Στη δυσμενέστερη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρώπης σε ό,τι αφορά το κόστος στέγασης κατατάσσεται η Ελλάδα.

Όπως φαίνεται από τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος, ένα ελληνικό νοικοκυριό διαθέτει περισσότερο από το 1/3 του εισοδήματος του για στέγαση. Συγκεκριμένα, το ποσοστό του εισοδήματος που ξοδεύουν οι Έλληνες για στέγαση έφτασε το 2022 στο 34,2% (ακολουθεί η Ολλανδία, η Δανία και η Γερμανία), όταν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ξοδεύουν κατά μέσο όρο το 19,9%, σχεδόν 15 μονάδες χαμηλότερα.

Ακόμη μία αρνητική πρωτιά είναι αυτή της υπερβολικής επιβάρυνσης λόγω κόστους στέγασης. Το 2022 το 27% του πληθυσμού της χώρας επωμίστηκε κόστος στέγασης που αναλογούσε σε ποσοστό άνω του 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του, όταν το αντίστοιχο ποσοστό πληθυσμού στη ζώνη του ευρώ διαμορφώθηκε σε 9,4%

Χωρίς ταβάνι οι αυξήσεις στα ενοίκια

Παρά την κατακόρυφη άνοδο των τιμών των ακινήτων, περιθώριο περαιτέρω αύξησης φαίνεται να υπάρχει, καθώς οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα απέχουν ακόμη από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί πριν τη δημοσιονομική κρίση του 2008. Η υψηλότερη τιμή του δείκτη παρατηρήθηκε το έτος 2008 (101,7) και στη συνέχεια ακολούθησε σταθερά καθοδική πορεία, για να καταγραφεί η χαμηλότερη τιμή το 2017 (59). Αντίστοιχη είναι και η εξέλιξη του επιπέδου των ενοικίων, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται σε 98,5 με βάση τα στοιχεία του γ΄ τριμήνου του 2023, έναντι 94,8 το δ΄ τρίμηνο του 2022. Ο δείκτης ενοικίων, σε αντίθεση με το δείκτη τιμών κατοικιών, παραμένει σημαντικά χαμηλότερα από την υψηλότερη τιμή που έχει λάβει ιστορικά (124,3 το γ΄ τρίμηνο του 2011).

Το β΄ τρίμηνο του 2023 οι τιμές των νέων διαμερισμάτων (ηλικίας έως 5 ετών) αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 13,8%, ενώ οι τιμές των παλαιών διαμερισμάτων κατά 14,1%. Οι αυξήσεις στα αστικά κέντρα είναι βέβαια μεγαλύτερες, αφού στη Θεσσαλονίκη (16,4%) και σε άλλες μεγάλες πόλεις (14,6%) ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των τιμών διαμερισμάτων ξεπέρασε τον αντίστοιχο μέσο ρυθμό αύξησης για το σύνολο της χώρας.

Οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά οικιστικών ακινήτων παραμένουν θετικές, παρά τις αβεβαιότητες στην εγχώρια και την παγκόσμια οικονομία. Βραχυπρόθεσμα, εκτιμάται ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον, κυρίως από το εξωτερικό, θα παραμένει έντονο ειδικά για συγκεκριμένες προνομιακές θέσεις στο λεκανοπέδιο της Αττικής και για περιοχές με τουριστικά χαρακτηριστικά.

«Μεσοπρόθεσμα, πρωτοβουλίες σχετικές με τη στήριξη συγκεκριμένων κατηγοριών νοικοκυριών (π.χ. νέοι, ευάλωτες κοινωνικές ομάδες) (π.χ. πρόγραμμα «Σπίτι μου») για την απόκτηση κατοικίας αναμένεται να συμβάλουν στην τόνωση της ζήτησης, ενώ αντίστοιχες πρωτοβουλίες για την ανακαίνιση παλαιών κατοικιών (π.χ. πρόγραμμα «Ανακαινίζω» – «Εξοικονομώ») αναμένεται να συμβάλουν στη βελτίωση του κτιριακού αποθέματος. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι η αγορά οικιστικών ακινήτων σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται ήδη σε πορεία σημαντικής διόρθωσης αναφορικά με τον αριθμό των συναλλαγών, τις τιμές και τις αποδόσεις», τονίζει η ΤτΕ.

Αναιμικά αυξημένη η ζήτηση για δάνεια

Αντιστρόφως ανάλογη η ζήτηση για δάνεια, που αυξάνεται με αναιμικό ρυθμό. Οι εκταμιεύσεις δανείων με εξασφάλιση οικιστικά ακίνητα διαμορφώθηκαν σε 507,8 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο, αυξημένες κατά 1,8% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο και παραμένουν χαμηλές τόσο ως απόλυτο μέγεθος όσο και σε σύγκριση με τo επίπεδο προ της παγκόσμιας κρίσης. Οι εκταμιεύσεις δανείων με εξασφάλιση οικιστικά ακίνητα ανήλθαν σε 241,5 εκατ. ευρώ το β’ τρίμηνο, μειωμένες κατά 10,7% σε σχέση με το β΄ τρίμηνο του 2022, και υπεγράφησαν 3.097 νέες δανειακές συμβάσεις. Το φετινό β΄ τρίμηνο η μέση εκταμίευση δανείου ανήλθε σε 78 χιλιάδες ευρώ. ευρώ. Σημειωτέον ότι το μερίδιο αγοράς των τεσσάρων σημαντικών πιστωτικών ιδρυμάτων όσον αφορά τις εκταμιεύσεις δανείων με εξασφάλιση οικιστικά ακίνητα ανήλθε σε 91,5%.

Σύμφωνα με την ΤτΕ, τη ζήτηση για κατοικίες αλλά και για στεγαστικά δάνεια αναμένεται να ενισχύσει στο Σπίτι μου, το πρόγραμμα για τη χορήγηση χαμηλότοκων ή άτοκων δανείων από πιστωτικά ιδρύματα σε νέα άτομα ή νέα ζευγάρια με σκοπό την απόκτηση πρώτης κατοικίας με συγχρηματοδότηση από τη ΔΥΠΑ κατά 75%. Από τον Απρίλιο του 2023, οπότε ενεργοποιήθηκε, έχουν κατατεθεί περίπου 40.000 αιτήσεις, από τις οποίες οι 23.875 έλαβαν προέγκριση και 9.378 προχώρησαν στο στάδιο της έγκρισης, δεσμεύοντας 742 εκατ. ευρώ από τον συνολικό προϋπολογισμό των 750 εκατ. ευρώ της ΔΥΠΑ.

Διαβάστε επίσης:

ΤτΕ: Σε καλό δρόμο οι ελληνικές τράπεζες – Οι 4 κίνδυνοι που εντοπίζει ο Γ. Στουρνάρας

Άρθρο παρέμβαση: Αυτή είναι η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση που πρέπει να υλοποιήσουν Μητσοτάκης και Ζαχαράκη

Τέλος οι «μαύρες σακούλες» με χρήματα για αγοραπωλησίες ακινήτων