Προχωρούν γρήγορα οι απαραίτητες διαδικασίες από το υπουργείο Ενέργειας, για τη δημιουργία της πρώτης Εθελοντικής Αγοράς Άνθρακα (Voluntary Carbon market) στην Ελλάδα, με στόχο να λειτουργεί σε έξι μήνες  από το Χρηματιστήριο Αθηνών.

Η νέα αυτή αγορά, θα λειτουργήσει σαν εργαλείο που από τη μια θα εξασφαλίζει πόρους για επενδύσεις σε  έργα κλιματικής προστασίας και ενεργειακής μετάβασης, και από την άλλη θα δίνει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να μειώνουν τις εκπομπές τους και να πιάσουν το στόχο των μηδενικών εκπομπών, αγοράζοντας Carbon Credits, ή Πιστώσεις άνθρακα.

Στην Εθελοντική Αγορά Άνθρακα, πωλούν Carbon Credits όσοι επενδύουν σε έργα που μειώνουν τις εκπομπές και αγοράζουν Carbon Credits όσοι θέλουν να μειώσουν τις εκπομπές τους και το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.

Το στοίχημα ωστόσο, είναι να λειτουργεί αξιόπιστα και οργανωμένα αυτή η αγορά, ώστε να πιστοποιείται, να διασφαλίζεται και να μπορεί να μετρηθεί κατά πόσο  οι επενδύσεις που γίνονται μειώνουν τις εκπομπές και τα Carbon Credits που εκδίδονται να έχουν αναγνωρισμένη αξία.

Για να το πετύχει αυτό μέριμνα του Υπουργείου είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, να οργανώσει σωστή και αξιόπιστη λειτουργία της Εθελοντικής Αγοράς Άνθρακα.  Σύντομα θα ανατεθεί σε ομάδα Συμβούλων η μελέτη για τη δημιουργία της νέας αγοράς, ώστε να μπορεί να ξεκινήσει σε έξι μήνες από σήμερα. Η ανάθεση σε Σύμβουλο θα γίνει είτε με διεθνή διαγωνισμό, ή με χορηγία κάποιου Οργανισμού που έχει μεγάλο ενδιαφέρον για την αγορά αυτή όπως ο ΣΕΒ.

Η μελέτη θα προσδιορίσει τις δυνατότητες αυτής της αγοράς και τη βιωσιμότητά της αλλά και θα καθορίσει τους όρους λειτουργίας της και τον τρόπο πιστοποίησής της.

Πώς τα Carbon Credits μπορούν να χρηματοδοτήσουν την προστασία των δασών

Το υπουργείο Ενέργειας σχεδιάζει  τη διαμόρφωση νέων εργαλείων και μέτρων που αποσκοπούν για την καλύτερη δυνατή πρόληψη κατά των δασικών πυρκαγιών, μια απειλή που αυξάνεται γεωμετρικά εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Στόχος του Υπουργείου είναι να χρησιμοποιηθεί η Εθελοντική Αγορά Άνθρακα για να χρηματοδοτηθούν δράσεις που κοστίζουν αλλά είναι σημαντικές για το περιβάλλον.

Εντοπίζεται η ανάγκη ενός μηχανισμού μόνιμης αποτελεσματικής διαχείρισης και αντιπυρικής πρόληψης των δασών και με ένα πλέγμα κινήτρων να δημιουργήσει μια νέας αγορά  πιστοποιημένης απάληψης της βιομάζας των δασικών οικοσυστημάτων.

Για παράδειγμα, το υπουργείο για να εξασφαλίσει την προστασία των δασών με καθαρισμό τους, από τη βιομάζα (ξύλα, φύλλα, υλικό που εντείνει τις πυρκαγιές), θα προκηρύξει προγράμματα που θα δίνουν κίνητρα- επιδοτήσεις στις εταιρείες (παραγωγής ξύλου ή παραγωγής βιομάζας) που θα αναλάβουν το έργο αυτό. Οι επιδοτήσεις θα χρηματοδοτηθούν από τα έσοδα των Δικαιωμάτων Ρύπων, υπολογίζεται με 300 εκ. ευρώ από τα 1,2 δισ. που είναι τα συνολικά ετήσια έσοδα.

Οι ίδιες εταιρείες θα μπορούν εφόσον δημιουργηθεί το κατάλληλο πλαίσιο, μετρήσεων και πιστοποιήσεων, να εκδίδουν Carbon Credits για αυτές τις δράσεις, τα οποία και θα διαθέτουν στην  Εθελοντική Αγορά Άνθρακα, εξασφαλίζοντας επιπλέον έσοδα. Η νέα αυτή αγορά, με αυτόν τον τρόπο, θα μπορεί  να παρέχει μονίμως διαθέσιμους πόρους για την προστασία των δασών, ώστε να μπορεί να αυτοχρηματοδοτείται.

Με τον ίδιο τρόπο μπορούν να ενθαρρυνθούν επενδύσεις και λύσεις (NbS-Nature Based solutions) σε πολλούς απαραίτητους τομείς για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και για τη μείωση των εκπομπών.

Ποιες δράσεις μπορούν να ενταχθούν στην Εθελοντική Αγορά Άνθρακα

Σε γενικές γραμμές, η αγορά Voluntary Carbon Markets δημιουργεί κίνητρο στις επιχειρήσεις και τους επενδυτές  για να προβούν σε δράσεις με  θετικό αντίκτυπο στην κλιματική κρίση και τη βιοποικιλότητα. Εξάλλου, όπως τονίστηκε και στην COP15  ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5°C έως το 2050, απαιτεί όχι μόνο περιορισμό των εκπομπών αλλά και επιταχυνόμενη δράση για την προστασία και την ανανέωση των φυσικών οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας του κόσμου.

Δράσεις για την αποκατάσταση προηγουμένως αποψιλωμένων περιοχών, η δημιουργία περισσότερων βιώσιμων γεωργικών πρακτικών και η στρατηγική  προστασία από τις πλημμύρες, είναι μεταξύ των οι λύσεων (NbS-Nature Based solutions),  που μπορούν να αποτιμηθούν και να φέρουν πιο κοντά το στόχο μηδενικών εκπομπών.

Προϋπόθεση για να μπορεί μια επένδυση να ενταχθεί στην Εθελοντική Αγορά είναι να είναι  «οριακό» ή επιπρόσθετο των υφιστάμενων δραστηριοτήτων μείωσης του Εθνικού προϋπολογισμού άνθρακα κάτι παραπάνω από αυτό που ούτως ή άλλως θα έπρεπε να γίνει.

Οι πιστώσεις άνθρακα προκύπτουν από έργα όπως η προστασία των δασών και των υγροτόπων, ή η στροφή σε μορφές γεωργίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Η κλίμακα των έργων ποικίλλει: οι πιστώσεις μέχρι σήμερα προέρχονται κυρίως από έργα τοπικού επιπέδου, όπως η κατασκευή αιολικού πάρκου ή η προστασία τροπικού δάσους, αλλά τα προγράμματα που λαμβάνουν χώρα σε μια ολόκληρη περιοχή ή χώρα αποκτούν δυναμική για την ενέργεια και τα δάση. Συνήθως, μη κυβερνητικές οργανώσεις όπως η Verra, η Gold Standard και το American Carbon Registry αξιολογούν τις δραστηριότητες, πιστοποιούν αυτές που πληρούν τα πρότυπά τους, εκδίδουν πιστώσεις για λογαριασμό τους και παρακολουθούν τις δραστηριότητες σε ένα μητρώο.

Οι Εθελοντικές Αγορές  Άνθρακα ξεκίνησαν πριν από δύο δεκαετίες, αλλά τα τελευταία τρία χρόνια η  αξία τους αυξάνεται,  και το 2021 ήταν 2 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Οι αναλυτές  εκτιμούν ότι η αξία της αγοράς θα φτάσουν σε δεκάδες δισεκατομμύρια έως το 2030.

Η δυσκολία που πρέπει να ξεπεραστεί: Η ποιότητα των πιστώσεων

Η αξιοπιστία και οι πιστοποιήσεις ωστόσο είναι απαραίτητες και σημαντικές, αλλιώς οι πιστώσεις άνθρακα χάνουν την αξία τους, δεν αποτελούν κίνητρο να τις αποκτήσουν οι επιχειρήσεις και όλη η αγορά δεν λειτουργεί.

Οι πιστώσεις άνθρακα και οι εταιρείες που τις χρησιμοποιούσαν δέχτηκαν επικρίσεις επειδή φαινόταν ότι δεν πληρούν τα πρότυπα που ισχυρίζονται, και το αποτέλεσμα ήταν, περασμένο έτος να σημειωθεί σταδιακή μείωση των τιμών των πιστώσεων.

Για αυτό εκδίδονται νέα πρότυπα και οδηγίες καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023 για να λειτουργήσουν ως νέοι «κανόνες του παιχνιδιού» και να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ των ενδιαφερομένων και του κοινού.

Οι προκλήσεις που σχετίζονται με τη διασφάλιση θετικού αντίκτυπου στο κλίμα και την ανάπτυξη – που συνήθως αναφέρονται ως «ακεραιότητα» – μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τρεις τομείς: την ποιότητα της προσφοράς πιστώσεων, την αξιόπιστη ζήτηση από τους αγοραστές και τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς.

Η υψηλή πιστωτική ποιότητα έχει πολλές διαστάσεις.

Οι αλλαγές στις εκπομπές πρέπει να υπολογίζονται με ακρίβεια και να λαμβάνουν υπόψη τη «διαρροή», οπότε οι εκπομπές αυξάνονται αλλού.

Μια δραστηριότητα θα πρέπει να είναι «πρόσθετη», που σημαίνει ότι δεν θα είχε πραγματοποιηθεί χωρίς πιστώσεις.

Οι δραστηριότητες είναι απίθανο να είναι πρόσθετες εάν είναι οικονομικά βιώσιμες εκτός του VCM ή επιβάλλονται από την κυβερνητική πολιτική.

Οι μειώσεις ή οι αφαιρέσεις των εκπομπών θα πρέπει να είναι μόνιμες (στην πραγματικότητα, να διαρκούν τουλάχιστον αρκετές δεκαετίες).

Τέλος, δεν θα πρέπει να υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις σε άλλες πτυχές της βιώσιμης ανάπτυξης, όπως η προστασία της βιοποικιλότητας ή η υποστήριξη της χειραφέτησης των γυναικών – ιδανικά, οι πιστώσεις θα πρέπει να έχουν θετικό αντίκτυπο σε αυτούς τους στόχους.

Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά θα πρέπει να παρακολουθούνται και να αναφέρονται με διαφάνεια και να επαληθεύονται από νόμιμα τρίτα μέρη, συνήθως από εξειδικευμένες εταιρείες.

Διαβάστε επίσης:

Έρχεται νέο ριζοσπαστικό ενεργειακό νομοσχέδιο-σκούπα για δάση, νερά, αγορά ενέργειας

Επαναλειτουργεί το Καζίνο στο Λουτράκι – Κέρδισε την προσωρινή διαταγή

Optima Bank: Ισχυρό ενδιαφέρον για την ΑΜΚ – Καλύφθηκε ήδη κατά μια φορά (upd)