Ήρθαν στην Αθήνα οι 351 κλεμμένες αρχαιότητες που κατασχέθηκαν στο Λονδίνο

Στην Αθήνα, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο συγκεκριμένα, βρίσκονται οι 351 κλεμμένες ελληνικές αρχαιότητες, που είχαν κατασχεθεί στη Βρετανία στην εταιρεία του Ρόμπιν Σάιμς, συνεργάτη του Χρήστου Μιχαηλίδη.

Πρόκειται για αγάλματα, ειδώλια, γλυπτά, αγγεία, κοσμήματα, σκεύη και εξαρτήματα, που χρονολογούνται από την Νεολιθική εποχή ως την πρώιμη Βυζαντινή και βρίσκονταν στην κατοχή της υπό εκκαθάριση εταιρείας Robin Symes Limited. Τα αρχαία ανακτήθηκαν από το Ελληνικό Δημόσιο, ύστερα από μεγάλη δικαστική διαμάχη, που κράτησε 17 χρόνια και είχε μεγάλες διακυμάνσεις, καθώς ήταν ένα θέμα εξαιρετικά πολύπλοκο νομικά.

Η ανακοίνωση για τον επαναπατρισμό τους είχε γίνει πριν από ένα δεκαπενθήμερο περίπου, στις 19 Μαΐου και σίγουρα αποτέλεσε μία μεγάλη δικαίωση για το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού και τις προσπάθειές του σε βάθος χρόνου, αν και με ιδιαίτερη ένταση στην περίοδο 2020-2023.

Η μεγάλη δυσκολία τις διεκδίκησης προήλθε από το γεγονός, ότι ο αρχαιοπώλης Ρόμπιν Σάιμς είχε κηρύξει την εταιρεία του σε πτώχευση, οπότε και έγινε η κατάσχεση του αποθέματός της, το οποίο και παραδόθηκε στους εκκαθαριστές. Για να ακολουθήσουν οι διεκδικήσεις τόσο από την οικογένεια του αποθανόντος εδώ και χρόνια –από το 1999– Μιχαηλίδη, όσο και από πιστωτές αλλά φυσικά και από την Ελλάδα, που κλήθηκε να αποδείξει μα ατράνταχτα πειστήρια, ότι μεγάλος αριθμός των αρχαίων, που βρέθηκαν στην κατοχή του Σάιμς είχαν εξαχθεί παράνομα από τη χώρα.

Οι συνεργάτες

Όπως είναι γνωστό, ο βρετανός έμπορος αρχαιοτήτων, μαζί με τον έλληνα συνέταιρό του προμήθευαν επί πολλά χρόνια με παράνομες αρχαιότητες μεγάλα μουσεία του εξωτερικού, οίκους δημοπρασιών και ιδιώτες-συλλέκτες. Επιπλέον, ο Σάιμς ήταν διαχειριστής του Βρετανικού Μουσείου και συνεργαζόταν συχνά με πολλούς κορυφαίους επιμελητές του κόσμου.

Αυτά ώσπου το Βρετανικό Μουσείο να «δυσφορήσει» για την αγορά παράνομων αρχαίων και ώσπου το Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης και το Μουσείο Ζαν Πολ Γκέτι στο Λος Άντζελες να «ανακαλύψουν», ότι είχαν εμπλακεί στην αγορά αρχαιοτήτων, που ήταν προϊόντα λεηλασίας.

Στη δεκαετία του 1990 εξάλλου, οι έρευνες για παράνομη διακίνηση αρχαίων οδήγησαν σε έναν μεγάλο, ιταλό λαθρέμπορο αρχαιοτήτων, ονόματι Τζιάκομο Μέντιτσι, ο οποίος είχε συντελέσει στην οργάνωση της λεηλασίας σπουδαίων αρχαιολογικών χώρων της Ιταλίας. Και η διασύνδεσή του Σάιμς, με τον διαβόητο έμπορο υπήρξε καταλυτικό επιβαρυντικό στοιχείο όσον αφορά την νομιμότητας της επιχείρησής του.

Στη συνέχεια, η ανακάλυψη μιας αποθήκης του Σάιμς στο Λονδίνο, όπου βρέθηκαν περί τις 17.000 αρχαιότητες ήταν η άκρη του νήματος για το ξετύλιγμα της υπόθεσης της παράνομης εμπορίας αρχαιοτήτων. Όπως θεωρείται μάλιστα, η πλήρης έκταση της κρυφής ατζέντας του δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί, άλλωστε ο ίδιος δεν καταδικάστηκε ποτέ για παράνομη εμπορία αρχαιοτήτων, ούτε αναγκάστηκε να αποκαλύψει πού θα μπορούσε να είχε ακόμη κρυμμένες αρχαιότητες

Υποψίες για κίβδηλα

Μεταξύ των 351 αντικειμένων που επιστράφηκαν πάντως, ένα εξ αυτών –αγγείο του 5^ου π.Χ. αιώνα – θεωρείται ότι είναι πλαστό, σύμφωνα με την εκτίμηση του αρχαιολόγου Χρήστου Τσιρογιάννη, ο οποίος είναι επικεφαλής της έρευνας για την παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων στην έδρα της UNESCO στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.  Κάτι ωστόσο, που μένει να αποδειχθεί, με την επιμελέστερη μελέτη του, καθώς μάλιστα υπάρχουν και άλλες απόψεις. Πρόκειται για μία διαδικασία εξάλλου, που ακολουθείται από το υπουργείο Πολιτισμού σε όλες τις περιπτώσεις ανάκτησης αρχαιοτήτων.

Γεγονός είναι, ότι τα κίβδηλα έργα δεν είναι σπάνια. Και δεν αποτελούν είδηση –αν όντως είναι αλήθεια- μόνον για την Ελλάδα. Μόλις έγινε γνωστό, ότι ο ιταλός αρχαιολόγος Τζιανφράνκο Αντορνάτο, καθηγητής ελληνικής και ρωμαϊκής τέχνης στο Scuola Normale Superiore στην Πίζα, ανέφερε σε δήλωσή του, ότι πολλά από τα 60 αρχαία που επιστράφηκαν στη χώρα του από τη συλλογή του αμερικανού Μάικλ Στάινχαρντ είναι πλαστά.

Τα έργα επαναπατρίσθηκαν στην Ιταλία στις αρχές του έτους, ενώ όπως είναι γνωστό στην Ελλάδα επιστράφηκαν 47 αρχαιότητες από την ίδια συλλογή, χάρις στην διεθνή έρευνα για παράνομη διακίνηση που διεξήχθη από την Εισαγγελία του Μανχάταν.

Διαβάστε επίσης:

Μοναδικό έργο του μεγάλου ζωγράφου Φρα Αντζέλικο σε δημοπρασία

Αλέν Ντελόν: Έργα τέχνης που τον συγκίνησαν σε δημοπρασία

──────────────────