Αναβρασμός επικρατεί στο Υπουργείο Οικονομικών για το κόστος των φυσικών καταστροφών στη χώρα μας. Η ευρωπαϊκή βοήθεια των 2,25 δισεκατομμυρίων ευρώ που συμφωνήθηκε με την πρόεδρο της κομισιόν στο Στρασβούργο, δεν φαίνεται να αρκεί για να καλύψει το σύνολο των ζημιών και των αποζημιώσεων.

Ήδη, με βάση τα πρώτα στοιχεία, πέραν των 2,25 δισ. από την Ευρώπη για τη Θεσσαλία, θα απαιτηθούν επιπλέον 1,5 δισ. για τις πυρκαγιές του καλοκαιριού και κυρίως στον Έβρο, δηλαδή ήδη αγγίζει τα 4 δισ. ευρώ, ενώ εκτιμάται πως θα ξεπεράσει τα 5 δισ. ευρώ ή το 2% του ΑΕΠ της χώρας.

Η συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Για την αποκατάσταση των φυσικών καταστροφών και δημιουργία νέων υποδομών θα διατεθούν κονδύλια από τρία χρηματοδοτικά εργαλεία:

α) τα κονδύλια του ΕΣΠΑ 2014-2020 που δεν θα μπορούσαν να απορροφηθούν για άλλους σκοπούς και θα διατεθούν έως τις 31/12/2023 (υπολογίζεται ύψους 250 εκατ. ευρώ),

β) την εκ νέου αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης με συμπερίληψη έργων ύψους 500 εκατ. ευρώ προς αποκατάσταση υποδομών και

γ) το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 με επιλέξιμα έργα ύψους 1,5 δισ. ευρώ που θα διατεθούν τα αμέσως επόμενα έτη.

Πηγές του οικονομικού επιτελείου αναφέρουν πως η συζήτηση με την Κομισιόν θα συνεχιστεί σε τεχνικό επίπεδο ώστε να κατανεμηθούν οι δαπάνες των έργων στα επιλέξιμα χρηματοδοτικά εργαλεία.

Επιπλέον, μόλις καταγραφεί το ύψος της ζημίας, η χώρα θα αιτηθεί επιπλέον χρήματα από το αγροτικό αποθεματικό και το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο μπορεί να διαθέσει έως 400 εκατ. ευρώ, αναλόγως του ύψους της τελικής ζημίας.

Πάντως, το γεγονός ότι τα ευρωπαϊκά κονδύλια δεν αρκούν, επιβεβαίωσε χθες σε ανάρτησή του ο ίδιος ο Υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης.

Όπως έγραψε, «σίγουρα δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα αυτό μόνο μέσω ΕΕ. (…) Θα κάνουμε και ό,τι επιτρέπει ο προϋπολογισμός, οι αντοχές της οικονομίας, για τη στήριξη των συμπολιτών μας που επλήγησαν από αυτή την πρωτοφανή θεομηνία».

Η Task Force και οι φόβοι για καθυστερήσεις

Η Κομισιόν παρουσιάζεται διατεθειμένη να δημιουργηθεί άμεσα μία task Force η οποία θα επιχειρήσει να διαλύσει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες στην Ευρώπη καθώς είναι γνωστό πως αυτό που χαρακτηρίζει την υλοποίηση των αποφάσεων στις Βρυξέλλες είναι η φράση «αργοκίνητο καράβι».

Αυτός ακριβώς είναι και ο προβληματισμός του Υπουργείου Οικονομικών καθώς δεν είναι ξεκάθαρο πότε θα εκταμιευθούν τα κονδύλια που συμφωνήθηκαν με την Ευρώπη. Οι αποζημιώσεις σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες θα πρέπει να δοθούν άμεσα, καθώς δεν υπάρχει χρόνος για καθυστερήσεις.

Το μήνυμα, μάλιστα, που έχει στείλει ο Ευρωπαίος επίτροπος Πάολο Τζεντιλόνι είναι πως τα περισσότερα ευρωπαϊκά κονδύλια θα εκταμιευθούν μέσα στο 2024, το οποίο σημαίνει πως η κυβέρνηση θα πρέπει να αναζητήσει από άλλους πόρους τα χρήματα για την κάλυψη των αναγκών.

Άλλωστε η ανάλυση των τριών χρηματοδοτικών εργαλείων που συμφωνήθηκε με την Ευρώπη δείχνει πως άμεσα μπορούν να διατεθούν μόνο τα 250 εκατομμύρια ευρώ από το προηγούμενο ΕΣΠΑ και τα υπόλοιπα από το 2024 και μέσα στα επόμενα χρόνια.

Στον «αέρα» ο νέος προϋπολογισμός

Τεράστιος προβληματισμός υπάρχει και για την κατάρτιση του νέου προϋπολογισμού, το προσχέδιο του οποίου θα πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή στις 2 Οκτωβρίου.

Είναι βέβαιο πως ο προϋπολογισμός θα γραφτεί ξανά από την αρχή, καθώς τα σχεδιαζόμενα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας έχουν ήδη μπει στο συρτάρι και στη θέση τους μπήκαν οι αποζημιώσεις προς τους πληγέντες.

Εξίσου βέβαιη θα πρέπει να θεωρείται και η νέα αναθεώρηση των δημοσιονομικών στόχων της χώρας. Πηγές του Υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν πως ο στόχος για το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα θα κυμανθεί μεταξύ 0,7% και 1%.

Αυτή η πληροφορία αποκαλύπτει και το μέγεθος της καταστροφής. Στον προϋπολογισμό που κατατέθηκε τον περσινό Νοέμβριο στη Βουλή αναφερόταν πως το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωθεί φέτος στο 0,7%.

Στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατατέθηκε από την κυβέρνηση στην κομισιόν στα τέλη του περασμένου Απριλίου ο συγκεκριμένος στόχος είχε αναθεωρηθεί στο 1,1%.

Στη συνέχεια πηγές του οικονομικού επιτελείου ανέβασαν τον πήχη ακόμα και στο 1,3% με 1,4%, μία εξέλιξη όμως, που δεν αποτυπώθηκε σε κάποια επίσημη πρόβλεψη, καθώς ανέβαιναν την κατάθεση του νέου προϋπολογισμού βγαίνω να θεωρηθεί ο εν λόγω στόχος.

Αυτή η διαφορά μεταξύ της αρχικής πρόβλεψης και της άτυπης αναθεώρησης που είχε στα χέρια του το οικονομικό επιτελείο, ανεβάζουν τον δημοσιονομικό χώρο πάνω από το 1 δισ. και προσεγγίζει ακόμα και το 1,5 δισ. ευρώ.

Όμως, ένα σημαντικό μέρος του υπερβάλλοντος πρωτογενούς πλεονάσματος, σε σχέση με τον αρχικό στόχο, διατέθηκε για τα μέτρα στήριξης που ανακοινώθηκαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα.

Τότε μάλιστα, είχε κατατεθεί και συμπληρωματικός προϋπολογισμός ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ που… συμπλήρωνε τον δημοσιονομικό χώρο που είχε δημιουργηθεί και το υπόλοιπο πλεόνασμα ήταν να διατεθεί σε νέες παρεμβάσεις για την ακρίβεια που λόγω των πλημμυρών, αποσύρθηκαν από τον φάκελο του Υπουργείου Οικονομικών.

Πληροφορίες αναφέρουν πάντως, πως το προσχέδιο του προϋπολογισμού θα «κλειδώσει» κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, καθώς μία πρώτη συνολική εικόνα για το τελικό κόστος των καταστροφών θα αποκτηθεί μέχρι το τέλος του μήνα, δηλαδή λίγες ημέρες πριν την κατάθεσή του στη Βουλή.

Πάντως, κομβικής σημασίας για το οικονομικό επιτελείο θεωρείται η συνεδρίαση του Eurogroup την ερχόμενη Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου.

Εκεί ο Κωστής Χατζηδάκης θα αναλύσει στους Ευρωπαίους ομολόγους του το μέγεθος της καταστροφής τόσο από τις πλημμύρες όσο και τις πυρκαγιές, προκειμένου να ασκηθούν οι αντίστοιχες πιέσεις για την άμεση εκταμίευση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, αλλά και τη διαχείριση του κόστους από τον ελληνικό προϋπολογισμό.

Διαβάστε επίσης:

Κ. Χατζηδάκης: Δεν αντιμετωπίζεται το πρόβλημα με τις φυσικές καταστροφές μόνο μέσω της ΕΕ – Θα κάνουμε ό,τι επιτρέπει ο προϋπολογισμός

Οι πρώτες εκτιμήσεις για το κόστος από τις πλημμύρες – Από πού αναζητά κονδύλια το Υπουργείο Οικονομικών

Συναγερμός για το κόστος των καταστροφών – Στο στόχαστρο ο προϋπολογισμός και οι επιπτώσεις σε ανάπτυξη και πλεόνασμα