Λευκάδα: Ένα αρχαίο θέατρο ανα-γεννιέται

Είναι το πρώτο αρχαίο θέατρο που έρχεται στο φως στα νησιά του Ιονίου και η ανασκαφή του, που θα το αποκαλύψει πλήρως βρίσκεται πλέον σε φάση ολοκλήρωσης.

Πρόκειται για το αρχαίο θέατρο της Λευκάδας, λίγο έξω από τη σημερινή πόλη της, πάνω σε λόφο με θέα τη θάλασσα αλλά και τα απέναντι βουνά της Αιτωλοακαρνανίας. Αποικία των Κορινθίων, που τον 7^ο π. Χ. αιώνα διάνοιξαν τον ισθμό για να περνούν τα πλοία τους, η αρχαία Νήρικος, όπως ήταν το όνομα της πόλης, ήταν καλά τειχισμένη ενώ το θέατρό της, αποδεικνύεται τώρα, ότι ήταν ιδιαίτερα μεγάλο, αφού κάλυπτε περί τα πέντε στρέμματα.

Ήδη άλλωστε έχουν αποκαλυφθεί η ορχήστρα με την σκηνή και τις παρόδους και φυσικά το κοίλο.  Όλα αυτά όμως, αναμένεται να αποσαφηνισθούν με το τέλος της συστηματικής ανασκαφής, που διενεργείται από την  Εφορεία Αιτωλοακαρνανίας- Λευκάδας υπό την διεύθυνση της προϊσταμένης της, Ολυμπίας Βικάτου.

Σε μια έκταση κατάφυτη από ελιές, δυόμισι χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του νησιού βρίσκεται το θέατρο, στην περιοχή Κούλμος ανάμεσα στα χωριά Καλλιγόνι και Καρυώτες. Εκεί ακριβώς δηλαδή, όπου ήταν κτισμένη η αρχαία πόλη.

Οι μικροί λόφοι εδώ είναι συνεχόμενοι αλλά στον μεσαίο από αυτούς, στη βορειοανατολική πλαγιά του συγκεκριμένα και στον αμφιθεατρικό χώρο που δημιουργείται, είχε κτισθεί το κοίλο του θεάτρου, με την συνέχειά του να ορίζεται από ένα επίμηκες και επίπεδο τμήμα. Στοιχεία που η ανασκαφή τα βρίσκει σε σχετικά καλή κατάσταση.

Γερμανικές ανασκαφές

Πρώτη διερευνητική ανασκαφή στην περιοχή είχε γίνει στα τέλη του 19^ου αιώνα από τον Γερμανό αρχαιολόγο Κρούγκε συνεργάτη του Βίλελμ Ντέρπφελντ –ο δεύτερος όπως είναι γνωστό πραγματοποίησε έρευνες στη Λευκάδα θεωρώντας, ότι στην πραγματικότητα ήταν η ομηρική Ιθάκη.

Ο Κρούγκε δεν δημοσίευσε ποτέ διεξοδικά τα αποτελέσματα της μικρής, έτσι κι αλλιώς έρευνάς του, όμως από τα ανασκαφικά ημερολόγια, τα σχέδια και κάποιες φωτογραφίες φαίνεται, ότι κάτω από τις βαθιές επιχώσεις βρισκόταν το τμήμα της ορχήστρας του θεάτρου.

Πλακόστρωση ωστόσο δεν υπήρχε, προφανώς γιατί μέσα στους αιώνες οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν το έτοιμο λαξευμένο υλικό για τις οικοδομικές κατασκευές τους.

Μεταξύ ορχήστρας και κοίλου είχε εντοπισθεί επίσης το αυλάκι για την απαγωγή των ομβρίων, καθώς και οι δύο πρώτες σειρές ειδωλίων, που ήταν κατασκευασμένες από ασβεστόλιθο.

Τα αποτελέσματα της τωρινής ανασκαφής όμως, θα δείξουν πώς ακριβώς ήταν κατασκευασμένο το κοίλο του θεάτρου. Αν δηλαδή διέθετε λίθινα εδώλια στο σύνολό του ή αν τα υπόλοιπα ήταν ξύλινα, κάτι όχι ασυνήθιστο στα αρχαία θέατρα.

Το ζήτημα της χρονολόγησης επίσης, μένει να διευκρινιστεί, καθώς η τοποθέτησή του από τον Ντέρπφελντ γενικά στους προ-ρωμαϊκούς χρόνους είναι ασαφής.

Η ισχυρή πόλη

Στην περιοχή του Κούλμου τα τείχη της πόλης, ξεκινώντας από την κορυφογραμμή των λοφίσκων κατέληγαν στην θάλασσα ενώ έχουν αποκαλυφθεί και έχουν ανασκαφεί τμήματα του πολεοδομικού ιστού, που αναπτυσσόταν κατά το Ιπποδάμειο σύστημα.

Χάρις στην στρατηγική της θέση εξάλλου, η αρχαία Νήρικος είχε αναπτυχθεί ιδιαίτερα, αφού μπορούσε να ελέγχει τους θαλάσσιους δρόμους του Ιονίου.

Ιστορικά η πόλη είχε πάρει μέρος στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, στη μάχη των Πλαταιών και στον Πελοποννησιακό Πόλεμο ως σύμμαχος των Σπαρτιατών.

Το 338 π.Χ. την κατέλαβε ο Φίλιππος ο Μακεδών ενώ από το 272π.Χ. ως το 197 π.Χ. αναδείχτηκε πρωτεύουσα του Κοινού των Ακαρνάνων.

Η ανεξάρτητη πορεία της όμως σταμάτησε εκεί, αφού παρά την ηρωική της αντίσταση καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους.

Εκτός από την ανασκαφή πάντως, σε εξέλιξη είναι η διαδικασία σύνταξης μελετών για την αποκατάστασή του θεάτρου ώστε να αναστηλωθεί ώστε στο μέλλον να είναι επισκέψιμο.

Στην επιστημονική ομάδα της ανασκαφής σήμερα συμμετέχουν οι αρχαιολόγοι Βίβιαν Στάικου και Β. Γκιζά, ο αρχιτέκτων μηχανικός Ν. Χατζηδάκης, ο τοπογράφος-μηχανικός Γ. Λώλος και η συντηρήτρια Αφρ. Τηλιγάδα.

Διαβάστε επίσης:

Μπορεί ο λαϊκισμός να γίνει τέχνη; Έκθεση στη PhotoΒiennale Θεσσαλονίκης

Οπενχάιμερ και Βαν Γκογκ: Δύο ιδιοφυΐες σε μια απρόσμενη συνάντηση

Η Βενετία πλημμυρίζει και βυθίζεται αλλά το κράτος αδιαφορεί