Βρετανικό Μουσείο: «Προσβλητική γελοιότητα» η άρνηση της επιστροφής των αρχαίων

Η σιωπή είναι χρυσός, λέει η γνωστή παροιμία, όμως για τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Όσμπορν το γεγονός, ότι ο έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει «επιτεθεί» στο μουσείο για τις κλοπές συνιστά ένα λόγο καθησυχασμού.

Αυτό αναφέρουν οι Financial Times, επικαλούμενοι πηγές από το περιβάλλον του Όσμπορν, που συσχετίζοντας την προσεκτική τοποθέτηση της Αθήνας απέναντι στο πρωτοφανές για την έκτασή του, σκάνδαλο των κλοπών στο Βρετανικό Μουσείο, με το διαρκές αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα καταλήγουν στο συμπέρασμα, ότι «μια συμφωνία είναι κοντά».

Είναι γεγονός, ότι ο Τζορτζ Όσμπορν, πρώην καγκελάριος των Συντηρητικών, από τη στιγμή που ανέλαβε τη θέση του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου στο μουσείο έχει εκδηλώσει ζωηρό ενδιαφέρον για μία συμφωνία σχετικά με τα Γλυπτά. Υπό τους δικούς του όρους ωστόσο, που περιλαμβάνουν τις λέξεις «δάνειο» και «ανταλλαγές» αλλά όχι «αποκατάσταση» και «επιστροφή», όπως είναι το ζητούμενο.

Η τακτική Όμπορν

Ο ίδιος άλλωστε έχει διατυπώσει ηχηρά τις ιδέες του περί δανεισμού των Γλυπτών στην Ελλάδα «τμηματικά» και με «μακροχρόνια δάνεια». Σύμφωνα με το σχέδιο του Όσμπορν, το οποίο κατά τους Financial Times εξακολουθεί να βρίσκεται σε συζήτηση, η Ελλάδα δεν πρόκειται να παραιτηθεί από την αξίωσή της για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ενώ το Βρετανικό Μουσείο σκοπεύει να στείλει στην Αθήνα, ενδεχομένως το ένα τρίτο ή και περισσότερα από τα μάρμαρα για μια καθορισμένη περίοδο.

Εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου μάλιστα, δήλωσε πως «Αυτό το είδος μακροχρόνιας συνεργασίας θα επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της κοινής χρήσης των μεγαλύτερων αντικειμένων μας με το κοινό και της διατήρησης της ακεραιότητας της απίστευτης συλλογής που διατηρούμε στο μουσείο».

Η όλη πρόταση δηλαδή, αποτελεί ένα ξεκάθαρα παρελκυστικό σχέδιο, από το οποίο σαφώς κερδισμένη θα είναι η Βρετανία. Κι αυτό γιατί δανεισμοί και ανταλλαγές αρχαιοτήτων γίνονται προς όλο τον κόσμο, τι το απλούστερο λοιπόν, να προστεθεί και η  Ελλάδα  σ΄αυτές…

Από την άλλη ωστόσο, δεν παραλείπουν να αναφέρουν το γεγονός, ότι ο κ. Μητσοτάκης επιμένει στην μόνη επιστροφή των Γλυπτών και όχι στην αποστολή τους στην Αθήνα τμηματικά, με μακροχρόνια δάνεια.

«Προσβλητική γελοιότητα»   

Στο ερώτημα που δημιουργείται πάντως, πώς μέσα σε όλη την αναταραχή που δημιουργήθηκε από την κλοπή στο Βρετανικό Μουσείο, ο Όσμπορν είναι σε θέση να ανακινεί το θέμα των συζητήσεων για τα Γλυπτά, η απάντηση είναι προφανής. Θα ήταν ευχής έργον η μετακίνηση του ενδιαφέροντος της κοινής γνώμης σε άλλα ζητήματα, μακριά από τα παραβιασμένα υπόγεια του μουσείου…  Κάτι όμως, που θα αργήσει να συμβεί, καθώς η καταιγίδα που έχει κτυπήσει το μουσείο έχει δώσει νέα ώθηση και στη Βρετανία, στις εκκλήσεις για επιστροφή ορισμένων από τα περίφημα και λεηλατημένα αντικείμενά του στις χώρες προέλευσής τους.

«Οι κλοπές αποκαλύπτουν τη γελοία στάση του Βρετανικού Μουσείου για την επιστροφή των αντικειμένων», όπως λέει ο βουλευτής  των Εργατικών Μπελ Ριμπέιρο-Άντι, πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Αποζημιώσεων. Συγκεκριμένα μάλιστα χαρακτηρίζει ως «προσβλητική γελοιότητα»  την άρνηση του μουσείου να επιστρέψει αμφισβητούμενα αντικείμενα, υποτίθεται για λόγους ασφαλείας.

«Αλλά υπάρχουν άνθρωποι σε αυτή τη χώρα που τα βγάζουν στο eBay», τονίζει ο βουλευτής, που παίρνει θέση κατά του νόμου του 1963, ο οποίος εμποδίζει την επιστροφή αντικειμένων, όπως τα Μάρμαρα του Παρθενώνα και τα μπρούτζινα γλυπτά του Μπενίν. «Ο νόμος αυτός πρέπει να αλλάξει», δηλώνει κατηγορηματικά.

Μια συγνώμη

Από τη μεριά του ο Όσμπορν, επιχειρώντας μία δικαιολογία για το γεγονός, ανέφερε στο BBC Radio 4, ότι η «ομαδική σκέψη» μπορεί να εμπόδισε την ηγεσία του μουσείου  να πιστέψει, ότι οι θησαυροί είχαν κλαπεί.  Παρ΄όλα αυτά παραδέχθηκε, ότι ήταν ένα χάος, που θα ξεκαθαριστεί. «Είναι σίγουρα επιζήμιο για τη φήμη του Βρετανικού Μουσείου», όπως είπε, ζητώντας συγνώμη για το γεγονός. Σύμφωνα μάλιστα με την εκτίμησή του «έχουμε πέσει θύμα κλοπών για μεγάλο χρονικό διάστημα και ειλικρινά, θα μπορούσαν να είχαν γίνει περισσότερα για την αποτροπή τους».

Το Βρετανικό Μουσείο δεν διαθέτει έναν πλήρη κατάλογο για άπαντα τα αντικείμενά του, παραδέχθηκε επίσης ο πρόεδρός του. «Κάποιος που γνωρίζει, τι δεν είναι καταχωρημένο έχει μεγάλο πλεονέκτημα, προκειμένου να αφαιρέσει ορισμένα από αυτά», πρόσθεσε διαβεβαιώνοντας, ότι θα επιταχυνθεί διαδικασία, που ήδη βρισκόταν σε εξέλιξη, «ώστε το μουσείο να αποκτήσει ένα πλήρες μητρώο των αντικειμένων της συλλογής μας».

Ευτυχές πάντως για τον ίδιο  είναι το γεγονός, ότι το μουσείο είχε αρχίσει να ανακτά μερικά από τα κλεμμένα αντικείμενα, τα οποία περιέγραψε ως «μικρά αντικείμενα από κοσμήματα, πολύτιμους λίθους, κομμάτια χρυσού που δεν εκτέθηκαν δημόσια».

Αυτοκρατορική νοσταλγία

Σφοδρή είναι η επίθεση εξάλλου, που δέχεται το Βρετανικό Μουσείο από τον καθηγητή Νταν Χικς, επιμελητή παγκόσμιας αρχαιολογίας στο Μουσείο Pitt Rivers του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και συγγραφέα του «The Brutish Museums», το οποίο εξετάζει τη λεηλασία των μπρούτζινων γλυπτών του Μπενίν από Βρετανούς στρατιώτες στα τέλη του 19ου αιώνα. «Αυτές οι  κλοπές θα πρέπει να προκαλέσουν μια αλλαγή στην ιμπεριαλιστική στάση του Βρετανικού Μουσείου ως θεματοφύλακα της παγκόσμιας κληρονομιάς», όπως δήλωσε ο καθηγητής.

«Αυτό που είδαμε να συμβαίνει στο Βρετανικό Μουσείο είναι ένα ακόμη θλιβερό περιστατικό στο δυστύχημα σε αργή κίνηση, του βικτοριανού μοντέλου επιμέλειας των μουσείων», είπε Νταν Χικς, προσθέτοντας ότι «Αυτό το μοντέλο πρέπει να γίνει κατανοητό ως κάτι που αφορούσε την έλλειψη διαφάνειας».  Για τον ίδιο, τόσο το Βρετανικό Μουσείο όσο και ορισμένα άλλα εθνικά μουσεία του Ηνωμένου Βασιλείου εξακολουθούν να είμαι προσκολλημένα  στην αυτοκρατορική νοσταλγία, ότι έχουν «κάποιο εκ θεού δικαίωμα να κρατούν αυτά τα αντικείμενα και να μην δέχονται συζήτηση γι’ αυτό».

Στα διαδικαστικά ζητήματα τέλος, προσωρινός διευθυντής του μουσείου αναμένεται να ανακοινωθεί ως το τέλος της εβδομάδας ενώ πλέον η ασφάλεια έχει ενισχυθεί γύρω από τις αποθήκες του….

Διαβάστε επίσης:

Κλοπές και παραιτήσεις στελεχών, πλήγμα στο κύρος του Βρετανικού Μουσείου

Ένας «Βοτανικός κήπος» στη λίμνη Πλαστήρα με ευρήματα 8.000 ετών

Βρετανικό Μουσείο: Τα κλεμμένα στο φως, μεταξύ τους και αρχαίο ελληνικό νόμισμα