Οι γυναίκες στην τέχνη – Ένα μουσείο μόνο δικό τους

Ένα εντυπωσιακό πορτρέτο της Φρίντας Κάλο, με την ίδια να κρατά ένα μικρό μπουκέτο λουλούδια και μία επιστολή ήταν το προσωπικό της αφιέρωμα στον Λέον Τρότσκι. Το γράφει άλλωστε και σ΄αυτό το μικρό γράμμα, όπου διακρίνεται και η χρονολογία: 1937. Ο Τρότσκι δεν το έλαβε φυσικά, ποτέ. Σήμερα όμως, αποτελεί ένα από τα ξεχωριστά εκθέματα του Εθνικού Μουσείου Γυναικών στις Τέχνες (NMWA), που ύστερα από μία σημαντική ανακαίνιση ανοίγει εκ νέου στην Ουάσινγκτον αυτό το Σάββατο.

Δημιούργημα της συλλέκτριας Γουιλεμίνα Κολ Χόλαντεϊ, η οποία με τον σύζυγό της Γουόλας Χόλαντεϊ είχαν αφοσιωθεί στην συλλογή έργων γυναικών καλλιτεχνών, το μουσείο υπήρξε το 1987 που εγκαινιάστηκε, το πρώτο και μοναδικό στον κόσμο, αφιερωμένο αποκλειστικά σε γυναίκες.  Ήταν μια εποχή, όχι πολύ μακρινή, που επισήμως οι γυναίκες αγνοούνταν ή υποτιμούνταν από το ανδροκρατικό σύστημα, που κυριαρχούσε από …αιώνες στην τέχνη. Με εξαιρέσεις φυσικά αλλά σε κάθε περίπτωση, χωρίς να αντικατοπτρίζει το πραγματικό τους έργο.

Έκτοτε αρκετές αλλαγές επήλθαν, πλήρης δικαίωση δεν έχει επιτευχθεί, ωστόσο τα βήματα είναι φανερά. Αλλά και το μουσείο διέθετε μόλις 500 έργα όταν άνοιξε για να φθάσει σήμερα στα 6.000, έχοντας φιλοξενήσει περισσότερες από 300 εκθέσεις, συμπεριλαμβανομένων πολλών ατομικών.

«Παρά το γεγονός, ότι όλα αλλάζουν, η ανισότητα των φύλων στις τέχνες συνεχίζεται, καθιστώντας τη συνηγορία μας πιο σημαντική από ποτέ», όπως δηλώνει η Γουίντον Χόλαντεϊ, νύφη της ιδρύτριας, την οποία διαδέχθηκε μετά τον θάνατό της το 2021, ως  πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του μουσείου.

Τα αριστουργήματα

Η συλλογή υπερηφανεύεται για ορισμένα αναμφισβήτητα αριστουργήματα της ιστορίας της τέχνης, όπως αναφέρεται στο artnet news, συμπεριλαμβανομένης της μοναδικής Φρίντα Κάλο, το έργο της οποίας βρίσκεται σε περίοπτη θέση στον ημιώροφο του κτιρίου, στην κορυφή μιας μαρμάρινης σκάλας. Μαζί του και άλλα πορτρέτα και αυτοπροσωπογραφίες γυναικών, παλαιότερων και σύγχρονων, από τη γαλλίδα ιμπρεσιονίστρια Εύα Γκονζάλες του 19ου αιώνα έως τη σημερινή Νοτιοαφρικανή φωτογράφο Ζανέλε Μουχόλι.

Το μεγαλύτερο μέρος των εκθεμάτων πάντως, προέρχεται από τον 20ο αιώνα, με ονόματα όπως η Λι Κράσνερ, η Τζόαν Μίτσελ, η Φέιθ Ρίνγκολντ, η Τζούντι Σικάγκο και η Σίντι Σέρμαν. Δύο έργα της Λαβίνια Φοντάνα ωστόσο, του 16^ου αιώνα πιάνουν το νήμα από το παρελθόν, καθώς οι συλλογές του μουσείου εκτείνονται ως την Ιταλία της Αναγέννησης,  μια εποχή που η ενασχόληση των γυναικών με την τέχνη ήταν η απόλυτη εξαίρεση.

Η ανακαίνιση εξάλλου έχει προσθέσει 15% περισσότερο εκθεσιακό χώρο σ΄αυτό το κτίριο του 1908, το οποίο βρίσκεται στο Εθνικό Μητρώο Ιστορικών Μνημείων ενώ από τα εκθέματά το, το 40% παρουσιάζονται για πρώτη φορά.

Μουράνο και δράμα

Με τίτλο «Ανασύνθεση: Η συλλογή», η επανέκθεση του μουσείου είναι θεματική, ακόμη και ανά μέσο και χρώμα.  Στην είσοδο, τους επισκέπτες υποδέχεται ένας εκπληκτικός, κόκκινος πολυέλαιος ύψους 1,80, κατασκευασμένος από γυαλί murano και χειροποίητο μαλλί με κροσέ από την Τζοάνα Βασκοντσέλος. Πρόκειται για την κατάλληλη επιλογή μάλιστα, καθώς ακολουθεί η μεγάλη αίθουσα του κτιρίου με τις ψηλές οροφές του και τους αστραφτερούς πολυελαίους.

Ένα γλυπτό της Νίκι ντε Σεν Φαλ, η Έγγυος Νανά» (1995) στέκεται φρουρός στην είσοδο αυτής της αίθουσας ως μία γιορτή της μητρότητας και της γονιμότητας, καθώς μάλιστα το θέμα της ενότητας  πραγματεύεται τους παραδοσιακούς οικιακούς ρόλους των γυναικών και την εργασία σε μέσα που παραδοσιακά υποβιβάζονται στη σφαίρα της χειροτεχνίας.

Από τα πιο εντυπωσιακά έργα είναι επίσης και ένα δραματικά τοποθετημένο γλυπτό της Άλισον Σάαρ, που έχει δημιουργήσει μια μαύρη γυναικεία φιγούρα, καθισμένη ψηλά στον αέρα, φορώντας ένα διάφανο λευκό φόρεμα, που φθάνει ως στο πάτωμα με το στρίφωμά του βουτηγμένο σε κόκκινο χρώμα σαν αίμα.

Συναρπαστική και η μεγαλύτερη φωτογραφία του κόσμου της Μαράια Ρόμπερτσιν. Ένα ένα θαύμα που ξετυλίγεται σε μήκος 31 μέτρων και λειτουργεί περισσότερο σαν γλυπτό, που κρέμεται από την οροφή και τυλίγεται στο μεγαλύτερο μέρος μιας από τις αίθουσες.

Διαβάστε επίσης:

Μουσείο με κλεμμένα έργα τέχνης από την UNESCO – Εικονικό, με πρόσβαση για όλους

Βαρώτσος-Σόρογκας-Πανιάρας: Μια εικαστική συνομιλία σε «Γλώσσα μυστική»

Η αρχαία Ελλάδα στην Αλεξάνδρεια: Εγκαίνια συνύπαρξης πολιτισμών στο Ελληνορωμαϊκό Μουσείο