Το επόμενο διάστημα αναμένεται να ανακοινώσει η Επιτροπή Ανταγωνισμού τα αποτελέσματα της πολύπλοκης έρευνάς της για καρτέλ στον τραπεζικό κλάδο.

Η έρευνα που ξεκίνησε πριν τέσσερα χρόνια, αφορά τις πρακτικές των τραπεζών και είναι από τις πιο μεγάλες και σύνθετες υποθέσεις που έχει χειριστεί η Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, Ιωάννης Λιανός, μιλάει αποκλειστικά στο mononews.gr για την ταχύτητα με την οποία πλέον κινείται η Επιτροπή και σύντομα θα προτείνει θεσμικές αλλαγές για να μπορεί παρέμβει η Επιτροπή για να προστατέψει και τους αγρότες σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία.

Μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει ολοκληρωθεί και η έρευνα για τα πετρελαιοειδή, μια μεγάλη Κανονιστική Έρευνα που ανέδειξε πώς λειτουργεί η αγορά και που όπως εξηγεί μπορεί να καταλήξει τόσο σε αλλαγές δομής στις εταιρείες αλλά και σε πρόστιμα.

Τονίζει πόσο σημαντικό είναι να ενισχυθεί σε προσωπικό η Επιτροπή Ανταγωνισμού, για να έχει τους πόρους να προχωρά γρήγορα τις έρευνές της και να προστατεύει το δημόσιο συμφέρον και τη λειτουργία της αγοράς.

Ερώτηση: Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η έρευνα για τις τράπεζες;

Απάντηση: Η έρευνα για τις τράπεζες είναι μια πρωτοφανής έρευνα. Δεν έχουν γίνει ανάλογες στην Ευρώπη τα τελευταία δέκα χρόνια στον τραπεζικό τομέα.

Η συγκεκριμένη έρευνα έχει ολοκληρωθεί, βρισκόμαστε στο τελευταίο στάδιο και θα έχουμε νέα τις επόμενες εβδομάδες. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος για τέτοιες πολύπλοκες υποθέσεις καρτέλ είναι 48-40 μήνες και αυτή τη στιγμή είμαστε λίγο λιγότερο από αυτό.

Μιλάμε για μια σύνθετη έρευνα, σε όλο τον τραπεζικό τομέα, στις τέσσερις συστημικές τράπεζες και ουσιαστικά είναι δύο υποθέσεις και αυτεπάγγελτη που την ξεκινήσαμε εμείς και για έρευνα μετά από καταγγελία. Αυτά ολοκληρώνονται και σύντομα θα γίνουν ανακοινώσεις. Παρά την καθυστέρηση που υπήρξε κάποια στιγμή και παρά τα εμπόδια που δημιουργήθηκαν λόγω της πανδημίας, έχει γίνει μια πολύ μεγάλη προσπάθεια και ολοκληρώνεται.

Να πούμε εδώ ότι πρόκειται για την πιο βαριά έρευνα, την πιο σύνθετη και περίπλοκη, που δεν υπάρχει αντίστοιχη στην Ευρώπη, και τελειώνει σε λιγότερο από 4 χρόνια, κάτι πρωτοφανές για την Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Όταν ήρθα στην Επιτροπή Ανταγωνισμού ήταν 8 έτη ο μέσος όρος των υποθέσεων της Επιτροπής και τώρα ο μέσος όρος έχει κατέβει στα 1,9 έτη και είχαμε και την πολύ μεγάλη έρευνα για τις τράπεζες. Τώρα που ολοκληρώνεται θα κατέβει ακόμη περισσότερο ο μέσος όρος μας.

Οι χρόνοι αυτοί δεν έχουν καμία σχέση με τους χρόνους που έκανε η Επιτροπή Ανταγωνισμού στο παρελθόν…

Ερώτηση: Η αγορά των πετρελαιοειδών και της ενέργειας είναι επίσης στο στόχαστρο της Επιτροπής. Πού βρισκόμαστε;

Απάντηση: Για τα πετρελαιοειδή είμαστε στην τελική φάση της Κανονιστικής Έρευνας που εξέτασε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού. Η έρευνα αυτή θα ολοκληρωθεί και θα δημοσιεύσουμε τις απόψεις μας τον επόμενο μήνα.

Η έρευνα στην ενέργεια αφορά τόσο την προμήθεια όσο και την παραγωγή ενέργειας, έχουν γίνει επιτόπιοι έλεγχοι, αλλά η έρευνα εκκρεμεί και δεν μπορούμε να πούμε κάτι.

Η έρευνα για τα πετρελαιοειδή είχε ξεκινήσει νωρίτερα, και οι έλεγχοι είχαν γίνει το Νοέμβριο του 2021, οπότε θα ολοκληρωθεί πολύ πιο νωρίς, από τις άλλες έρευνες για την ενέργεια. Επίσης, ήταν στρατηγική μας επιλογή, επειδή στα πετρελαιοειδή δεν υπάρχει άλλος ρυθμιστής, όπως στην ηλεκτρική ενέργεια που υπάρχει η ΡΑΑΕΥ, είμαστε μόνο εμείς για να προστατέψουμε τους καταναλωτές και γι αυτό μπήκε αυτή η έρευνα σε προτεραιότητα.

Ερώτηση: Τι εξετάζει η έρευνα για τα πετρελαιοειδή;

Απάντηση: Η Κανονιστική έρευνα είναι ο πιο παρεμβατικός τρόπος που μπορεί να παρέμβει μαι Επιτροπή Ανταγωνισμού. Στην Κανονιστική Έρευνα δε χρειάζεται να δεις αν μια εταιρεία είναι υπεύθυνη για κάτι. Αυτό που ερευνάμε είναι αν υπάρχει στρέβλωση του ανταγωνισμού. Και αν η ανάλυση δείξει ότι υπάρχει δηλαδή δε δουλεύει η αγορά, τότε μπορούμε να παρέμβουμε με διάφορους τρόπους.

Τώρα για πρώτη φορά η Επιτροπή Ανταγωνισμού έκανε μια ενδελεχέστατη εικονομετρική ανάλυση της αγοράς πετερελαιοειδών, με πλέον των 1 εκ. παρατηρήσεων, για να αποκτήσει μια πλήρη εικόνα  και να καταλάβουμε που είναι το πρόβλημα.

Στην Κανονιστική έρευνα το αποτέλεσμα δεν είναι πρόστιμο, αλλά παρεμβάσεις που μπορεί να επιλέξει η Επιτροπή αν θα είναι είτε δομικής φύσης είτε συμπεριφορικής φύσης. Δηλαδή η θα απαγορεύει κάποιους είδους συμπεριφορές, ή θα επιβάλει διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά όπως πώληση assets.

Στην έρευνα για τα πετρελαιοειδή εξετάζονται τόσο θέματα διάρθρωσης της αγοράς όσο και των πρακτικών, και μπορεί το αποτέλεσμα να είναι και παρεμβάσεις και πρόστιμο.

Στην έρευνα για τις τράπεζες, προς στιγμή, η έρευνα είναι συμπεριφορικής φύσης. Αν και δεν είναι Κανονιστική έρευνα και  εξετάζει αν η στρέβλωση οφείλεται σε πρακτικές, μπορεί να καταλήξει και σε δομικά μέτρα και σε πρόστιμα.

Ερώτηση: Η κατάσταση στη Θεσσαλία μας ανησυχεί όλους. Πώς προετοιμάζεστε για ενδεχόμενες επιπτώσεις στην αγορά;

Απάντηση: Είναι νωρίς για να εκτιμήσουμε τι επιπτώσεις θα έχει στην αγορά η καταστροφή στη Θεσσαλία. Ωστόσο, σημαντική αγροτική παραγωγή χάθηκε και ενδέχεται να επηρεαστεί η διαθεσιμότητα προϊόντων στην εσωτερική αγορά. Οι τελικές επιπτώσεις εξαρτώνται από τις εισαγωγές και με δεδομένο ότι υπάρχουν περιορισμοί για τα σιτηρά λόγω του πολέμου, δεν ξέρουμε τι θα φέρει αυτή η κατάσταση.

Εμείς προετοιμαζόμαστε. Έχω δώσει εντολή στη Διεύθυνση Τροφίμων της Επιτροπής Ανταγωνισμού να βρίσκεται σε επικοινωνία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για να προσδιοριστούν τα προϊόντα που μπορεί να επηρεαστούν και στα συγκεκριμένα προϊόντα θα εστιάσουμε τις ενέργειές μας, ώστε να υπάρχει πρόληψη.

Έχουμε δημιουργήσει μια πλατφόρμα που ελέγχει καθημερινά τις τιμές σε περισσότερα από 60.000 προϊόντα και φρέσκα και τυποποιημένα και καθημερινά παρακολουθούμε τις τιμές. Τέτοιο εργαλείο δεν υπάρχει πουθενά στην Ευρώπη. Θα παρακολουθούμε λοιπόν την πορεία των τιμών για να ελέγχουμε αν οι αυξήσεις οφείλονται από σχηματισμό καρτέλ ή κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης. Πρέπει να θυμόμαστε ότι αρμοδιότητα της Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι να παρεμβαίνει όχι σε κάθε είδους αισχροκέρδεια, αλλά όταν αυτή προκύπτει από καρτέλ ή από κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης. Οι υπόλοιπες μορφές αισχροκέρδειας είναι αρμοδιότητα του υπουργείου Ανάπτυξης.

Ερώτηση: Μπορείτε να κάνετε κάτι για την προστασία των αγροτών στη σημερινή συγκυρία;

Απάντηση: Για την προστασία των αγροτών, είμαστε σε επιφυλακή, εξετάζουμε τις δυνατότητες που έχουμε και θα κάνουμε και θεσμικές προτάσεις το επόμενο διάστημα. Οι προτάσεις μας αφορούν την Οδηγία 2019/633 της ΕΕ που ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία πριν ενάμιση χρόνο. Η Οδηγία απαγορεύει κάποιες πρακτικές προκειμένου να προστατέψει τους μικρούς παραγωγούς που διαπραγματεύονται απέναντι σε μεγάλες εταιρείες, όπως για παράδειγμα προβλέπει πληρωμές μέχρι 60 μέρες.

Όμως ακόμη δεν έχει γίνει ούτε η πλατφόρμα για τις καταγγελίες. Και έτσι όμως όπως γράφτηκε ο νόμος η αρμοδιότητα της Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι μόνο θεωρητική και μπορεί παρεμβαίνει μόνο αν η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης έχει επιβάλει πρόστιμο πλέον ενός ποσού, το οποίο είναι σχεδόν αδύνατο.

Κρίνουμε ότι πρέπει να επανέλθουμε και η Επιτροπή να έχει αρμοδιότητα για την εφαρμογή της Οδηγίας κυρίως σε μεγάλες επιχειρήσεις γιατί εμείς έχουμε την τεχνογνωσία να φτιάξουμε την πλατφόρμα των καταγγελιών.

Εφόσον μας ενδιαφέρει να προστατέψουμε τους αγρότες, ειδικά τώρα που αντιμετωπίζουν δύσκολες συνθήκες, πρέπει να πάρουμε αυτή την αρμοδιότητα και να μπορούμε να παρέμβουμε εφόσον υπάρξει επιβολή εκμεταλλευτικών πρακτικών στους αγρότες.

Δηλαδή να αξιοποιήσουμε την Οδηγία και να παρέμβουμε όχι μόνο στην περίπτωση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά, αλλά και αν υπάρχει ισχυρή διαπραγματευτική ισχύς που φέρνει σε αδύναμη θέση τους αγρότες.

Ερώτηση: Με τόσα μέτωπα ανοιχτά, έχει αρκετό προσωπικό η Επιτροπή;

Απάντηση: Το πρόβλημα είναι ότι έχουμε πολύ περιορισμένους πόρους, είμαστε υποστελεχωμένοι και γι αυτό πρέπει να χρησιμοποιούμε τα στελέχη μας, ιεραρχώντας τις έρευνες.

Αυτή τη στιγμή έχουν εγκριθεί από το υπουργικό συμβούλιο προσλήψεις για το 2021 και 2022 και λόγω  καθυστερήσεων από τις διαδικασίες του υπουργείο Εσωτερικών δεν έχουν προχωρήσει ακόμα στις προκηρύξεις και έχουμε 2023. Είναι ανάγκη του Υπουργείο Εσωτερικών να είναι πιο γρήγορο, ώστε οι προσλήψεις που είναι για το 2021 να γίνονται τον ίδιο χρόνο και όχι 2-3 χρόνια αργότερα. Είναι πολύ σημαντικό για μας, γιατί πρόκειται για νέες προσλήψεις 25 ατόμων, μια αύξηση του προσωπικού 25% αφού τώρα είμαστε 90 άτομα, από τα οποία επιστημονικό προσωπικό είναι τα 50 άτομα.

Στην ευθύνη μας είναι όλη η αγορά και δουλεύουν πολύ αποδοτικά. Τα τελευταία τρία χρόνια βγάζουμε 75% περισσότερες αποφάσεις το χρόνο από ότι την πενταετία πριν το 2019. Μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο, καταφέραμε να τελειώσουμε πάνω από 100 παλιές υποθέσεις που είχαμε από το 1996 και έτσι απελευθερώθηκε το προσωπικό, που για πρώτη φορά ασχολήθηκε και με κλαδικές, κανονιστικές και αυτεπάγγελτε υποθέσεις.

Διαβάστε επίσης:

Επιτροπή Ανταγωνισμού: Αρση δεσμεύσεων της Mytilineos για την εξαγορά της ΕΠΑΛΜΕ

Λιανός: Στους επόμενους μήνες η δράση της Επιτροπής Ανταγωνισμού έναντι στο φαινόμενο της ακρίβειας και των πληθωριστικών πιέσεων

Επιτροπή Ανταγωνισμού: Υπό εξέταση η εξαγορά της Άκτωρ από την Ιντρακατ