Το καμπανάκι του κινδύνου κρούει η νέα έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύτηκε στις 8/9/2023, τονίζοντας ότι αν δεν επιταχυνθεί η δράση για τη μείωση των εκπομπών, έρχονται ακραία καιρικά φαινόμενα και άνοδος της στάθμης της θάλασσας.

Πρόκειται για την πρώτη έκθεση του ΟΗΕ-Απολογισμό, για τις προσπάθειες που έχουν κάνει τα κράτη από το 2015 και τα αποτελέσματα που έφεραν και για το τι πρέπει να γίνει σήμερα, γρήγορα και αποφασιστικά.

Το 2022, τα αέρια του θερμοκηπίου σημείωσαν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις που έχουν καταγραφεί, 50% υψηλότερες από ό,τι πριν από τη βιομηχανική επανάσταση και παρά την προσπάθεια που γίνεται οι συνολικές εκπομπές συνεχίζουν να αυξάνονται και ο στόχος της συμφωνίας των Παρισίων για αύξηση της θερμοκρασίας μέχρι 1,5 βαθμούς Κελσίου δεν πιάνεται, αφού ήδη έχει αυξηθεί κατά 1,2 βαθμούς.

Η νέα έκθεση από το Τμήμα των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή τονίζει ότι τα κράτη  έχουν όλο και λιγότερο χρόνο για να αποτρέψουν τις θερμοκρασίες που θα έφερναν πιο επικίνδυνα κύματα καύσωνα, ξηρασίες και καταιγίδες.

Τι θα γίνει στις αρχές Δεκεμβρίου στο COP28

Η προειδοποίηση έρχεται ενόψει των μεγάλων διαπραγματεύσεων για την κλιματική αλλαγή μεταξύ των παγκόσμιων ηγετών στις αρχές Δεκεμβρίου στο COP28, που θα διεξαχθεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Σήμερα ο στόχος της συμφωνίας των Παρισίων δεν πιάνεται αφού η άνοδος της θερμοκρασίας κινείται για αύξηση 2,5 βαθμούς Κελσίου από τα προβιομηχανικά επίπεδα, όταν ο στόχος ήταν να μην αυξηθεί πάνω από 1,5 βαθμούς Κελσίου.  Πέρα από αυτό το κατώφλι, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας απειλεί να πλημμυρίσει τις παράκτιες πόλεις, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι θα μπορούσαν να εξαφανιστούν σχεδόν εξ ολοκλήρου και τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται ακόμη πιο συνηθισμένα.

Για να αποφευχθεί αυτό, η έκθεση του ΟΗΕ προειδοποιεί ότι οι εκπομπές πρέπει να μειωθούν κατά 43% έως το 2030 και κατά 60% έως το 2035, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019.

Τελικά, ο κόσμος πρέπει να φτάσει τις καθαρές μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050, πράγμα που σημαίνει ότι τυχόν συνεχιζόμενες εκπομπές θα απορροφώνται από τον αέρα και θα παγιδεύονται, είτε από φυτά και οικοσυστήματα είτε από ανθρωπογενή τεχνολογία.

 Ο Δρ. Sultan Al Jaber Πρόεδρος της COP28 σημειώνει:  «Για να διατηρήσουμε το στόχο αύξησης της θερμοκρασίας ως  1,5 βαθμούς, πρέπει να ενεργήσουμε με «φιλοδοξία και με αίσθηση επείγουσας ανάγκης» για τη μείωση των εκπομπών κατά 43% έως το 2030. Έχουμε προτείνει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα δράσης που επικεντρώνεται στην ταχεία παρακολούθηση μιας δίκαιης και καλά διαχειριζόμενης ενεργειακής μετάβασης που δεν αφήνει κανέναν πίσω, διορθώνοντας τη χρηματοδότηση για το κλίμα, εστιάζοντας στη ζωή και τα μέσα διαβίωσης των ανθρώπων και υποστηρίζοντας τα πάντα με πλήρη συμμετοχή. Πιστεύω ότι μπορούμε να τα κάνουμε όλα αυτά, δημιουργώντας ταυτόχρονα βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη για τους ανθρώπους μας, αλλά πρέπει επειγόντως να τολμήσουμε να διαταράξουμε την επιχειρηματική δραστηριότητα  και να περάσουμε από τη φιλοδοξία στη δράση και από τη ρητορική στα πραγματικά αποτελέσματα».

Δεν μειώνονται οι εκπομπές από την καύση άνθρακα

Όπως αναφέρεται ο κόσμος τα πηγαίνει καλύτερα, από τις προοπτικές του 2015, όταν υπογράφηκε η Συμφωνία του Παρισιού για τη μείωση των εκπομπών. Τότε, η πορεία έδειχνε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3 βαθμών Κελσίου. Όμως αν και οι εκπομπές σε ορισμένες χώρες  δεν αυξάνονται, συνολικά παγκοσμίως εξακολουθούν να κινούνται ανοδικά. Το 2022, τα αέρια του θερμοκηπίου σημείωσαν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις που έχουν καταγραφεί, 50% υψηλότερες από ό,τι πριν από τη βιομηχανική επανάσταση.

Η έκθεση σημειώνει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αυξάνονται ραγδαία, με το κόστος της ηλιακής και αιολικής ενέργειας να μειώνεται και τις χώρες να κλιμακώνουν τους στόχους τους. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα είναι το κλειδί, λέει, δυνητικά παρέχοντας τα τρία τέταρτα των μειώσεων των εκπομπών που απαιτούνται για να μηδενιστεί.

Αλλά οι εκπομπές από την καύση άνθρακα δε μειώνονται αρκετά γρήγορα. Σύμφωνα με έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, οι εκπομπές άνθρακα πρέπει να μειωθούν κατά 67-82% μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Η παγκόσμια αξιολόγηση για το πόσο έδαφος πρέπει να καλύψουν οι χώρες θα συνεχιστεί στο COP28, με τη συζήτηση για τον «απολογισμό».

Μια άλλη βασική συζήτηση θα είναι για το πώς οι πιο ευάλωτες χώρες μπορούν να προετοιμαστούν καλύτερα για την κλιματική αλλαγή. Δηλαδή για το πρόβλημα,  τα έθνη που έχουν συνεισφέρει σχετικά ελάχιστα στην κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο, έχουν τις μεγαλύτερες απώλειες και ζημιές  από πιο έντονες καταιγίδες και πλημμύρες και πρέπει να αποζημιωθούν.