Αθηνά Λινού: Μια κορυφαία επιστήμονας στη Βουλή – Η Καρδίτσα, η Αμερική, η Εκκλησία και η σημασία της οικογένειας

Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και πρόεδρος του Ινστιτούτου Prolepsis Αθηνά Λινού μάλλον δεν χρειάζεται συστάσεις. Όσοι δεν την γνώριζαν, την έμαθαν την περίοδο της πανδημίας, όταν μας εξηγούσε με απλά λόγια τι είναι ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 και πρότεινε ιδέες και λύσεις για μια καλύτερη δημόσια Υγεία.

Στις εθνικές εκλογές της 21^ης Μαΐου και σε ποσοστό ενσωμάτωσης 94,38% εξελέγη δεύτερη με 24.063 σταυρούς στον Βόρειο τομέα της Β’ Αθήνας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι το φλερτ με την πολιτική «επισφραγίστηκε», σηματοδοτώντας την είσοδό της στη Βουλή.

Υπενθυμίζεται ότι το Νοέμβριο του 2020 ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας την είχε προτείνει για Υπουργό Υγείας κοινής αποδοχής. «Να συμφωνήσουμε όλοι σε έναν Υπουργό Υγείας κοινής αποδοχής, με γνώση, αξιοπιστία και εμπειρία, που δεν θα κάνει μικροπολιτική για να περισώσει το πολιτικό του κεφάλαιο την ώρα της κρίσης, αλλά θα θέσει σε εφαρμογή το έκτακτο σχέδιο, που έχουμε συμφωνήσει», είχε πει τότε ο κ. Τσίπρας.

Είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα συμφωνήσει μόνο σε πρόσωπο, που προέρχεται από την παράταξή του, και είχε προτείνει την κα Αθηνά Λινού, πλέκοντάς της το εγκώμιο. Όπως είχε αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η κα Λινού δεν ήταν απούσα, αλλά παρούσα σε όλη τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, με υπεύθυνη στάση».

Να σημειωθεί ότι παλαιότερα, από τον Ιούλιο του 2011 μέχρι τον Οκτώβριο του 2013 η κα Λινού διετέλεσε Ειδική Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, όπως λεγόταν τότε.

Αθηνά Λινού: Τα παιδικά χρόνια, η πολιτική και η εξορία

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καρδίτσα. Πάντα θυμάται που ξύπναγε όλη η οικογένεια στις 4 και στις 5 τα χαράματα, μιας και ο πατέρας της είχε φούρνο. Όπως έχει πει, εκείνα τα τρυφερά χρόνια έμαθε τι θα πει φτώχεια.

Χάρη στους γονείς της και ειδικά στη μητέρα της, η οποία την ενθάρρυνε να σπουδάσει, κατάφερα να περάσει 16^η στην Ιατρική Σχολή στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Το μέλλον προδιαγραφόταν λαμπρό.

Η κα Αθηνά Λινού ζυμώθηκε πολιτικά εκείνα τα χρόνια στην Καρδίτσα. Όταν η κοινωνία ζούσε τις συνέπειες του εμφυλίου πολέμου. Οι δυσκολίες πολλές. Ειδικά όταν ο πατέρας της πήγε εξορία.

«Οι άνθρωποι τότε συναντιόντουσαν και περνούσαν χρόνο στον φούρνο της γειτονιάς. Συζητούσαν πολιτικά, μιλούσαν για αυτούς που χάθηκαν στον εμφύλιο και για αυτούς, που είχαν υποφέρει στην εξορία. Όσο κι αν προσπαθούσαν οι γονείς να κρατήσουν τα παιδιά μακριά από τα πολιτικά, ήταν αδύνατον να μην καταλάβουμε τον πόνο και την αδικία, που είχαν βιώσει. Ο πατέρας μου είχε πάει στη Μακρόνησο για ενάμιση χρόνο. Εκείνη την περίοδο η μητέρα μου χρειάστηκε να κρατήσει τον φούρνο ανοιχτό, μεγαλώνοντας τον αδερφό μου, που ήταν μόλις έξι μηνών. Ταυτόχρονα έπρεπε να φροντίζει τον γιο της αδερφής της, ο οποίος είχε χάσει τον πατέρα του στον εμφύλιο, ενώ η μητέρα του – και θεία μου – βρισκόταν στις φυλακές Αβέρωφ», έχει πει σε συνέντευξή της στο tvxs.

«Σε μια εποχή τεράστιων δυσκολιών για τη χώρα μας, έμαθα τι θα πει φτώχεια, τι θα πει να μην έχεις χρήματα να πληρώσεις ούτε ψωμί και να το αγοράζεις βερεσέ. Τον ίδιο καιρό η μητέρα μου φύτευε βαθιά μέσα μου τον σπόρο της ανάγκης να πολεμήσουν οι γυναίκες για ίσα δικαιώματα. Η ίδια, το έκτο από εννέα αδέρφια, μίλαγε πάντα για το παράπονό της ότι τα τρία αγόρια σπούδασαν, ενώ τα κορίτσια δεν είχαν, καν, την ευκαιρία να τελειώσουν το δημοτικό σχολείο.

Η εμπειρία αυτή, μαζί με την πεποίθηση και των δύο γονιών μου, ότι κάθε κορίτσι πρέπει να σπουδάσει και να αποκτήσει οικονομική ανεξαρτησία με συνοδεύει σε όλη μου τη ζωή. Έτσι, τελειώνοντας το Δημόσιο Λύκειο Θηλέων της Καρδίτσας, την περίοδο της δικτατορίας, πέρασα ανάμεσα στους πρώτους στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας. Τότε ήταν που κατάλαβα για πρώτη φορά, τι σήμαινε στην Ελλάδα του ‘70 να αντιμετωπίζεις αδικία, λόγω των πολιτικών αντιλήψεων των γονιών σου.

Με τη βοήθεια του παππού μου και κληρικών της Καρδίτσας, τους οποίους πάντα θα ευγνωμονώ, παρά την άρνηση του πατέρα μου να υπογράψει δήλωση μετανοίας, κατάφερα να αποκτήσω το περίφημο πιστοποιητικό «κοινωνικών φρονημάτων», που απαιτούσε η χούντα και να γραφτώ στην Ιατρική. Από εκεί και ύστερα ο δρόμος ήταν σχετικά εύκολος. Αποφοίτησα με άριστα, ενώ είχα ήδη γίνει δεκτή για μεταπτυχιακές σπουδές στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ. Είχα ήδη αποφασίσει από το τέταρτο έτος να σπουδάσω Επιδημιολογία και Δημόσια Υγεία. Είχα συνειδητοποιήσει ότι μπορείς να βοηθήσεις ολόκληρο τον πληθυσμό μιας χώρας ή ακόμη και του κόσμου, βελτιώνοντας την παγκόσμια γνώση για τις αιτίες της αρρώστιας», ανέφερε στην ίδια συνέντευξη.

Η γνωριμία με τον σύζυγό της και τα χρόνια στην Αμερική

Οι σπουδές στην Αθήνα δεν ήταν μόνο το έναυσμα για μια ζηλευτή επαγγελματική σταδιοδρομία, αλλά και για τη δημιουργία μιας ευτυχισμένης οικογένειας.

Με τον ομότιμο, πλέον, καθηγητή Χειρουργικής Δημήτρη Λινό γνωρίστηκαν στο Πανεπιστήμιο, μέλη μιας ευρύτερης παρέας σπουδαίων Ελλήνων φοιτητών και μετέπειτα επιστημόνων (Αντωναράκης, Τσώκος, Χρούσσος κ.ά.). Αγαπήθηκαν πολύ, τους ένωναν οι ίδιες αρχές και αξίες, αλλά και το όνειρο να ξεχωρίσουν και να διακριθούν στους τομείς της επιλογής τους.

Δεν είναι τυχαίο που στα χρόνια των σπουδών τους εκμεταλλεύονταν κάθε ευκαιρία για γνώση.

Όπως έχει πει ο διακεκριμένος καθηγητής σε παλαιότερη τηλεοπτική του συνέντευξη: «Βρισκόμαστε και βραδινές ώρες στον Ευαγγελισμό να παρακολουθούμε ό,τι μπορούσε το Πανεπιστήμιο να μας προσφέρει, είτε από διαλέξεις, είτε από κλινική εφαρμογή. Και μαζί με τη μόρφωση είχαμε την ευκαιρία και μιας κοινωνικοποίησης, διότι τότε στην ομάδα μας, εκτός από εμένα και την Αθηνά, ήταν ο Στέλιος ο Αντωναράκης, ο Γιώργος ο Χρούσσος, ο Γιώργος ο Τσώκος, η Μαρία η Τσώκου. Στις συναντήσεις αυτές εκμεταλλευόμασταν ό,τι μπορούσε να μας παρέχει το Πανεπιστήμιο, αλλά κυρίως να προετοιμαστούμε, για να φύγουμε έξω. Με αυτή την παρέα βρισκόμασταν πολύ συχνά και έτυχε να παντρευτούμε ο ένας τον άλλο ουσιαστικά και να συνεχίσουμε την καριέρα μας στο εξωτερικό».

Το ζευγάρι παντρεύτηκε το 1975, δύο ημέρες αφότου έδωσε εξετάσεις για το τελευταίο μάθημα του πτυχίου και έφυγε για την Αμερική. Στο Πανεπιστήμιο Harvard στην αρχή, στη Mayo Clinic στη συνέχεια και στο Case Western Reserve University αργότερα, όπου και απέκτησαν επιστημονικές διακρίσεις και ακαδημαϊκούς τίτλους. Γύρισαν στην Ελλάδα το 1982 στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας, ως υφηγητές.

Στο μεταξύ η οικογένειά τους είχε μεγαλώσει. Είχαν αποκτήσει τα πέντε παιδιά τους, τα οποία μεγάλωναν μόνοι τους, με τη βοήθεια φίλων και συναδέλφων, που έμεναν σε κοντινή απόσταση, με τους οποίους έκαναν εναλλάξ baby sitting, όποτε χρειαζόταν.

Όσο για το πώς ήταν η κοινή ζωή δύο επιστημόνων με πολυμελή οικογένεια, το ζεύγος Λινού έχει πει σε συνέντευξή του στα ΝΕΑ: «Η ζωή με κοινή καριέρα εντός και εκτός Ελλάδος και πέντε παιδιά είναι δύσκολη και απαιτητική. Είναι, όμως, ταυτόχρονα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και γεμάτη ικανοποιήσεις. Η παράλληλη πορεία στον ακαδημαϊκό χώρο βοηθάει συνήθως και τους δύο συζύγους και βαθαίνει την κατανόηση και τον αλληλοσεβασμό.

Κρύβει, όμως, έναν μεγάλο κίνδυνο. Να καταστρέψει τη διαπροσωπική σχέση και να μετατρέψει τους συζύγους σε “business partners”. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να μπορέσουν να κρατήσουν τις ισορροπίες και να συνεχίσουν να προσφέρουν ο ένας στον άλλον, στα παιδιά τους, στην ευρύτερη οικογένεια, στους φίλους και, φυσικά, ταυτόχρονα και στην καριέρα τους».

Η πίστη στον Θεό και η σχέση με την Εκκλησία

Η σχέση της κας Λινού με την Εκκλησία έχει βαθιές ρίζες. Από όταν ήταν παιδί στην Καρδίτσα, βρισκόταν κοντά στην Εκκλησία και στους λειτουργούς της, στους οποίους, άλλωστε, όπως έχει δηλώσει, χρωστά ευγνωμοσύνη, γιατί τη βοήθησαν να αποκτήσει πιστοποιητικό «κοινωνικών φρονημάτων», που απαιτούσε τότε η χούντα, για να γραφτεί στην Ιατρική Σχολή.

Εξίσου δυνατή και η σχέση του συζύγου της με την Εκκλησία. Ο ίδιος, από τα χρόνια της νιότης του επισκεπτόταν το Άγιο Όρος. Πήγαινε, μάλιστα, στην κατασκήνωση της Εκκλησίας. Πλέον έχει χειροτονηθεί ιερέας.

Οι απόψεις, πάντως, της κας Λινού για τη θρησκεία και ειδικότερα για τη Θεία Κοινωνία θεωρήθηκαν έως και αιρετικές από πολλούς. Συγκεκριμένα την περίοδο της πανδημίας της COVID-19, όταν ρωτήθηκε εάν ο ιός μεταδίδεται από τη Θεία Κοινωνία, τόνισε ότι είναι πιστή Ορθόδοξη Χριστιανή και υπογράμμισε:

«Πρέπει να πω ότι δεν υπάρχει μελέτη, η οποία να αποδεικνύει ότι μέσω της Θείας Κοινωνίας μεταδίδεται η νόσος, δεν υπάρχει. Δεν μπορούμε να λύσουμε θέματα πνευματικά και ορθοδόξου πίστεως με τη λογική».

Μεγαλωμένα με αυτές τις αξίες είναι και τα πέντε παιδιά της καθηγήτριας Επιδημιολογίας και τώρα και τα εννέα εγγόνια της. Περιγράφοντας τα χρόνια στην Αμερική, έχει πει ότι: «Τα παιδιά μου μεγάλωσαν, τρώγοντας πρωινό στο νοσοκομείο. Γιατί θέλαμε την Κυριακή να πάμε εκκλησία και ο μπαμπάς τους ήθελε μετά να περάσει να δει τους ασθενείς του κι έτσι τρώγαμε όλοι μαζί στο νοσοκομείο».

Η σημασία της προσφοράς

Η κα Αθηνά Λινού έχει αναλάβει ακαδημαϊκές θέσεις μεγάλης διάρκειας και έχει διδάξει σε πολλά Πανεπιστήμια. Η επιστημονική της αρτιότητα και εγκυρότητα δεν χωρεί αμφισβήτησης – ευρήματα της ίδιας και της ομάδας της έγιναν κατόπιν νόμοι στην Αμερική.

Η ίδια, πάντα σεμνή, μοιάζει να μην ξεφεύγει ποτέ από τον στόχο της, που παραμένει σταθερός. Στην προσφορά στους ανθρώπους. Στο να είναι κοντά στους κοινωνικά και οικονομικά ευάλωτους και αδύναμους, με όποιον τρόπο μπορεί, ενάντια σε κάθε δυσκολία.

Για αυτόν τον σκοπό, άλλωστε, ίδρυσε το 1990 το Ινστιτούτο Prolepsis, το οποίο διοργανώνει σημαντικές δράσεις όλα αυτά τα χρόνια αδιαλείπτως, με την ίδια συνέπεια.

«Έχω αφιερωθεί εδώ και περισσότερα από 40 χρόνια σε Πανεπιστημιακή διδασκαλία και έρευνα, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Αξιώθηκα να διδάξω χιλιάδες γιατρούς και εκατοντάδες ειδικούς στη Δημόσια Υγεία και στην Ασφάλεια της Εργασίας.

Με το Ινστιτούτο Prolepsis, που ίδρυσα, έχουμε προσφέρει με τη βοήθεια πολλών χορηγών από όλους τους τομείς της κοινωνίας, περισσότερα από 17 εκατομμύρια γεύματα σε μαθητές σχολείων ευάλωτων περιοχών της χώρας και έχουμε  πραγματοποιήσει πάνω από 100 προγράμματα, που έχουν ως σκοπό τη στήριξη των αδυνάτων και τη μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού.

Έχω πειστεί, όμως, ότι δεν αρκούν μόνο η επιστημονική έρευνα και η γνώση, οι ανθρωπιστικές δράσεις και οι προσωπικές εθελοντικές προσπάθειες, ώστε να υλοποιηθεί το έργο, που θα έπρεπε να υλοποιεί το κράτος», έχει πει.

Πιστεύει ότι η υγεία διασφαλίζεται, προάγεται και βασίζεται σε ένα οργανωμένο σύστημα δημόσιας υγείας και όχι στην ατομική ευθύνη. Και ότι η καταπολέμηση της ανισότητας – σε όλες τις μορφές της – θα πρέπει να είναι οριζόντια προτεραιότητα στον χώρο της Παιδείας, της Εργασίας και της Περιβαλλοντικής Πολιτικής.

Διαβάστε επίσης

Εκλογές 2023: Υποψήφια με τον ΣΥΡΙΖΑ η Αθηνά Λινού