Ποιοι πρέπει να δηλώσουν εκπομπές άνθρακα μέχρι τέλη Οκτωβρίου, αλλιώς… πρόστιμο

Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου οι επιχειρήσεις της χώρας θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει και καταθέσει στο Υπουργείο Ενέργειας όλες τις πληροφορίες που αφορούν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα (εκπομπές άνθρακα) καταγράφοντας για πρώτη φορά υποχρεωτικά, τις επιπτώσεις της λειτουργίας τους στο περιβάλλον.

Φέτος είναι η πρώτη χρονιά, που μπαίνει σε ισχύ ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος, ο οποίος ζητά την καταγραφή σε πρώτη φάση και τη μείωση αργότερα, μέσω των άρθρων 12, 19 & 20  των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προέρχονται από τις μετακινήσεις και τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες δεν πρόκειται να δοθεί παράταση και μέχρι την 31η Οκτωβρίου θα πρέπει όλες οι ΑΕ να υποβάλουν ετήσια έκθεση, πιστοποιημένη (από ανεξάρτητο διαπιστευμένο φορέα επαλήθευσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου) σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα για το έτος αναφοράς 2022.

Από τις απαιτήσεις του νόμου εξαιρούνται οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Σε περίπτωση μη έγκαιρης υποβολής της έκθεσης της παρ. 1, επιβάλλεται πρόστιμο πενήντα (50) ευρώ για κάθε μέρα καθυστέρησης. Το πρόστιμο δεν υπερβαίνει το μηδέν κόμμα ένα τοις χιλίοις (0,01%) επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης του φορέα.

Η πρώτη επίσημη καταγραφή

Σε πρώτη φάση η καταγραφή των εκπομπών αφορά μόνο τις εκπομπές του Πεδίου 1 και του Πεδίου 2 (άμεσες εκπομπές και έμμεσες εκπομπές από κατανάλωση ενέργειας), και όπως αναφέρουν πηγές από το Υπουργείο Ενέργειας γίνεται για να υπάρξει ένα πρώτο Monitor Reporting Verifivation, δηλαδή μια επίσημη καταγραφή πιστοποιημένη από εξειδικευμένο φορέα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, όταν ολοκληρωθεί η συγκέντρωση των στοιχείων, το Υπουργείο θα μπορεί για πρώτη φορά να αποκτήσει μια συνολικά εικόνα των εκπομπών των επιχειρήσεων της χώρας και να βγάλει συγκεντρωτικά συμπεράσματα ανά μέγεθος ή ανά κλάδο δραστηριότητας.

Σημειώνεται δε, ότι η πλατφόρμα στην οποία θα έπρεπε κανονικά να καταχωρούνται τα στοιχεία δεν είναι ακόμη έτοιμη, και οι εταιρείες καταχωρούν τα στοιχεία σε xl και τα αποστέλλουν και ακολούθως θα περαστούν  στην πλατφόρμα από το Σύμβουλο που έχει αναλάβει το έργο.

Υπενθυμίζεται, ότι οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί στόχοι απαιτούν μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 και πλήρη αποδέσμευση της οικονομίας από εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050, στο πλαίσιο της επίτευξης της συμφωνίας του Παρισιού.

Οι στόχοι αυτοί έχουν πάρει πλέον δεσμευτικό χαρακτήρα και στην ελληνική νομοθεσία με την εισαγωγή του  οποίος έχει αναγνωρίσει την σημαντική συμβολή των επιχειρήσεων σε αυτή την προσπάθεια.

Κατά συνέπεια, από το 2023 μεγάλο μέρος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της χώρας θα είναι υποχρεωμένες να γνωστοποιήσουν πληροφορίες που σχετίζονται με το κατά πόσο η δραστηριότητα τους συμβάλλει στην αύξηση των παγκόσμιων εκπομπών και να προβούν στην ανάπτυξη στρατηγικής μείωσης.

Σύμφωνα με τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο, υπόχρεοι είναι:

– οι ανώνυμες εταιρείες με μετοχές ή άλλες κινητές αξίες εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά στην Ελλάδα

– τα πιστωτικά ιδρύματα,

– οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις,

– οι επιχειρήσεις επενδύσεων,

– οι επιχειρήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας,

– οι εταιρίες ύδρευσης και αποχέτευσης,

– οι εταιρίες ταχυμεταφορών,

– οι επιχειρήσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου,

– οι αλυσίδες λιανεμπορίου που απασχολούν πάνω από 500 εργαζόμενους,

– οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών εφοδιαστικής και

– οι αστικές εταιρείες παροχής συγκοινωνιακού έργου.

Στην έκθεση θα πρέπει να περιλαμβάνονται εθελοντικοί στόχοι και δράσεις μείωσης των εκπομπών, ενώ ο έλεγχος των στοιχείων θα πρέπει να πραγματοποιείται από ανεξάρτητο διαπιστευμένο φορέα επαλήθευσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Μετά την καταγραφή, η μείωση

Μείωση εκπομπών εγκαταστάσεων (Άρθρο 19)

Στον κατάλογο των δραστηριοτήτων που εντάσσονται στις υποχρεώσεις του Εθνικού Κλιματικού Νόμου προστίθενται και οι εγκαταστάσεις περιβαλλοντική αδειοδότησης Α1 και Α2 που κατατάσσονται στις ακόλουθες ομάδες:

– συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών όπως εγκαταστάσεις διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων,

– τουριστικές εγκαταστάσεις και έργα αστικής ανάπτυξης, κτιριακού τομέα, αθλητισμού και αναψυχής,

– πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις,

– υδατοκαλλιέργειες, και

– το σύνολο των δραστηριοτήτων της μεταποίησης και βιομηχανίας.

Οι παραπάνω κατηγορίες εγκαταστάσεων είναι υποχρεωμένες σε κατ’ ελάχιστον μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου 30% μέχρι το 2030 σε σχέση με το 2019, με αναγωγή στην κατάλληλη μονάδα προϊόντος.

Ως απόρροια αυτού, έως την 1η Ιανουαρίου του 2026 θα πρέπει να υποβάλουν στην αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αρχή, έκθεση αποτύπωσης του τρόπου συμμόρφωσης με τον στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για το σύνολο των δραστηριοτήτων τους.

Η έκθεση θα λαμβάνεται ως μη σημαντική τροποποίηση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ). Επιπλέον, για την επίτευξη του στόχου ο φορέας μπορεί να προβαίνει σε αντιστάθμιση εκπομπών είτε μέσω αγοράς πράσινων πιστοποιητικών ή μέσω της εθελοντικής αγοράς δικαιωμάτων.

Μείωση εκπομπών από μετακινήσεις (Άρθρο 12)

Σημαντικό σκέλος της προσπάθειας αυτής αποτελεί η μείωση των εκπομπών από τις μετακινήσεις.

Έτσι από 1η Ιανουαρίου του 2024 το 25% των νεοαποκτηθέντων εταιρικών οχημάτων θα πρέπει να αποτελείται από ηλεκτρικά ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα, ενώ μη συμμόρφωση επιφέρει πρόστιμο 10.000 ευρώ.

Ακόμη, από 1η Ιανουαρίου του 2030 όλα τα νέα επιβατικά και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα θα είναι πλέον οχήματα μηδενικών εκπομπών.

Η συνεισφορά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα δώσει στις επιχειρήσεις ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αυξάνοντας παράλληλα τις χρηματοδοτικές ευκαιρίες και προωθώντας την καινοτομία μέσω της αξιοποίησης νέων τεχνολογιών.

Στο πλαίσιο αυτό, η γνώση των πηγών έκλυσης εκπομπών σε όλη την αλυσίδα αξίας, θα εξασφαλίσει τη χάραξη οργανωμένης και ρεαλιστικής στρατηγικής μείωσης των εκπομπών, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη φήμη τους.

Διαβάστε επίσης:

Τιμές ρεύματος: Νέο ρεκόρ στη χονδρική – Φόβοι για τιμολόγια «φωτιά» από Νοέμβριο

Χάρης Δούκας, Δημήτρης Κουρέτας: Πώς η κλιματική κρίση καθόρισε την ψήφο

ΟΤΕ: Διερευνάται απο Deutsche Telekom η αντιστάθμιση εκπομπών για όλες τις θυγατρικές