Με γρήγορο ρυθμό θα πρέπει να κινηθεί ο νέος υπουργός Ενέργειας κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης προκειμένου να ανταποκριθεί στην πρόκληση να προχωρήσει η διείσδυση των ΑΠΕ και οι σχετικές μεγάλες επενδύσεις που έχουν δρομολογηθεί, ξεπερνώντας τα εμπόδια που υπάρχουν σήμερα.

Προέχει η οριστικοποίηση του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που ακόμη δεν έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και η στάθμιση των προτεραιοτήτων της ελληνικής αγοράς με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις.

1

Η θέση του φυσικού αερίου, στην ελληνική αγορά ενέργειας τις επόμενες δεκαετίες, είναι κεντρικό θέμα, λόγω της θέσης του στην εγχώρια αγορά ενέργειας, όπως και η θέσπιση ρεαλιστικών στόχων για την επιτυχή διείσδυση της αποθήκευσης και της περαιτέρω ανάπτυξης των ΑΠΕ, αλλά και προώθηση θεσμικού πλαισίου για τα εναλλακτικά καύσιμα όπως το βιοαέριο.

Στο νέο ΕΣΕΚ θα δοθεί κατεύθυνση για το πόσες επενδύσεις στο φυσικό αέριο μπορούν να προχωρήσουν, ενώ σημειώνεται ότι ανέρχονται στα €5 δισεκ. επενδύσεις στο φυσικό αέριο (μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, τέρμιναλ FSRU, διασυνδετήριοι αγωγοί, επέκταση και αναβάθμιση εθνικού δικτύου, κ.λ.π.), αλλά και προώθηση θεσμικού πλαισίου για τα εναλλακτικά καύσιμα όπως το βιοαέριο.

Στο πλαίσιο της προώθησης των ΑΠΕ, επείγει η σύνταξη του ειδικού χωροταξικού σχεδίου με σαφείς προβλέψεις για την οριοθέτηση χώρων για εγκαταστάσεις μονάδων ΑΠΕ, ταυτόχρονα με την αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό του ηλεκτρικού δικτύου  για να μπορεί να διαχειριστεί την αυξημένη παραγωγή από ΑΠΕ.

Σημειώνεται ότι το 2022, ο ΑΔΜΗΕ χορήγησε Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης για 5,7GW που αντιστοιχεί σε 2.129 σταθμούς. Κατά πληροφορίες το 2023 θα συνδέσει επιπλέον 7GW δίνοντας Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης. Πλέον, είναι αναγκαίο να γίνουν γρήγορα όσο γίνεται περισσότερες επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας, για να μπορέσει να συνεχίσει πάνω από το 50% η διείσδυση των ΑΠΕ.

Η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ πάνω από το 50% που είναι σήμερα, ξεπερνώντας τα εμπόδια είναι μια μεγάλη πρόκληση, που απαιτεί συντονισμένες κινήσεις, με έμφαση στην επιτάχυνση των επενδύσεων για αποθήκευση, στην προώθηση των υπεράκτιων αιολικών.

Ο γόρδιος δεσμός των ΑΠΕ

Σύμφωνα με το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, ο στόχος για συνολική ισχύ ΑΠΕ (από 19GW το 2030 που προέβλεπε το ΕΣΕΚ του 2019) αναβαθμίζεται στα 27,8GW, νούμερο που αναμένεται να ξεπεραστεί από τους νέους όρους σύνδεσης που θα δοθούν μέσα στο 2023. Ο κατειλημμένος ηλεκτρικός χώρος από εν λειτουργία ΑΠΕ και από ΑΠΕ με οριστικές προσφορές σύνδεσης σε ισχύ το 2022 είχε ήδη φτάσει στα 23,4GW.

Όμως όπως αποδείχθηκε το τελευταίο διάστημα το μεγαλύτερο πρόβλημα για την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ δεν είναι η έλλειψη δικτύου αλλά η έλλειψη αποθήκευσης. Αποτέλεσμα είναι όταν η παραγόμενη ανανεώσιμη ενέργεια ξεπερνάει τις ανάγκες της ζήτησης να γίνονται από τους Διαχειριστές αναγκαστικές περικοπές ενέργειας στις ΑΠΕ, κάτι που αλλάζει τα επιχειρηματικά τους σχέδια, δημιουργεί αβεβαιότητα και ερωτηματικά για το μέλλον των επενδύσεων.

Οι περικοπές στη λειτουργία των ΑΠΕ κατά 5% πραγματοποιούνται ήδη, όταν ταυτόχρονα έχουμε αυξημένη παραγωγή ΑΠΕ, μειωμένη κατανάλωση, με δεδομένη την έλλειψη αποθήκευσης, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή ηλεκτροδότηση.   Από το νέο υπουργό θα πρέπει να θεσμοθετηθεί το μόνιμο πλαίσιο περικοπών που θα ενσωματώνει τις διατάξεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας  και πιθανόν ένα  μηχανισμό  προτεραιοποίησης και  αμοιβής για τις περικοπές με βάση τον ευρωπαϊκό κανονισμό. Ένας σταθερός και μόνιμος μηχανισμός θα εξασφαλίσει μια προβλεψιμότητα στην πιθανότητα περικοπών ώστε να συμπεριληφθεί στα επενδυτικά σχέδια.

Η γρήγορη επέκταση των επενδύσεων για την αποθήκευση αποτελεί όμως τη μόνη λύση στο πρόβλημα της στοχαστικότητας των ΑΠΕ, της συνάρτησης δηλαδή της παραγωγής τους με τις καιρικές συνθήκες, που δημιουργεί σήμερα αβεβαιότητα.   Και  το πραγματικό στοίχημα είναι  να γίνουν οι επενδύσεις στην αποθήκευση όσο γίνεται πιο γρήγορα. Ο ρόλος της αποθήκευσης ενέργειας είναι καθοριστικός για να αυξηθεί η διείσδυση των ΑΠΕ και  χρειάζονται πολύ περισσότερες μονάδες αποθήκευσης ενέργειας άμεσα  από το 1 GW που προβλέπουν να βάλουν στην αγορά οι φετινοί διαγωνισμοί.

Στο παραπάνω πλαίσιο ο ΑΔΜΗΕ έχει προτείνει ένα νέο θεσμικό πλαίσιο που θα προσφέρει κίνητρα για την προσθήκη μονάδων αποθήκευση ενέργειας σε άδειες για έργα ΑΠΕ, το οποίο θα πρέπει να προχωρήσει ο νέος υπουργός.

Η πρόταση του ΑΔΜΗΕ αφορά τη δυνατότητα να αποκτήσουν άδειες αποθήκευσης όσοι διαθέτουν άδειες παραγωγής ΑΠΕ ώστε να μη χρειάζεται να συνδεθούν με το δίκτυο και να αποσυμπιεστεί η μεγάλη ουρά των αιτήσεων για όρους σύνδεσης στον ΑΔΜΗΕ. Ταυτόχρονα τα έργα αυτά να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους αφού δεν θα χρειάζεται να κάνουν περικοπές και θα αποθηκεύουν την παραπάνω ενέργεια που παράγεται.

Αποφάσεις για τα υπεράκτια αιολικά

Το εθνικό σχέδιο για τα υπεράκτια αιολικά, είναι από τις προτεραιότητες του νέου Υπουργού.

Το βασικό περιεχόμενο του προγράμματος ανάπτυξης των offshore πάρκων είναι έτοιμο, περιλαμβάνει τις μεγάλες περιοχές εντός των οποίων θα οριστούν τα τελικά πολύγωνα με τα offshore, ενώ οι συζητήσεις με το ΓΕΕΘΑ είναι προχωρημένες και επομένως όλα είναι έτοιμα, προκειμένου το εγχείρημα να εισέλθει στο επόμενο στάδιο.

Θα πρέπει ο νέος Υπουργός να εγκρίνει το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, να βγει η σχετική ΚΥΑ από τα πολλά εμπλεκόμενα υπουργεία και με βάση την προτεραιοποίηση που έχει γίνει για τις 5 πρώτες μεγάλες περιοχές να ξεκινήσει η   εκπόνηση  Στρατηγικής Μελέτης Περιβάλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ).

Οι περιοχές αυτές, εντός των οποίων θα οριοθετηθούν οι θέσεις των θαλασσίων «οικοπέδων» όπου θα εγκατασταθούν τα πρώτα έργα, βρίσκονται στον Βορρά, στο Κεντρικό Αιγαίο και στο Νότο.

Η μία αφορά την οριοθετημένη ζώνη της Αλεξανδρούπολης, η οποία έχει επιλεγεί να φιλοξενήσει 2 πιλοτικά έργα, συνολικής ισχύος 600 MW (ο όμιλος Κοπελούζου έχει διασφαλίσει άδεια παραγωγής για 216 MW).

Τρεις φαίνεται να βρίσκονται στα ανατολικά της Εύβοιας κοντά στην ηπειρωτική Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή των Δωδεκανήσων και η πέμπτη και τελευταία είναι στην Κρήτη, μεταξύ Σητείας και Ξηροκάμπου. Αθροίζουν όλες μαζί, έργα συνολικής ισχύος 2,1 GW και αφορούν τη «Φάση 1» της ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών, τα οποία θα έχουν ένα μέσο μέγεθος 300 MW.

Διαβάστε επίσης

Μάχη επενδυτών για τα ευρωπαϊκά κεφάλαια και την κρατική στήριξη

Θεόδωρος Σκυλακάκης: Στο 160% του ΑΕΠ θα μειωθεί φέτος το χρέος

O «άγνωστος» νέος Υφυπουργός Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς