Οικογένεια Ελευθερουδάκη: Η άνοδος και η πτώση μιας δυναστείας στον χώρο του βιβλίου

Αν υπάρχει κάποιο όνομα άρρηκτα συνδεδεμένο με το βιβλίο, αυτό είναι της οικογένειας Ελευθερουδάκη. Μιας οικογένειας που πρωταγωνίστησε για περισσότερα από 100 χρόνια στήνοντας από ένα βιβλιοπωλείο στο Σύνταγμα μια αλυσίδα καταστημάτων σε όλη την Ελλάδα.

Η χθεσινή είδηση για τη σύλληψη της Μαρίνας Ελευθερουδάκη, τρίτη γενιά στα ηνία της οικογενειακής επιχείρησης, δεν έπεσε κεραυνός εν αιθρία.

Τα προβλήματα άρχισαν με την είσοδο της χώρας στην καταιγίδα των μνημονίων και κορυφώθηκαν επτά χρόνια πριν όταν τον Σεπτέμβριο του 2016 κατέβασε ρολά το τελευταίο κατάστημα Ελευθερουδάκη γράφοντας «τίτλους τέλους» σε μια ιστορία μεγαλύτερη από έναν αιώνα.

Η ιστορία της κατάρρευσης είχε αρχίσει να γράφεται παράλληλα με την έναρξη της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, αφήνοντας την αλυσίδα βιβλιοπωλείων, που είχε φτάσει στο απόγειό της να αριθμεί περισσότερα από 20 υποκαταστήματα σε όλη την Ελλάδα, με μόλις 4 καταστήματα και με το λουκέτο στο εμβληματικό κατάστημα, σημείο αναφοράς για τους βιβλιόφιλους και όχι μόνο, επί της οδού Πανεπιστημίου 15 να βάζει τέλος σε μια λαμπρή εποχή.

Ιστορία πάνω από έναν αιώνα

Η ιστορία της οικογένειας Ελευθερουδάκη άρχισε να γράφεται στις αρχές του 20ου αιώνα. Όταν ο Κωνσταντίνος Ελευθερουδάκης εργάστηκε στο διεθνές βιβλιοπωλείο Μπεκ και Μπαρτ στην οδό Μητροπόλεως, και το 1898 κατάφερε να συνεταιριστεί μαζί τους. Έπειτα από 20 χρόνια το βιβλιοπωλείο ανήκε μόνο στον Ελευθερουδάκη. Πρόκειται για τον άνθρωπο που συνέθεσε την πρωτοποριακή ελληνική εγκυκλοπαίδεια των 24 τόμων.

Το πρώτο  κατάστημα στην πλατεία Συντάγματος, γωνία Σταδίου και Καραγεώργη Σερβίας εξελίχθηκε σε έναν πραγματικό ναό του βιβλίου.

Το 1962 ο γιος του ιδρυτή, Γιώργος Ελευθερουδάκης, όταν ανέλαβε τα ηνία του βιβλιοπωλείου που άλλαξε τον αθηναϊκό αέρα, χάρη στον πατέρα του. Ο Γιώργος Ελευθερουδάκης ανέπτυξε την μηχανογράφηση της εταιρείας και τη τμήματος επιστημονικού ξενόγλωσσου τμήματος.

Μετά τον πρόωρο θάνατό του, το 1968, η επιχείρηση πέρασε στα χέρια της συζύγου του Βιργινίας, του γένους του Κωνσταντίνου Γκίνη, ανακτορικού αρχιτέκτονα, που γνώρισε τον σύζυγό της σε μία παρέα κοινή με τη Μαρίκα Μητσοτάκη. Δημιούργημα της ίδιας ήταν το πρώτο υποκατάστημα στον Πύργο Αθηνών.

Το 1995 ήταν ένα έτος-σταθμός με την τολμηρή απόφαση για τη δημιουργία του πρώτου οκταώροφου βιβλιοπωλείου στην Ελλάδα -επί της Πανεπιστημίου- συνολικής επιφάνειας 2.300 τ.μ. το οποίο άντεξε μέχρι το 2011.

Με την οικονομική κρίση και την τρίτη γενιά, τη Μαρίνα και τη Σοφίκα Ελευθερουδάκη να κρατούν τα ηνία της επιχείρησης, άρχισαν τα λουκέτα με αποκορύφωμα το κλείσιμο του τελευταίου φυσικού καταστήματος στην Πανεπιστημίου.

Το 2015 έγινε η πρώτη προσπάθεια διάσωσης της εταιρείας που είχε ήδη πάρει την κατιούσα. Το 2012 ο κύκλος εργασιών της είχε μειωθεί στα 4 εκατ. ευρώ από 9,5 που ήταν ένα χρόνο πριν, καταγράφοντας μια πτώση της τάξης του 56% σε ετήσια βάση. Οι καθαρές ζημιές της είχαν φτάσει τα 3,4 εκατομμύρια ευρώ.

Το επιχειρηματικό σχέδιο προέβλεπε υπαγωγή στις ευεργετικές διατάξεις του άρθρου 106Β του Πτωχευτικού Κώδικα, χωρίς πάντως αυτό το σχέδιο να ευοδωθεί.

Οι πλειστηριασμοί

Η οικογένεια λόγω των συσσωρευμένων χρεών και τραπεζικών δανείων δεν ξέφυγε από τη δίνη των πλειστηριασμών. Η περιπέτεια των πλειστηριασμών για την οικογένεια Ελευθερουδάκη ξεκίνησε το 2020, όταν βρέθηκε στο στόχαστρο το αρχοντικό της στις Σπέτσες.

Το σφυρί για τις κατοικίες της Μαρίνας και Σοφίκας Ελευθερουδάκη στο Ψυχικό «χτύπησε» για τρίτη φορά, μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες λίγες ημέρες πριν. Και όπως φαίνεται θα χτυπήσει για τέταρτη φορά στις 21 Δεκεμβρίου του 2023.

Με επισπεύδουσα τη Silverton, με συνολική τιμή εκκίνησης τα 902,4 χιλ. ευρώ. Πρόκειται για μία αυτοτελή και ανεξάρτητη οριζόντια ιδιοκτησία – διαμέρισμα του πρώτου ορόφου ιδιοκτησίας Μαρίνας Ελευθερουδάκη, με επιφάνεια 199,65 τ.μ., μια αυτοτελής και ανεξάρτητη οριζόντια ιδιοκτησία – διαμέρισμα του δευτέρου ορόφου ιδιοκτησίας Σοφίας Ελευθερουδάκη που έχει επιφάνεια 199,65 τ.μ., καθώς και για το δικαίωμα υψούν του τετάρτου ορόφου το οποίο ανήκει στις οφειλέτριες κατά ποσοστό 1/3 εξ αδιαιρέτου κάθε μία από αυτές.

Το ηλεκτρονικό κατάστημα

Με το λουκέτο στο τελευταίο και εμβληματικό κατάστημα στην Πανεπιστημίου άρχισε μια νέα εποχή για την Ελευθερουδάκης, όπως η ίδια οικογένεια στέλνοντας το αποχαιρετιστήριο μήνυμα, είχε πει:

«Κλείνουμε το βιβλιοπωλείο μας και σκεφτόμαστε “έξω από το κουτί”, συμμετέχουμε στο διεθνή προβληματισμό με θέμα το βιβλίο και προετοιμαζόμαστε για το επόμενο μας “βιβλιοπωλείο”, αλλά αρνούμαστε να το κάνουμε, όσο δεν υπάρχει θετικό και σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον στη χώρα μας…».

Ανακοινώνοντας παράλληλα με το τέλος και μια νέα αρχή, όπως χαρακτηριστικά είχαν αναφέρει.

Έκτοτε ο «Ελευθερουδάκης» εξακολουθεί να υπάρχει, αλλά λειτουργεί αποκλειστικά μέσω του e-shop «books.gr».

Η εταιρεία, πρόεδρος της οποίας είναι η Μαρίνα Ελευθερουδάκη με βάση τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις που αναρτήθηκαν στο ΓΕΜΗ, το 2021 είχε κύκλο εργασιών 130.000 ευρώ και ζημιές ύψους 1,8 εκατ. ευρώ.

Οι συνολικές υποχρεώσεις ανέρχονταν στα 38, 2 εκατ. ευρώ.

Διαβάστε επίσης:

Συνέλαβαν στο Παλαιό Ψυχικό την Μαρίνα Ελευθερουδάκη για ακάλυπτες επιταγές

Επιχειρήσεις με δάνεια: Επόπτης η ΤτΕ για αποφυγή συστημικού κινδύνου – Τι προβλέπει νομοσχέδιο του ΥΠΑΝ

Απόστολος Βακάκης (Jumbo): Ο Διαμαντής Διαμαντίδης είναι ο πρώτος των πρώτων