί ένα δίκτυο διανομής που εκτείνεται συνολικά σε  περίπου 75.000 χιλιόμετρα μέσω του οποίου, τον τελευταίο χρόνο, έχει διανείμει περίπου 9  δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου σε 7,8 εκατομμύρια πελάτες. Ο Όμιλος διαθέτει 1.899  παραχωρήσεις, με ιστορική παρουσία σε μεγάλες ιταλικές πόλεις όπως το Τορίνο, η Βενετία, η  Φλωρεντία και η Ρώμη.

 

 

 

Η ΔΕΠΑ Υποδομών κατέχει το 51% της Διανομής Φυσικού Αερίου Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας Α.Ε. (Ε.Δ.Α. Θεσσαλίας), το 100% της Μονοπρόσωπης Εταιρείας Διανομής Φυσικού  Αερίου Αττικής Α.Ε. (Ε.Δ.Α. Αττικής) και το 100% των Δημόσιων Δικτύων Διανομής Φυσικού Αερίου  Α.Ε. (Δ.Δ.Ε.Α.), των τριών κύριων παραγόντων στη διανομή φυσικού αερίου στην Ελλάδα, οι οποίοι  διαχειρίζονται συνολικά περίπου 7.500 χιλιόμετρα δικτύου και 600.000 ενεργά σημεία αναδιανομής.

Η ιταλική εταιρεία σχεδιάζει επενδύσεις ύψους 1 δις ευρώ στη ΔΕΠΑ Υποδομών την επόμενη 7ετία.

Μια άλλη μεγάλη επένδυση ολοκληρώθηκε πριν από μερικά χρόνια και αφορά στον έλεγχο της ΖΕΝΙΘ από την Eni, μια ιταλική πολυεθνική από τους μεγαλύτερους στον κόσμο. Το 2018 οι Ιταλοί απέκτησαν το 100% της εταιρείας με συνολικό τίμημα 57 εκατ. ευρώ ενώ το 2021 η ΖΕΝΙΘ μετατρέπεται σε Plenitude.

Τον περασμένο μήνα εγκρίθηκε ο κοινός έλεγχος της Enel Green Power Hellas από την Macquarie GIG Renewable Energy Fund 2 SCSp και την ιταλική Enel Green Power.

Το τίμημα για την εξαγορά του 50% της Enel Green Power Hellas από τη Macquarie ανήλθε στα 345 εκατ. ευρώ και η συνολική αξία επιχείρησης (full Enterprise Value) περίπου στα 980 εκατ. ευρώ.

Η EGPH μέχρι τον Ιούλιο διατηρούσε σε λειτουργία 59 έργα συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 482 MW αιολικής, ηλιακής και υδροηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και έξι φωτοβολταϊκά έργα υπό κατασκευή, συνολικής ισχύος 84 MW. Η EGPH αναπτύσσει επίσης ένα χαρτοφυλάκιο αιολικών και φωτοβολταϊκών έργων, παράλληλα με την επέκταση των δραστηριοτήτων της σε καινοτόμες λύσεις όπως η αποθήκευση και τα υβριδικά έργα.

Η ιταλική Snam ελέγχει τον ΔΕΣΦΑ και σχεδιάζει επενδύσεις 1 δις ευρώ στην επόμενη δεκαετία. Το Δεκέμβριο του 2018, η κοινοπραξία Snam, Enagas και Fluxys εξαγόρασε το 66% των μετοχών του ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου) έναντι 535 εκατ.

 

 

 

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ιταλική διαχειρίστρια δικτύου Terna ενδιαφέρεται για τη δημιουργία του νέου υποθαλάσσιου καλωδίου ισχύος 1 γιγαβάτ που θα ενώσει την Ελλάδα με την Ιταλία.

Πρόκειται για τη διασύνδεση GR.ITA 2, ένα έργο που υπολογίζεται σε 750 εκατ. ευρώ και θα συνδέσει τη Θεσπρωτία με τη Γαλατίνα. Το συνολικό μήκος θα είναι 350χμ, εκ των οποίων τα 250χμ θα είναι υποθαλάσσια.

Μόλις τον περασμένο μήνα έκλεισε ένα από τα μεγαλύτερα ελληνικά deal με… ιταλικό «άρωμα» με τη ΔΕΗ να αποκτά την Enel Romania από την ιταλική Enel, ύψους 1,24 δισ.

Η κοινοπραξία της Edison με τα ΕΛΠΕ με την εταιρεία ELPEDISON δραστηριοποιείται στην Ελλάδα στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ από τον Ιανουάριο 2018 εισήλθε και στη λιανική αγορά φυσικού αερίου. Ακόμη ο ελληνο-βουλγαρικός διασυνδετήριος αγωγός φ.α. IGB (Interconnector Greece-Boulgaria) προβλέπεται να συνδεθεί με τον TAP. Μέτοχοι της ICGB AD είναι η βουλγαρική κρατική εταιρεία Bulgaria Energy Holdings (50%) και η ε/εταιρεία ΥΑΦΑ ΠΟΣΕΙΔΩΝ (50%), στην οποία συμμετέχουν ισομερώς ΔΕΠΑ και Edison. Η ΔΕΠΑ και η Edison συμμετέχουν ισομερώς στον διασυνδετήριο υποθαλάσσιο αγωγό Ελλάδας-Ιταλίας (Interconnector Greece-Italy, IGI Poseidon), μήκους 200 χιλιομέτρων

Τα τρένα

Μια από τις πλέον πολυσυζητημένες επενδύσεις που έκαναν Ιταλοί στην Ελλάδα, υλοποιήθηκε το 2017 επί ΣΥΡΙΖΑ. Τότε ιδιωτικοποιήθηκε η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, θυγατρική του ΟΣΕ και αποκτήθηκε από τον ιταλικό όμιλο Ferrovie dello Stato Italiane Group (FSG). Μετά την απόκτηση της, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ μετονομάστηκε σε Hellenic Train.

Η συμφωνία για την εξαγορά του 100% των μετοχών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ έναντι 45 εκατ. ευρώ, είχε χαρακτηριστεί από τα υπόλοιπα κόμματα σκάνδαλο εξαιτίας του χαμηλού τιμήματος, καθώς πριν από τη μνημονιακή περίοδο το ποσό που ζητούνταν ήταν πενταπλάσιο.

Η Ferrovie dello Stato Italiane Group (FS Group) αποτελούσε τον τρίτο μεγαλύτερο σιδηροδρομικό όμιλο στην Ευρώπη, μετά τους γερμανικούς (Deutsche Bahn) και τους γαλλικούς σιδηροδρόμους (SCNF), καταγράφοντας έσοδα 8,9 δισ. ευρώ και καθαρά κέρδη 770 εκατ. ευρώ.

Αμέσως μετά την ιδιωτικοποίηση, ο ιταλικός όμιλος ανακοίνωσε ότι η στρατηγική για την αναβάθμιση και ανάπτυξη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, θα αποτελέσει μέρος ενός ευρύτερου επιθετικού σχεδίου επέκτασης της FS Goup στις διεθνείς αγορές, που μεταξύ άλλων προέβλεπε εξαγορές και επενδύσεις αξίας 94 δισ. ευρώ για τη δεκαετία 2017 μέχρι το 2026, που σημαίνει ότι το επενδυτικό σχέδιο βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Το δεκαετές επενδυτικό πρόγραμμα, είχαν ανακοινώσει, ότι στοχεύει στον τετραπλασιασμό των εσόδων από τις διεθνείς αγορές, έτσι ώστε να ανέλθουν στα 4 δισ. ευρώ. Με την έλευσή της στην Ελλάδα η εταιρεία έφερε νέα τρένα και βαγόνια, αξίας 455 εκατ. ευρώ.

Το δυστύχημα στα Τέμπη με τους δεκάδες νεκρούς προκάλεσε σφοδρή σύγκρουση για τις επενδύσεις που δεν έγιναν ενώ πλέον οι σχέσεις με την ιταλική εταιρεία είναι εξαιρετικά κακές.

Κι άλλες επενδύσεις στις υποδομές

Η ιταλική εταιρεία MC di Ravena από κοινού με τις εταιρείες ΤΕΚΑΛ και Interkat του νεοεκλεγέντα δημάρχου Λαμίας, Π. Πανουργιά, είχε κάνει την έκπληξη πριν από χρόνια και ανακηρύχθηκε ανάδοχος για την κατασκευή του έργου Μπράλος – Άμφισσα του διαγώνιου άξονα Λαμία – Ιτέα – Αντίρριο», προϋπολογισμού 285,5 εκατ. ευρώ.

Όμως αργότερα αποκαλύφθηκε ότι η ιταλική εταιρεία δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες χρηματοδότησης του έργου και τελικά το έργο πήγε στην Αβαξ με έκπτωση 10,1%.

Εργα υποδομών έχουν αναλάβει στην Ελλάδα ιταλικές εταιρείες σε συνεργασία με ελληνικές. Μεταξύ αυτών η κοινοπραξία της ιταλικής εταιρείας SALINI-IMPREGILO με την ΤΕΡΝΑ που ανέλαβε την κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), η κοινοπραξία της ΑΕΓΕΚ και των εταιρειών IMPREGILO, ADSALDO, SELI, ANSALDOBREDA που επελέγη ως ανάδοχος για την κατασκευή του Μετρό της Θεσσαλονίκης.

Η κοινοπραξία της ΑΒΑΞ με την ιταλική GHELLA και τη γαλλική ALSTOM αναδείχθηκε μειοδότρια στο διαγωνισμό για την κατασκευή της Γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας (Τμήμα Α΄ «Άλσος Βεΐκου – Γουδή»).

Ο όμιλος SOL έχει παρουσία στην Ελλάδα από το 2000 και το 2021 απέκτησε τις δραστηριότητες της Air Liquide Hellas και της Vitalaire Hellas που άλλαξαν επωνυμία σε Τεχνικά Αέρια Ελλάδος Α.Ε και Vivicare Ελλάς Μονοπρόσωπη Α.Ε. αντίστοιχα.

Το τίμημα της εξαγοράς δε δημοσιοποιήθηκε, ωστόσο ως τάξη μεγέθους αναφέρεται ότι, το 2020, η Air Liquide Hellas απασχολούσε 104 εργαζόμενους και κατέγραψε τζίρο άνω των 20 εκ.. Η SOL Hellas το 2006 είχε απορροφήσει και την εταιρεία Ελληνικά Αέρια Θεσσαλονίκης Α.Ε.

Επίσης, η Sparkle από το 2001 επενδύει δυναμικά στην Ελλάδα. Τα συνολικά επενδυμένα, στην Ελλάδα, κεφάλαια της εταιρείας ανήλθαν σε 40 εκ. την τελευταία πενταετία.

 

 

 

Οι επενδύσεις αφορούν σε 4 Κέντρα Δεδομένων στην Ελλάδα (δύο στην Μεταμόρφωση, ένα στο Κορωπί και ένα στα Χανιά), συνολικής έκτασης 14.000 τ.μ. και ισχύος 13,7 MW.

Ιταλικές εταιρείες έχουν επενδύσει στην Ελλάδα σε πλείστους τομείς: τσιμεντοβιομηχανία (Italcimenti), χημική βιομηχανία (Kerakoll), χρώματα & υλικά βαφής (Milesi), αεροδιαστημική (Sitael, Planetek), εκδόσεις (Mondatori, μέτοχος ομίλου «Αττικών Εκδόσεων», Enzo Terzi), υπηρεσίες ασφαλειών (Assicurazioni Generali), φυγοκεντρικά μηχανήματα παραγωγής ελαιολάδου (PIERALISI), τρόφιμα (Barilla SpA και Euricom SpA μονάδες παραγωγής ζυμαρικών), γαλακτοκομικά προϊόντα (Cooperlat SpA), οινοπνευματώδη (Campari SpA, που εξαγόρασε την εταιρεία Ούζο 12), ζαχαρώδη (Ferrero με γραφείο αντιπροσωπείας), υπηρεσίες εστίασης (Autogrill, εστιατόρια κατά μήκος εθνικών οδών), ένδυση/αξεσουάρ (Luxotica, Safilo, Diesel, Benetton, Prada, Armani, Calzedonia Holding SpA), τρόφιμα /διανομή (Granarolo 50,01% της Quality Brands International, μετονομάστηκε το 2018 σε Granarolo Hellas).

Ελληνικές επενδύσεις στην Ιταλία στον τομέα της ενέργειας

Εκτός από την πρόσφατη εξαγορά της ΔΕΗ, ύψους 1,2 δις ευρώ και άλλες ελληνικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Ιταλία. Για παράδειγμα η Mytilineos απέκτησε συνολική χωρητικότητα 26 MW για δύο συστήματα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρία (Battery Energy Storage System – BESS) με σκοπό την παροχή υπηρεσιών δικτύου Fast Reserve για λογαριασμό της Terna, του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Ενέργειας της Ιταλίας.

Η εταιρεία Sunlight μέλος του Ομίλου Olympia δραστηριοποιείται στην Ιταλία μέσω της θυγατρικής της Sunlight Italy με έδρα στη Βερόνα και δύο αποθήκες στην πόλη Lonigo (Vincenza) και της Sunlight European Battery Assembly (SEBA) με εγκαταστάσεις επίσης στη Βερόνα. Η Sunlight Italy διαθέτει μπαταρίες μολύβδου-οξέος και μπαταρίες ιόντων λιθίου για βιομηχανικές εφαρμογές έλξης και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Το 2022 εξαγόρασε το 80% της ιταλικής ΡΒΜ, με έδρα τη Βινιόλα (Μodena) της Ιταλίας και διαδρομή άνω των 40 ετών τεχνογνωσίας σε R&D και κατασκευή καινοτόμων φορτιστών για μπαταρίες και ηλεκτρονικά συστήματα.

Η Energean εξαγόρασε το 2020 της Edison E&P (17.12.2020) με το τίμημα να διαμορφώνεται σε € 284 εκ.. Με την εξαγορά της Edison E&P, η Energean αποκτά παρουσία σε 9 χώρες και επεκτείνεται ως τη Βόρεια Θάλασσα. Τα αποθέματα του ομίλου αυξάνονται στα 850 εκ. βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου, με το 70% αυτών σε φυσικό αέριο. Η Energean καθίσταται πλέον η μεγαλύτερη ανεξάρτητη εταιρεία έρευνας και παραγωγής στη Μεσόγειο.

Διαβάστε επίσης:

Alpha Bank: Στο 9,6159% το ποσοστό της UniCredit
Στη νέα εποχή Reale Mutua – Υδρόγειος Ασφαλιστική: Ολες οι λεπτομέρειες του deal
Εμανουέλε Γκριμάλντι: Η ναυτιλία βρίσκεται στα χέρια ισχυρών οικογενειών και εφοπλιστών