Για ακόμη μία φορά ένα σημαντικό έργο υποδομών, που έρχεται να δώσει μία σημαντική ανάσα στο κυκλοφοριακό της Θεσσαλονίκης, έρχεται αντιμέτωπο με προσφυγές τοπικών φορέων. Πρόκειται για το Flyover, αξίας 478 εκατ. ευρώ, που έχει ξεκινήσει να κατασκευάζει η κοινοπραξία Mytilineos – ΑΒΑΞ από την προηγούμενη Παρασκευή.

Ωστόσο, το εν λόγω έργο έρχεται αντιμέτωπο με μία ακόμα προσφυγή στο ΣτΕ από τοπικούς φορείς, καθώς εντάσσεται στη λίστα με τα project συνολικής αξίας τουλάχιστον 1,2 δισ. ευρώ που έχουν εγκλωβιστεί στη «φάμπρικα» των προσφυγών στο ΣτΕ και την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) από τοπικούς φορείς και Δήμους.

1

Πιο συγκεκριμένα, τα μέλη του συνδέσμου Κατοίκων στα Κωνσταντινουπολίτικα Θεσσαλονίκης με Πρόεδρο τον Ηλία Γκίνδη υπέβαλαν προσφυγή στο ΣτΕ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο φορέας αυτός προσπαθεί να δημιουργήσει προβλήματα για το έργο, καθώς είχε προσφύγει ξανά στο ΣτΕ στο παρελθόν επικαλούμενος… την υλοτόμηση δέντρων.

Στην παρούσα φάση δεν υπάρχει ανησυχία για την πορεία της υλοποίησης του ΣΔΙΤ, καθώς πηγές της κατασκευαστικής κοινοπραξίας αναφέρουν στο mononews ότι η εξέλιξη αυτή δεν παγώνει τα εργοτάξια που έχουν στηθεί.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα στην καλύτερη των περιπτώσεων τα εργοτάξια να παγώνουν για όσο καιρό αναμένεται να εκδοθεί και να καθαρογραφεί η απόφαση του ΣτΕ ή της ΕΑΔΗΣΥ (σ.σ. αντίστοιχα έξι και τρεις μήνες), ενώ υπάρχουν και άλλοι αρκετά μεγαλύτεροι κίνδυνοι.

Αυτοί είναι οι σημαντικές καθυστερήσεις μεγάλων δημόσιων έργων, αιτήματα για αποζημιώσεις εκ μέρους των κατασκευαστών, ακύρωση έργων και απώλειας χρηματοδότησης από ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.

Παναγιώτης Σταμπουλίδης (ΤΑΙΠΕΔ): Χρειάζεται θεσμική θωράκιση των αναπτυξιακών έργων

Ο εντεταλμένος σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, Παναγιώτης Σταμπουλίδης, μιλώντας στο mononews, αναφέρει ότι χρειάζεται να υπάρξει θεσμική θωράκιση των αναπτυξιακών έργων.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το νο.2 του Ταμείου αναφέρεται στην ανάγκη προστασίας των έργων και πιο συγκεκριμένα των ιδιωτικοποιήσεων από το κίνημα των προσφυγών και των ενστάσεων.

Μάλιστα, σε αρκετές δημόσιες τοποθετήσεις του έχει αναφέρει ότι αρκούν 15.000 ευρώ για να τιναχτούν έργα εκατοντάδων εκατ. Ευρώ στον αέρα.

Εν ολίγοις αναφέρεται στο πολύ χαμηλό κόστος και τις ελάχιστες θεσμικές δικλείδες που υπάρχουν για να προσφύγει ένα άτομο, ένας σύνδεσμος, ένας δήμος ή ακόμα και μία εταιρεία στο ΣτΕ η την ΕΑΔΗΣΥ.

Επιπλέον, πηγές του Ταμείο κάνουν λόγο για παράκρουση εκ μέρους των Δήμων και τοπικών φορέων για τα έργα στους λιμένες.

Με αυτό τον τρόπο σχολιάζονται οι προσφυγές των Δήμων Δραπετσώνας-Κερατσινίου, Περάματος, αλλά και του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά, του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Ναυπηγικής Βιομηχανίας (ΣΕΝΑΒΙ) για το master plan το Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ).

Αξίζει να αναφερθεί ότι υπό την ομηρία προσφυγών τελούν και άλλες παραχωρήσεις του Ταμείου, όπως τους πρώην εκθεσιακών χώρων, εργαστηρίων και αποθηκών ΕΟΜΜΕΧ στον Ταύρο (προσφυγές από τους Δήμους Μοσχάτου και Ταύρου), το ακίνητο στο Πόρτο Χέλι (προσφυγή από το «Ένωση Πολιτών Ενάντια στη Διαφθορά»), τη Μαρίνα Πύλου (προσφυγή από το Δήμο Πύλου Νέστορος) και τη Νέα Ηρακλειά Χαλκιδικής (προσφυγή από το Δήμο Προποποντίδας).

Πρόκειται για ένα σύνολο παραχωρήσεων που ξεπερνούν τα 20 εκατ. Ευρώ για τις οποίες έχει επιλεγεί ήδη ο προτιμητέος επενδυτής.

Υπουργείο Υποδομών: Εγκλωβισμένα έργα 712 εκατ. Ευρώ και η αποζημίωση-μαμούθ της Ελλάκτωρ

Δεν αξίζει να πάμε ιδιαίτερα μακριά χρονικά για να δούμε τις επιπτώσεις της τακτικής αυτής, καθώς κολλημμένα παραμένουν έργα, όπως το ΣΔΙΤ Χερσόνησος-Νεάπολη του ΒΟΑΚ με και την επέκταση της Λεωφόρου Κύμης συνολικής αξίας 712 εκατ. ευρώ με ανάδοχο την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Ελλάκτωρ – Intrakat.

Όσον αφορά το πρώτο έργο, το οποίο έχει συμβασιοποιηθεί από τον Απρίλιο εκκρεμούν οι προσφυγές των Δήμων Ηρακλείου και Μαλεβιζίου, ενώ για το δεύτερο έργο η υπογραφή της σχετικής σύμβασης τελεί υπό την «ομηρία» της προσφυγής του Δήμου Νέου Ηρακλείου.

Να σημειωθεί, επίσης, ότι το ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ εντάσσεται στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Αυτό σημαίνει ότι το έργο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός του 2025.

Ωστόσο, η εμπλοκή λόγω της προσφυγής των δύο Δήμων στο ΣτΕ δημιουργεί ερωτηματικά σχετικά τόσο με την έγκαιρη υλοποίηση του έργου, τη χρηματοδότησή του όσον αφορά την ΕΕ, αλλά και το ενδεχόμενο να ζητηθούν αποζημιώσεις από την κατασκευαστική κοινοπραξία.

Εκτός, όμως, από τα πρόσφατα περιστατικά προσφυγών που μπλοκάρουν προσώρας τα δύο παραπάνω έργα, νωπή παραμένει η μνήμη της αποζημίωσης των 85 εκατ. Ευρώ που έλαβε η κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Archirodon για την υποθαλάσσια αρτηρία Θεσσαλονίκης.

Πρόκειται για ένα έργο αξίας 470 εκατ. Ευρώ που δημοπρατήθηκε το 2005, αλλά δεν υλοποιήθηκε ποτέ καθώς η εκκίνηση του καθυστέρησε με σημαντικότερο λόγο τις προσφυγές στο ΣτΕ τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Επομένως, γίνεται λόγος όχι μόνο για ένα έργο που δεν ολοκληρώθηκε, αλλά ζημίωσε αρκετά το Ελληνικό Δημόσιο.

Τι αναφέρει η αγορά

Όσον αφορά τη στάση της αγοράς σε σχέση με το θέμα των προσφυγών εκ μέρου τοπικών φορέων, όπως οι ενώσεις κατοίκων αλλά και οι Δήμοι, οι κατασκευαστικές εταιρείες που έχουν αναλάβει τα μεγάλα δημόσια έργα, αλλά και μικρότερες ιδιωτικοποιήσεις εκτάσεων που τρέχει το ΤΑΙΠΕΔ, δεν μπορούν παρά να μην προβληματίζονται.

Η πλευρά των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών κάνει λόγο για ανάγκη καλύτερου σχεδιασμού εκ μέρους των αρμόδιων υπουργείων που εκπονούν τους διαγωνισμούς.

Ζητούν, δηλαδή, να υπάρχει καλύτερος σχεδιασμός και να γίνουν πιο εκτεταμένες μελέτες, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις έργων, στις οποίες οι αποφάσεις για τον σχεδιασμό λαμβάνονται σε κεντρικό επίπεδο χωρίς να ζητείται η άποψη των τοπικών κοινωνιών.

Ωστόσο, οι αλλαγές αυτές δεν αποκλείεται να αυξήσουν τους προϋπολογισμούς των έργων.

Από την άλλη πλευρά μικρότερες κατασκευαστικές εταιρείες, εκτός από το ζήτημα του σχεδιασμού εκ μέρους των υπουργείων και του ΤΑΙΠΕΔ, επισημαίνουν ότι οι Δήμοι δεν έχουν πλήρη εικόνα των συνεπειών για το δημόσιο συμφέρον.

Πιο συγκεκριμένα, πηγές του κλάδου αυτού αναφέρουν στο mononews ότι οι Δήμοι κοιτούν το δέντρο του πολιτικού τους οφέλους και όχι το δάσος του δημοσίου συμφέροντος.

Προσθέτουν, δε, ότι τα προβλήματα που δημιουργούν οι προσφυγές έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικές καθυστερήσεις στην εκκίνηση υπογεγραμμένων έργων.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, ότι εάν χρειαστεί να αλλάξουν οι περιβαλλοντικοί όροι ενός έργου, μπορεί να χρειαστεί διάστημα έως και δύο ετών για να εκδοθούν οι απαραίτητες αποφάσεις.

Αυτό έχει ως συνέπεια έργα που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, που έχει αυστηρά χρονοδιαγράμματα, να κινδυνεύουν με απένταξη.

Για τα έργα που υπάγονται στα προγράμματα του ΕΣΠΑ, δηλώνουν, ότι παρόλο που δεν είναι τόσο πιθανό να απενταχθούν, δεν αποκλείεται να χρειαστεί να μεταφερθούν σε επόμενες προγραμματικές περιόδους (σ.σ. Τα γνωστά ως έργα-γέφυρες), στερώντας με αυτό τον τρόπο χρηματοδότηση από νέα έργα.

Καταλήγοντας σχολιάζουν ότι υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες έργα έχουν ακυρωθεί και οι ανάδοχοι έχουν πληρωθεί μεγάλες αποζημιώσεις από το Δημόσιο για έργα που δεν έγιναν ποτέ.

Διαβάστε επίσης:

Μετρό: Ντρίπλα ΑΒΑΞ για να κρατήσει το πριμ των 57 εκατ. ευρώ

Υπουργείο Υποδομών: Οι νέες προτεραιότητες – Γιατί αναιρούνται προηγούμενες ηγεσίες

Ταχιάος κατά ΑΒΑΞ για το Μετρό Αθήνας – Τι θα γίνει με το πριμ